Szczepionka Oxford/AstraZeneca przeciw Covid-19 zawiera zmodyfikowanego, niegroźnego wirusa, będącego nośnikiem mRNA. Wymaga dwóch dawek, a jej skuteczność sięga od 62 do 90 proc. Do jej transportu oraz przechowywania wystarcza temperatura 2-8 stopni Celsjusza; może być trzymana w zwykłej lodówce przez co najmniej przez 6 miesięcy. Opinię w sprawie ewentualnego dopuszczenia do obrotu w krajach UE kolejnej szczepionki przeciwko Covid-19 ma wydać Komitet ds. Produktów Leczniczych dla Ludzi Europejskiej Agencji Leków (EMA).
Komisja Europejska dopuściła do obrotu szczepionki firm Pifizer/BioNtech i Moderna. Szczepionka Oxford/AstraZeneca byłaby trzecią na rynku Unii Europejskiej. Brytyjczycy są nią szczepieni od 4 stycznia.
Do Polski ma trafić w ramach unijnych zakupów 16 milionów dawek preparatu.
Trzecia szczepionka przeciwko Covid-19 jest dziełem naukowców z Oxfordu i firmy AstraZeneca. Od dwóch wcześniejszych odróżnia ją użycie wektora wirusowego, łatwy transport i przechowywanie, nieco niższa deklarowana skuteczność i znacznie niższa cena.
Szczepionka Oxford/Astra Zeneca zawiera zmodyfikowanego wirusa, będącego nośnikiem mRNA. Nie jest to jednak koronawirus, z którym toczy się walka - ale adenowirus. Adenowirusy znane są z tego, że wywołują przeziębienie (także koronawirusy uważano za niegroźnych sprawców przeziębień, dopóki nie pojawiły się wywoływane przez nie, poważniejsze choroby, jak SARS, potem MERS i wreszcie Covid-19). Ze względu na zdolność adenowirusów do przenikania do komórek, do dawna prowadzone są próby wykorzystania ich do produkcji szczepionek czy w leczeniu chorób nowotworowych.
W podsumowaniu "Summary of the Public Assessment Report for AstraZeneca COVID-19 vaccine", przedstawionym na brytyjskiej internetowej stronie rządowej napisano, że adenowirus zastosowany w nowo zarejestrowanej szczepionce jest niegroźnym - bo pozbawionym genów umożliwiających jego namnażanie - wirusem małpim (szympansim).
Badania na zwierzętach potwierdziły, że można go wykryć przez krótki czas (mniej niż 24 godziny) jedynie w miejscu wstrzyknięcia. Do materiału genetycznego dodano fragment odpowiadający za wytwarzania białka kolca (glikoproteina S). Tak zmodyfikowany adenowirus nie jest w stanie wywołać Covid-19, natomiast dostaje się do komórek i powoduje wytwarzanie przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2 oraz aktywację limfocytów T. Jeśli organizm zetknie się następnie z koronawirusem, nabyta odporność nie powinna pozwolić na rozwinięcie się Covid-19. Na razie jednak upłynęło za mało czasu, aby mieć pewność, jak długo taka odporność się utrzyma.
Badania kliniczne wykazały, że szczepionka Oxford/Astra Zeneca jest bezpieczna i wysoce skuteczna, także u osób powyżej 55. roku życia.
Przy zastosowaniu optymalnej dawki jej skuteczność sięga od 62 do 90 proc. (jest wyższa u osób młodszych, wydaje się także, że wzrasta wraz z wydłużeniem przerwy pomiędzy dawkami). Ze względu na odmienną metodykę prowadzenia badań trudno bezpośrednio porównać tę skuteczności ze skutecznością szczepionki Pfizera (95 proc.).
W odróżnieniu od szczepionki Pfizera (którą trzeba przechowywać w temperaturze minus 70 stopni Celsjusza) i Moderny (minus 20), produktowi firmy Astra Zeneca wystarcza plus 2 do 8 stopni Celsjusza i może być on trzymany w zwykłej lodówce co najmniej przez 6 miesięcy (o ile fiolka nie byłą otwierana).
Także do transportu wystarczy typowy samochód-chłodnia.
Ponieważ szczepionka Oxford/Astra Zeneca jest łatwiejsza w produkcji od szczepionek mRNA, jest od nich również tańsza (ok. 15 złotych za dawkę).
Także ją trzeba przyjmować w dwóch dawkach, podawanych domięśniowo (mięsień naramienny). Drugą dawkę można podać pomiędzy 4 a 12 tygodniem od przyjęcia pierwszej.
Najczęstszymi działaniami niepożądanymi związanymi ze szczepionką Covid-19 Vaccine AstraZeneca (które mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób) były tkliwość, ból, ciepło, zaczerwienienie, świąd, obrzęk lub zasinienie w miejscu wstrzyknięcia, ogólne złe samopoczucie, uczucie zmęczenia, dreszcze lub gorączka, ból głowy, nudności, ból stawów lub mięśni.