Według różnych szacunków nowy wariant koronawirusa Omikron będzie dominował w Europie najpóźniej do lutego przyszłego roku, a w USA w ciągu kilku tygodni. W minionych czterech tygodniach to nadal Delta stanowiła 97,9 proc. z 3,17 miliona sekwencji genomowych przesłanych do bazy GISAID.
Według gromadzącej globalne dane o genomie koronawirusa bazy GISAID Omikron obecny jest w 69 krajach świata, natomiast zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) rozprzestrzenił się już w ponad 77 państwach.
"Rzeczywistość jest jednak taka, że wariant ten prawdopodobnie można znaleźć w większości krajów świata, mimo że nie został tam jeszcze wykryty; Omikron rozprzestrzenia się w tempie, którego nie widzieliśmy przy żadnym innym wariancie" - ocenił sekretarz generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus.
"Obecnie Omikron jest nadal rzadkością w Europie, ale jeśli nadal będzie się tak rozwijał, to zdominuje Europę za mniej więcej dwa do czterech tygodni. Obecnie dane z Danii i Wielkiej Brytanii pokazują, że liczba infekcji podwaja się co trzy do czterech dni" - powiedział prof. Richard Neher z międzynarodowej bazy wirusów Nextstrain w rozmowie opublikowanej na stronie Uniwersytetu w Bazylei.
Zdaniem Nehera nowa odmiana jest "prawie trzykrotnie bardziej zaraźliwa", co jest spowodowane faktem, że "zarażają się zarówno osoby zaszczepione, jak i nieszczepione, podczas gdy zaszczepieni są w dużym stopniu chronieni przed zakażeniem Deltą".
Nowy wariant stanowił 94,4 proc. wszystkich zsekwencjonowanych próbek w minionych czterech tygodniach w Mozambiku, a dalej w RPA 93 proc. i w Ghanie 49,4 proc. oraz m.in. w Hongkongu 25 proc., Norwegii 22,1 proc., Australii 8,8 proc., Hiszpanii 4,4 proc., Wielkiej Brytanii 3,2 proc., USA 1 proc., Danii 0,9 proc.
Powodem do niepokoju jest to, że chociaż Omikron został wykryty dopiero w połowie 60-dniowego okresu próby GISAID, zdążył przewyższyć łączny udział wariantów Alfa, Beta i Gamma. Około 2,1 proc. z prawie 880 tys. sekwencji przesłanych do GISAID stanowił Omikron, a pozostałe trzy warianty stanowiły mniej niż 0,01 proc. Tydzień wcześniej udział Omikronu wynosił 0,4 proc.
Zaobserwowaną cechą Omikronu jest to, że może prowadzić do znacznego wzrostu nowych przypadków. Na przykład w RPA w ubiegłym tygodniu odnotowano średnio 22,9 tys. nowych infekcji dziennie, co znacznie przewyższyło poprzedni szczyt 19,9 tys. przypadków w pierwszym tygodniu lipca. W środę Wielka Brytania zarejestrowała 78,6 tys. nowych infekcji, najwięcej w ciągu jednego dnia od początku pandemii.
Podobne wskaźniki można zaobserwować w innych krajach, takich jak Norwegia i Korea Południowa, gdzie udział zakażeń Omikronem w ogólnej liczbie nowych infekcji wzrastał w ostatnich dniach, a średnia tygodniowa liczba codziennych infekcji jest obecnie najwyższa w historii, zgodnie z danymi zebranymi przez Our World in Data.
W Londynie liczba przypadków Omikrona stale wzrasta i w ubiegłym tygodniu było to 38,4 proc. wszystkich infekcji. Odsetek ten szybko rośnie, np. 12 grudnia wynosił 60,1 proc. W Danii w ciągu zaledwie 10 dni między 1 a 11 grudnia dzienny udział zakażeń Omikronem wzrósł z 1,6 do 15,6 proc.
Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oszacowało, że jeśli nie zostaną podjęte żadne specjalne środki, Omikron stanie się dominującym wariantem w Unii Europejskiej i Europejskim Obszarze Gospodarczym najpóźniej do lutego 2022 r., a niektórych krajach prawdopodobnie już pod koniec z grudnia.
Z tego powodu prawdopodobieństwo rozprzestrzenienia się wariantu Omikron uważa się za "bardzo wysokie". Dane są obecnie zbyt ograniczone, by z wystarczającą pewnością ocenić, jaki jest przebieg choroby wywołanej przez Omikron. Jednak nawet jeśli jest taki sam lub lżejszy niż Covid-19 wywoływanego przez Deltę, to większa zakaźność spowoduje prawdopodobnie skokowy wzrost zachorowań i hospitalizacji, co może przytłoczyć systemy opieki zdrowotnej.
W UE Omikron obecny jest w Austrii, Belgii, Chorwacji, Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Niemczech, Grecji, Irlandii, Holandii, Portugalii, Rumunii, Słowacji, Hiszpanii, Szwecji, na Cyprze, Łotwie, we Włoszech i w Polsce.