W Sztokholmie odbyła się ceremonia wręczania laureatom Nagrody Nobla medali i dyplomów. Wśród wyróżnionych była Polka - Olga Tokarczuk, której przyznano literackiego Nobla za 2018 rok.
Ceremonia wręczenia nagrody Nobla odbywa się w sztokholmskiej filharmonii od 1926 roku. Pokojowa Nagroda Nobla jest wręczana w ratuszu w Oslo.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
Otwierając ceremonię, prezes Fundacji Noblowskiej prof. Carl-Henrik Heldin przypomniał słowa Alfreda Nobla, który twierdził, że tylko na podstawie faktów nauka może dokonywać postępów. Jak podkreślił, "niestety optymistyczne poglądy Alfreda Nobla są podważane w dzisiejszych czasach na całym świecie".
Widzimy, że nawet czołowi politycy od czasu do czasu zaprzeczają faktom, nieracjonalne myślenie, wąskotorowe poglądy kładą się cieniem na myśleniu racjonalnym i naukowych odkryciach - dodał. Jego zdaniem szczególnym przykładem tego jest brak szacunku wobec powszechnych dowodów twierdzących, że "nasz styl życia stanowi zagrożenie dla naszej planety".
Podczas ceremonii Nagrody Nobla otrzymało czternastu noblistów w dziedzinach: nauk ekonomicznych (Abhijit Banerjee, Esther Duflo i Michael Kremer), fizyki (James Peebles, Michel Mayor i Didier Queloz), chemii (John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham i Akira Yoshino), fizjologii lub medycyny (William G. Kaelin Jr, Sir Peter J. Ratcliffe i Gregg L. Semenza) oraz literatury. Laureat Pokojowej Nagrody Nobla premier Etiopii Abiy Ahmed Ali odebrał wyróżnienie we wtorek w Oslo.
Olga Tokarczuk - laureatka literackiego Nobla za rok 2018 - wyszła na scenę jako dziesiąty laureat. Ceremoniał ma związek z kolejnością dziedzin nagrody zapisanych w testamencie Nobla.
Polska literatura błyszczy w Europie - ma w swoim dorobku już kilka Nagród Nobla, a teraz przyszła pora na kolejną, tym razem dla pisarki o światowej renomie i niezwykle rozległym wachlarzu zainteresowań, łączącej w swej twórczości elementy poezji i humoru. Polska, rozdroże Europy, być może nawet jej serce - Olga Tokarczuk odkrywa historię Polski jako kraju będącego ofiarą spustoszenia dokonanego przez wielkie siły, lecz również posiadającego swoją własną historię kolonializmu i antysemityzmu. Olga Tokarczuk nie ucieka od niewygodnej prawdy, nawet pod groźbą śmierci - mówił Per Waesterberg z Akademii Szwedzkiej w laudacji na cześć Olgi Tokarczuk.
Jego zdaniem twórczość Tokarczuk cechuje "połączenie twardej rzeczywistości z ulotną nierealnością, wnikliwa obserwacja i zafascynowanie mitologią". Cechy te "czynią z niej jednego z najbardziej oryginalnych prozaików naszych czasów, postrzegających rzeczywistość na nowe sposoby".
Olga Tokarczuk jest wirtuozem w kreowaniu postaci, potrafi uchwycić je w momencie ich ucieczki od codziennego życia. Pisze o tym, o czym nie pisze nikt inny: o nieznośnej i ogromnej osobliwości tego świata - wyjaśnił Waesterberg. Jej powieść "Bieguni" to niezwykle różnorodny opis podróży, poruszania się po pasażerskich poczekalniach i hotelach, to spotkanie z bohaterami, o których wiemy bardzo niewiele, a także zbiór pojęć ze słowników, baśni i dokumentów. Tokarczuk wzajemnie przeciwstawia naturę i kulturę, rozum i szaleństwo, męskość i kobiecość, z prędkością sprintera przekracza społecznie i kulturowo wytworzone granice - podkreślił. Congratulations to 2018 Literature Laureate Olga Tokarczuk!Watch the very moment she receives her #NobelPrize medal and diploma at the award ceremony today. pic.twitter.com/5B4FaIWESy
Olga Tokarczuk odebrała medal i dyplom noblowski w sukni od Gosi Baczyńskiej. Była uśmiechnięta, choć zauważalnie spięta. Miała prawo być onieśmielona po laudacji, którą usłyszała na swój temat.
Po polskiej noblistce Literacką Nagrodę Nobla za rok 2019 odebrał austriacki dramaturg i pisarz Peter Handke. Jak przypomniano w laudacji na jego cześć, to twórca, który "wybrał emigrację, ponieważ bardziej odpowiadają mu peryferie niż metropolia". "W swojej twórczości opisuje klimat prowincji. Dla niego peryferie stanowią centrum społeczeństwa (...). Handke urzeczywistnił dziś swoje marzenie nie tylko o własnej oryginalnej twórczości, ale o wpływaniu na wiele pokoleń pisarzy powojennej Europy" - podkreślono.
Oprawę muzyczną ceremonii zapewniła Royal Stockholm Philharmonic Orchestra pod batutą Dawida Bjorkmana. Jako solistka wystąpiła sopranistka Sofie Asplund. Wykonane zostały m.in. utwory Edwarda Edgara, Charlesa Gounoda i Jeana Sibeliusa.
Zwieńczeniem wieczoru jest Bankiet Noblowski. Od 1934 roku odbywa się on w sztokholmskim ratuszu.
Fizyka: James Peebles (Kanada), Michel Mayor (Szwecja), Didier Queloz (Szwecja)
Chemia: John B. Goodenough (USA), M. Stanley Whittingham (W. Brytania), Akira Yoshino (Japonia)
Medycyna i fizjologia: Peter J. Ratcliffe (W. Brytania), Gregg L. Semenza (USA), William Kaelin Jr. (USA)
Literatura: Peter Handke (Austria)
Pokojowa: Abiy Ahmed Ali (Etiopia)
Ekonomia: Abhijit Banerjee (Indie), Esther Duflo (USA), Michael Kremer (USA)
Za 2018 rok:
Literatura: Olga Tokarczuk (Polska)