Rzecznik Praw Obywatelskich zgłasza "wątpliwości co do działań MEN w kontekście strajku nauczycieli". Według Adama Bodnara, "pośpieszne zmiany w organizacji egzaminów szkolnych wprowadzane w reakcji na strajk nauczycieli mogą naruszać prawa obywatelskie", a "powołanie do zespołów nadzorujących egzaminy osób, które nie spełniają warunków z Karty Nauczyciela, może być podstawą unieważnienia egzaminów".
Strajk nauczycieli - ogólnokrajowy i bezterminowy - wystartował tuż przed zaplanowanym na 10, 11 i 12 kwietnia egzaminem gimnazjalnym i egzaminem ósmoklasisty, który ma odbyć się 15, 16 i 17 kwietnia. Tylko nieco później - 6 maja - rozpoczną się matury.
Wątpliwości Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczą zaś - jak czytamy w oświadczeniu opublikowanym na stronach internetowych RPO - dwóch rozporządzeń MEN z 2 kwietnia, regulujących sposób przeprowadzania egzaminów.
Jak zauważa Rzecznik, rozporządzenia wprowadzają - w przypadku, gdy niemożliwe jest powołanie do zespołu nadzorującego przebieg egzaminów (gimnazjalnego, ósmoklasisty i maturalnego) nauczyciela zatrudnionego w szkole, w której egzamin jest przeprowadzany - możliwość powoływania w skład tych zespołów "innych nauczycieli". Zgodnie z tymi przepisami, członkiem zespołu egzaminacyjnego i nadzorującego może być każda osoba posiadająca kwalifikacje pedagogiczne, w zespołach mogą znaleźć się także osoby, które nie pracują w żadnej szkole.
Rzecznik Praw Obywatelskich kwestionuje jednak - jak czytamy - zwrot: "inni nauczyciele".
Karta Nauczyciela definiuje bowiem nauczycieli jako osobny zatrudnione w szkole (na etacie). A z tego wynika, że nie każda osoba z kwalifikacjami nauczycielskimi oraz doświadczeniem może być uznana za nauczyciela. W świetle ustawy o Karcie Nauczyciela nie są np. nauczycielami osoby o kwalifikacjach nauczycielskich zatrudnione na podstawie umowy cywilnoprawnej albo emerytowani pedagodzy - podkreśla Adam Bodnar w oświadczeniu.
Rzecznik zauważa również, że przed zmianą rozporządzenia "nauczyciel zatrudniony w jednej szkole mógł wejść w skład zespołu nadzorującego egzaminy w innej szkole na podstawie porozumienia z dyrektorem jego szkoły", ale "już wtedy zgłaszano wątpliwości związane z możliwością powoływania do zespołów nadzorujących osób niepozostających w stosunku pracy z daną szkołą lub placówką".
Teraz rozporządzenie w ogóle zignorowało problem tego, czy członek zespołu egzaminacyjnego w ogóle pracuje na etacie w jakiejkolwiek szkole. Nie wskazuje też, w jaki sposób tym osobom się zapłaci - podkreśla Bodnar.
Zwraca również uwagę, że nowelizacje rozporządzeń weszły w życie już następnego dnia po ich ogłoszeniu - "tymczasem informacja o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, gimnazjalnego i maturalnego powinna być ogłaszana przez Centralną Komisję Egzaminacyjną nie później niż do 10 września roku szkolnego".
Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, że szczególnie w tak wrażliwej i ważnej kwestii, jaką jest przeprowadzanie egzaminów szkolnych, należy dbać o zgodność z prawem, przewidywalność reguł i zapewnienie spokoju pracy kadry szkolnej - podsumowuje oświadczenie Adam Bodnar.