Japończyk Takaaki Kajita i Kanadyjczyk Arthur B. McDonald zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Wyróżniono ich za odkrycie oscylacji neutrin - najbardziej przenikliwych cząstek elementarnych, które praktycznie bez żadnego oddziaływania przenikają nie tylko przez nas, ale i przez całą Ziemię.
Badania laureatów są bardzo trudne. Zderzenia z atomami, które pozwalają je zauważyć, są bardzo rzadkie. Prowadzi się je w zaledwie kilku laboratoriach na świecie, i właśnie ich przedstawiciele otrzymali nagrodę.
Badania zespołów laureatów pokazały, że neutrina mogą oscylować, zmieniać swój stan, co pozwoliło udowodnić że mają niewielką, ale niezerową masę.
To praca o kluczowym znaczeniu dla badań materii, ale też badań wszechświata.
W ubiegłym roku laureatami w dziedzinie fizyki zostali Isamu Akasaki i Hiroshi Amano (Japonia) oraz Shuji Nakamura (USA). Fizycy zostali uhonorowani za wynalezienie wydajnej diody emitującej niebieskie światło. Ich wynalazek umożliwił wytwarzanie jasnych i energooszczędnych źródeł światła białego.
Noble ufundował inżynier i wynalazca Alfred Bernhard Nobel - są przyznawane od 114 lat. Od 1901 roku laureaci są wybierani co roku w dziedzinie: literatury, fizyki, chemii oraz medycyny lub fizjologii. Równie długo przyznawana jest też Nagroda Pokojowa. Alfred Nobel nie ustanowił nagrody dla ekonomistów, którą przyznaje się dopiero od 1968 roku. Jej fundatorem jest Bank Szwecji.
Zgodnie z tradycją Noble są wręczane laureatom w kolejne rocznice śmierci fundatora - 10 grudnia, a ogłaszane około dwa miesiące wcześniej.
W sumie do 2014 r. noblowskim laurem wyróżniono 864 osób i 25 organizacji. Z tego 75 to laureaci w dziedzinie nauk ekonomicznych. W ręce kobiet Nobel trafiał 47 razy, w tym dwa razy do Marii Skłodowskiej-Curie, co oznacza, że od 1901 r. nagrodzono w sumie 46 pań.
(mal)