Nowa specjalna unijna agencja nadzorująca omijanie sankcji wobec Rosji? Holandia zaproponowała utworzenie takiego ciała, które gromadziłoby informacje dotyczące firm i krajów obchodzących sankcje. Dzięki temu UE miałaby skuteczniej walczyć z tym procederem. Polska jest sceptyczna wobec tego pomysłu.
Holandia proponuje utworzenie scentralizowanego organu nadzorującego omijanie sankcji. Propozycje przedstawił w Kolegium Europejskim w Brugii szef holenderskiej dyplomacji Wopke Hoekstra.
Nowa agencja miałaby nie tylko "gromadzić informacje i zasoby dotyczące skuteczności i uchylania się od sankcji", ale także pomagać organom UE w ściganiu krajów i podmiotów, które obchodzą nakładane restrykcje.
Holandia przygotowała także roboczy dokument na temat "wzmocnienia zdolności sankcji UE i przeciwdziałania obchodzeniu sankcji". Dokument widziała dziennikarka RMF FM. Pod holenderskim dokumentem podpisało się 11 krajów, które wspierają tę propozycję. Są wśród nich Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Belgia i Finlandia, a z naszego regionu kraje bałtyckie, Czechy i Rumunia. Polski wśród tych państw nie ma. Jak ustaliła dziennikarka RMF FM, Warszawa jest nieco sceptyczna.
Polscy dyplomaci obawiają się dublowania działań - gdyż sprawą omijania sankcji zajmuje się już jedna z dyrekcji KE. Sama Holandia zawsze przestrzegała przed dublowaniem działań - przypomina ambasador polski przy UE Andrzej Sadoś. Wyjaśnia, że powołanie agencji zajęłoby miesiące, bo potrzebny byłby osobny budżet, siedziba, pracownicy. Oczywiście Polska wspiera wszelkie działania na rzecz przestrzegania sankcji. Uważa jednak, że specjalna agencja - nie jest w tej chwili priorytetem.
W holenderskim dokumencie nie mówi się wprost o utworzeniu nowej, specjalnej agencji. Jest raczej mowa o wykorzystaniu wszystkich istniejących w UE narzędzi do walki z omijaniem sankcji i utworzeniu "platformy do wspólnej analizy podejrzanych przepływów handlowych, przypadków obchodzenia sankcji (...) aby umożliwić wspólne podejście".
Jest jednak niepokojące zdanie: "Rok 2023 musi być rokiem sukcesów w zwalczaniu obchodzenia sankcji". Istnieje więc niebezpieczeństwo, że Holandia de facto proponuje, żeby zamiast w tym roku skupiać się na przyjmowaniu kolejnych pakietów sankcji wobec Rosji - zająć się ich lepszym wdrażaniem. Holandia jest jednym z tych krajów, które w ostatnich pakietach rozwadniają sankcje, proponując wyłączenia. Na przykład pod płaszczykiem walki z głodem w Afryce Holandia domagała się wyjątków dla eksportu nawozów i zboża z Rosji.