W przyszłym roku katowicki IPN umorzy, a zatem formalnie zamknie, śledztwo w sprawie zamachu na papieża Jana Pawła II w 1981 roku. Jak powiedziała naczelniczka pionu śledczego IPN w Katowicach Ewa Koj nastąpi to dopiero po kanonizacji papieża-Polaka, czyli po 27 kwietnia.
Instytut Pamięci Narodowej, który prowadzi postępowanie w tej sprawie od ponad siedmiu lat, już od dawna zapowiadał, że śledztwo zakończy się umorzeniem. Jak przekonują śledczy, nie przekreśla to jego dokumentacyjnej wartości.
Śledztwo ma wielowątkowy i skomplikowany charakter, wymaga przeglądu bardzo obszernego materiału archiwalnego, w tym także opatrzonego klauzulą tajności. Przed zamknięciem prokuratorzy analizują dokumenty z zagranicy. W postępowaniu zgromadzono już 240 tomów akt. Uzyskano także międzynarodową pomoc prawną z Niemiec, Holandii, Ukrainy, Bułgarii, Turcji i Włoch. Trwa tłumaczenie ostatnich dokumentów.
W 2011 roku IPN wspólnie z "Gościem Niedzielnym" wydał książkę "Papież musiał zginąć. Wyjaśnienia Ali Agcy". Znalazła się w niej część materiałów, które będą stanowiły podstawę do przygotowywanego umorzenia. To m.in. przekazane z Włoch materiały ze śledztwa i procesu zamachowca, w tym jego wyjaśnienia.
Zebrane w toku postępowania dowody wskazują, że z Agcą współdziałali wspólnicy z tureckiego świata przestępczego i kontrolujący ich funkcjonariusze służb specjalnych Bułgarii. Istnieje też podejrzenie, że funkcjonariusze tych służb groźbą usiłowali później wpłynąć na treść zeznań zamachowca.
Decyzja o wszczęciu śledztwa, które prowadzi katowicki IPN, zapadła w kwietniu 2006 roku. Dotyczy ono m.in. związku przestępczego o charakterze zbrojnym, w którym brali udział funkcjonariusze służb specjalnych państw komunistycznych. Jego głównym celem było dokonanie zamachu na Jana Pawła II.
Wszczęcie śledztwa IPN tłumaczył tym, że ranny w zamachu był Polakiem, a przestępstwo można kwalifikować jako tzw. zbrodnię komunistyczną czyli ścigany przez IPN, nieprzedawniający się na normalnych zasadach czyn funkcjonariusza państwa komunistycznego.
(j.)