Za świadectwo ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem system rekrutacji do liceów i techników przewiduje dodatkowe siedem punktów (na 200 pkt możliwych w ogóle do zdobycia). Świadectwo z czerwonym paskiem przysługuje uczniom, którzy uzyskali średnią ocen co najmniej 4,75. Jakie przedmioty wliczane są do średniej i czy na jej wysokość może wpłynąć np. ocena z religii?
Zasady przyznawania świadectw z czerwonym paskiem opisane zostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 22 lutego 2019 r. (rozporządzenie MEN w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych).
Odpowiedni przepis brzmi następująco: § 18. 1. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej uzyskał z obowiązkowych zajęć edukacyjnych średnią rocznych ocen klasyfikacyjnych co najmniej 4,75 oraz co najmniej bardzo dobrą roczną ocenę klasyfikacyjną z zachowania, otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej z wyróżnieniem.
Z rozporządzenia MEN wynika, że do wyliczania średniej brane są oceny z przedmiotów obowiązkowych.
Należy pamiętać, że kończąc edukację w klasie VIII uczniowie otrzymują jednocześnie świadectwo ukończenia szkoły podstawowej (a nie jak na wcześniejszym etapie świadectwa ukończenia nauki z poszczególnych klasach.
Do średniej ocen na koniec szkoły wliczane są przedmioty, które uczniowie klasy VIII mają w programie nauczania:
- język polski,
- matematyka,
- język obcy,
- biologia,
- chemia,
- fizyka,
- geografia,
- historia,
- informatyka,
- wiedza o społeczeństwie,
- edukacja dla bezpieczeństwa,
- wychowanie fizyczne.
Do średniej, która ma wpływ na uzyskanie świadectwa ukończenia szkoły podstawowej z wyróżnieniem, doliczane są również przedmioty, których nauczanie zakończyło się w klasie VII:
- muzyka,
- plastyka,
- technika.
Ponadto do średniej na koniec szkoły doliczany jest przedmiot, który znajduje się w programie nauczania w klasie IV:
- przyroda.
Często pojawiające się pytanie o to, czy oceny z religii i etyki wliczają się do średniej i mogą mieć wpływ na uzyskanie świadectwa z czerwonym paskiem, zostało rozstrzygnięte w przepisach dotyczących systemu edukacji. Rozporządzenie MEN z 22 lutego 2019 r. określa tę kwestię w ten sposób: § 18. 2. Uczniowi, który uczęszczał na dodatkowe zajęcia edukacyjne, religię lub etykę, do średniej ocen (...) wlicza się także roczne oceny klasyfikacyjne uzyskane z tych zajęć.
Uczniom, którzy chodzili na lekcje religii lub etyki, ocena z tych przedmiotów jest doliczana przy ustalaniu średniej. A co w przypadku, gdy ktoś nie uczęszczał na religię lub etykę? Wówczas w miejscu tych przedmiotów na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej wpisywana jest kreska, a brak tej oceny nie ma wpływu na średnią. Brak tych przedmiotów w zestawieniu oznacza, że przy wyliczaniu średniej bierze się pod uwagę 16 ocen, a nie 17 jak w przypadku, gdy uczeń miał lekcje religii lub etyki.
Skąd biorą się wątpliwości, czy oceny z religii lub etyki wchodzą do średniej? Wynika to z nieporozumienia, a dotyczy innej kwestii - przejścia do następnej klasy. W przepisach resortu edukacji stwierdza się, że "ocena z religii (etyki) nie ma wpływu na promowanie ucznia do następnej klasy" (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach).
To również jedna z wątpliwości, która pojawia się przy wyliczaniu średniej ocen. Sprawę jednoznacznie wyjaśniają przepisy.
Cytowany wcześniej zapis rozporządzenia szefa resortu edukacji (par. 18. ust. 1) precyzuje, że świadectwo z wyróżnieniem na koniec szkoły podstawowej mogą uzyskać tylko uczniowie, którzy dostaną z zachowania ocenę wzorową lub bardzo dobrą.
Ważne jest również to, że ocena z zachowania nie jest wliczana do ustalenia średniej.
Odpowiedź jest jednoznaczna: słabsza ocena z jakiegoś przedmiotu nie odbiera czerwonego paska. Np. uczeń, któremu zupełnie nie leży chemia i dostał ocenę dostateczną z tego przedmiotu, wpisuje cyfrę 3 do zestawienia i sumuje ją z innymi wynikami.
Liczy się średnia, czyli trzeba dodać wszystkie oceny i podzielić wynik przez liczbę ocen branych pod uwagę w zestawieniu. W ten sposób wyliczana jest średnia ocen na koniec szkoły podstawowej.
Ważne: czerwony pasek na świadectwie uczeń otrzymuje za średnią ocen co najmniej 4,75. W praktyce oznacza to, że w przypadku wyliczania wyników z 17 przedmiotów suma ocen musi wynieść co najmniej 81, a w przypadku 16 przedmiotów - minimum 76.