Polska pisarka Olga Tokarczuk była wymieniana w szwedzkich mediach wśród faworytów do Nagrody Nobla. Nazwisko austriackiego pisarza Petera Handke, który także otrzymał literackiego Nobla, jest odbierane jako zaskoczenie. Olga Tokarczuk została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 2018 roku, której nie ogłoszono w terminie z powodu kryzysu w Akademii Szwedzkiej po skandalu obyczajowym i ujawnieniu przecieków dot. nominowanych do nagród, a Peter Handke za 2019 rok.
Według ekspertów, szwedzkich literaturoznawców, którzy obserwowali ogłoszenie werdyktu w studiu telewizji publicznej SVT, Nobel dla Tokarczuk jest w pełni zasłużony i może być głosem przed zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi w Polsce. Jak stwierdzono, polska pisarka "nie jest lubiana przez obecne władze w Polsce. W pewnym sensie to autorka polityczna" - stwierdzono.
Szwedzki największy dziennik "Dagens Nyheter" w weekend poprzedzający ogłoszenie nagród Nobla opublikował obszerny wywiad z Tokarczuk, w którym pisarka opowiada o sytuacji politycznej w Polsce oraz wielokulturowej historii kraju. Dziennikarz, jak sam przyznaje, celowo nie zapytał swojej rozmówczyni, czy spodziewa się Nagrody Nobla. Gazeta przypomina poprzednie wyróżnienia pisarki, w tym przyznaną jej w 2018 roku prestiżową nagrodę "Man Booker International Prize".
Tokarczuk otrzymała Nagrodę Nobla "za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia".
"Wielkim tematem Olgi Tokarczuk jest różnorodność kulturowa" - powiedział po ogłoszeniu werdyktu o przyznaniu literackiego Nobla przewodniczący Komitetu Noblowskiego Anders Olsson.
Według szwedzkiej agencji prasowej TT Olga Tokarczuk o przyznaniu jej nagrody dowiedziała się, siedząc w samochodzie - w drodze na spotkanie w Niemczech, które dotyczyć będzie promocji "Ksiąg Jakubowych" w języku niemieckim.
Jestem zaskoczona i szczęśliwa. Jest to dla mnie ważne, że otrzymuję nagrodę od odnowionej Akademii Szwedzkiej. Pochodzę z Europy Środkowej i jest to dowód, że literatura środkowoeuropejska wciąż ma światu coś ważnego do opowiedzenia - powiedziała Olga Tokarczuk.
Sekretarz Akademii Szwedzkiej Mats Malm podkreślił, że wybór laureatów za 2018 oraz 2019 roku dokonała Akademia Szwedzka na podstawie rekomendacji Komitetu Noblowskiego, w którym w tym roku wyjątkowo było pięciu ekspertów zewnętrznych.
Twoja przeglądarka nie obsługuje standardu HTML5 dla video
Nazwisko austriackiego pisarza Petera Handke, który także otrzymał literackiego Nobla, jest odbierane jako zaskoczenie. Według ekspertów jego nazwisko pojawiało się 20-30 lat temu, stąd Nobel dla niego może być uważany za "nieco spóźniony".
Wartość Nagrody Nobla w każdej dziedzinie to 9 mln koron (ok. 780 tys. euro). Ceremonia wręczenia nagród odbywa się 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla.
Istniejąca od 233 lat Akademia Szwedzka pogrążona była w kryzysie od jesieni 2017 roku, gdy francusko-szwedzki fotografik i reżyser Jean-Claude Arnault, mąż członkini Akademii Katariny Frostenson, został oskarżony o gwałty oraz o to, że był źródłem przecieków o laureatach literackiego Nobla. Otrzymywał także od Akademii Szwedzkiej hojne dotacje na klub kulturalny, do którego zapraszał jej członków. Doniesienia o nieprawidłowościach spowodowały masowe odejścia członków Akademii, co zagroziło brakiem kworum. Frostenson została zmuszona do dobrowolnego odejścia, otrzymując odszkodowanie oraz służbowe mieszkanie. Akademię opuściła także jej sekretarz Sara Danius. W 2018 roku Arnault został skazany na karę 2,5 roku więzienia za podwójny gwałt na kobiecie.