Amerykańscy senatorowie piszą do Andrzeja Dudy: Chcą, by zawetował głośną nowelę dot. reprywatyzacji

Grupa 12 amerykańskich senatorów – zarówno demokratów, jak i republikanów – opublikowała list otwarty do Andrzeja Dudy, w którym apeluje, by polski prezydent doprowadził do wycofania głośnej noweli Kodeksu postępowania administracyjnego lub ją zawetował. Senatorowie podkreślają, że nowe prawo utrudniłoby reprywatyzację mienia. Wcześniej przeciwko noweli gwałtownie protestował Izrael.

Uchwalona w czerwcu nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi m.in., że po upływie 30 lat od wydania decyzji administracyjnej - np. o odebraniu mienia - niemożliwe będzie wszczęcie postępowania w celu jej zakwestionowania.

Uchwalenie noweli przez Sejm spotkało się z ostrą reakcją strony izraelskiej.

Teraz przeciwko nowemu prawu wypowiedzieli się amerykańscy senatorowie.

"Zdecydowanie uważamy, że to prawo znacznie zwiększyłoby istniejące trudności, które uniemożliwiają ofiarom i ich rodzinom ubieganie się o zwrot i rekompensatę za mienie bezprawnie zabrane im przez nazistowskie Niemcy i komunistyczny rząd Polski" - napisali senatorowie w liście otwartym do Andrzeja Dudy.

Zaapelowali, by polski prezydent podjął działania na rzecz wycofania projektu, który w tej chwili procedowany jest w Senacie, albo - gdyby Senat projekt przyjął - zawetował go.

Senatorowie przekonują, że byłby to najlepszy sposób zademonstrowania przez Polskę "wyraźnego sprzeciwu wobec zbrodni nazistowskich Niemiec i wspieranych przez Sowietów polskich władz".

Podkreślają także, że Polska była dotąd "sumiennym" kustoszem miejsc pamięci o Holokauście i "jej demokracja stanowi silny wyznacznik dla jej stałego zobowiązania na rzecz praworządności i praw człowieka".

"Mocno wierzymy w to, że partnerstwo między Stanami Zjednoczonymi i Polską jest najsilniejsze wtedy, kiedy jesteśmy zjednoczeni w naszym zobowiązaniu na rzecz wolności i sprawiedliwości dla ofiar zbrodni popełnionych przez nazistów i komunistów" - podsumowują amerykańscy senatorowie.

Według informacji Polskiej Agencji Prasowej, głównym inicjatorem listu był republikanin Marco Rubio z Florydy, a pozostałymi autorami są demokratka Tammy Baldwin z Wisconsin, demokrata z Nevady Jacky Rosen i republikanin z Oklahomy James Lankford. Pod listem podpisało się też ośmiu innych senatorów: siedmiu demokratów i jeden republikanin.

Rubio i Baldwin to autorzy ustawy JUST Act, która zobowiązała Departament Stanu USA do przedstawienia raportu nt. problemów ze zwrotem mienia w Polsce i innych krajach.

Wcześniej o wycofanie noweli apelował również amerykański Departament Stanu, proponowane przepisy spotkały się z również z gwałtowną reakcją Izraela, według którego ustawa zamknie ocalonym z Holokaustu drogę do dochodzenia roszczeń.

Szef MSZ Izraela Jair Lapid oznajmił, że nowe prawo jest "hańbą" i poważnie zaszkodzi stosunkom między obydwoma krajami.

W odpowiedzi polski MSZ opublikował oświadczenie, w którym stwierdził, że wypowiedzi strony izraelskiej "wskazują na nieznajomość faktów i polskiego prawa", i zaznaczył, że "zmienione przepisy będą dotyczyły jedynie postępowań administracyjnych, w tym reprywatyzacyjnych", lecz "w żaden sposób nie ograniczają możliwości składania pozwów cywilnych w celu uzyskania odszkodowania".