Niemcy poinformowały w środę o przekazaniu Ukrainie czołgów Leopard 2. Choć Berlin szybko chce utworzyć dwa bataliony, to pierwszym krokiem będzie przekazanie czternastu maszyn z wojskowych zapasów Bundeswehry. Co to za czołgi? Jakie mają zalety i wady? Co ich przekazanie Kijowowi oznacza dla całego konfliktu? Staramy się odpowiedzieć na te pytania.
Leopard 2 to niemiecki czołg podstawowy, produkowany od 1979 roku przez przedsiębiorstwo Krauss-Maffei Wegmann. Producent reklamuje je jako "czołowy czołg bojowy na świecie", który od prawie pół wieku łączy aspekty siły ognia, obrony, szybkości i zwrotności, dzięki czemu sprawdza się w różnorakich działaniach bojowych.
To jeden z najbardziej renomowanych czołgów na świecie, prawdopodobnie ustępujący jedynie produkowanemu w Stanach Zjednoczonych czołgowi M1 Abrams.
Załoga około 60-tonowego czołgu Leopard składa się z czterech osób. Maszyna napędzana silnikiem wysokoprężnym ma zasięg około 500 kilometrów i może osiągnąć maksymalną prędkość 68 km/h. Głównym uzbrojeniem czołgu jest działo gładkolufowe 120 mm; do tego należy doliczyć jeszcze dwa lekkie karabiny maszynowe. Co ważne, działo jest bardzo celne, co potwierdzają liczne ćwiczenia.
Leopard 2 posiada ponadto w pełni cyfrowy system kierowania ogniem - maszyna jest wyposażona w noktowizor i dalmierz laserowy, który jest w stanie ocenić odległość od obiektu. Dzięki temu łatwiejsze jest celowanie w będący w ruchu pojazd podczas przemieszczania się po nierównym terenie.
Leopardy 2 mają spawany kadłub i wieżę. Kompozytowy pancerz zapewnia dobrą ochronę przed pociskami przeciwpancernymi i przeciwpancerną bronią kierowaną. Amunicja jest przechowywana w osobnym schowku w wieżyczce, co znacząco poprawia przeżywalność załogi. Czołg wyposażony jest w system ochrony przed bronią masowego rażenia oraz posiada automatyczne systemy gaśnicze.
Obecnie istnieją cztery główne warianty czołgu Leopard 2. Maszyny od dziesięcioleci używane są nie tylko przez armię niemiecką, ale i inne kraje europejskie. Czołgi brały udział w działaniach wojennych m.in. w Kosowie i Bośni, ale też w Afganistanie, gdzie rezultaty ich użycia były bardzo wysoko oceniane. Maszyny wspierały siły brytyjsko-duńskie w walkach z bojownikami i przetrwały kilkadziesiąt prób ataków z różnych stron.
Czołgi Leopard 2 były również używane przez armię turecką w Syrii. W wyniku trafień kierowanymi pociskami przeciwpancernymi zniszczonych zostało kilka sztuk. Okazało się jednak, że na straty wpłynęły liczne błędy taktyczne - większość czołgów została trafiona w tył lub w bok z niewielkich odległości.
Eksperci podkreślają, że jedną z głównych zalet czołgów Leopard 2 jest liczba, jaką można przekazać Ukrainie oraz względna łatwość napraw i logistyki. Kraje europejskie posiadają części zamienne i know-how, co powinno znacząco ułatwić i przyspieszyć szkolenie ukraińskich żołnierzy z obsługi maszyn.
Jak podkreślał w rozmowie z RMF FM generał broni SZ RP w rezerwie Waldemar Skrzypczak, kluczowa będzie liczba czołgów, które zostaną przekazanie Ukrainie - musi ich być nie kilkadziesiąt, a kilkaset.
Chodzi o to, żeby stworzyć w strukturach potencjał pancerny, by wybić dziurę w obronie rosyjskiej i przeprowadzić kontrofensywę na szerokim froncie - powiedział gen. Skrzypczak.
Z kolei gen. Bogusław Pacek, generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku, podkreślił, że leopardy należą do najlepszych czołgów na świecie.
Zarówno leopardy, jak i abramsy to najlepsze czołgi na świecie. Czołgi o bardzo dużych zdolnościach rażenia na odległość kilkudziesięciu kilometrów. To maszyny, które potrafią również dobrze bronić - o tym czołgu stanowi jakość pancerza. Manewrowość, celność - te wszystkie elementy, które są najważniejsze na polu walki, wpisane są w czołg Leopard 2 - powiedział w rozmowie z RMF FM gen. Pacek.
Czołgi Leopard 2 są jednymi z najbardziej zaawansowanych na świecie. System kierowania ogniem, uzbrojenie, amunicja, przekładnia i gąsienice Leoparda 2 są podobne do tych z amerykańskiego czołgu podstawowego M1 Abrams, co ma uprościć konserwację.
Trzeba powiedzieć, że to czołg-komputer. Ktoś, kto chociaż raz był w leopardzie, zdaje sobie sprawę, że jego skuteczność wynika z nowoczesnych technologii, z wielu badań i ciągłego doskonalenia tego czołgu. Leopardy należą do najlepszych czołgów na świecie - podkreślił gen. Pacek.
Jedną z podnoszonych kwestii w przypadku czołgów produkcji zachodniej, w tym czołgów Leopard 2, jest waga. Maszyny ważą około 60 ton i istnieją obawy, że przy powszechnie występującym błocie we wschodniej części Ukrainy mogą nie prezentować pełni możliwości.
Nie ma czołgów lekkich. Czołgi ważą z reguły kilkadziesiąt ton. W związku z powyższym prawdą jest, że czołgami ciężko byłoby manewrować ze względu na panujące warunki na wschodzie Ukrainy. Czołg po prostu grzęźnie, podobnie zresztą i inne pojazdy - powiedział gen. Pacek.
Były wojskowy zaznaczył jednak, że "nie ma co demonizować tematu".
W momencie, kiedy ziemia zamarznie, albo kiedy nastanie wiosna i nie będzie już tych częstych deszczów, które powodują to co mamy dzisiaj, to leopardy będą używane na równi z innymi czołgami - podkreśla rozmówca RMF FM.
Kolejnym wyzwaniem jest logistyka. Przekazać czołgi to jedno, ale zapewnić wsparcie remontowe i amunicję to drugie. Gen. Pacek podkreślił, że zdolności do pełnego zabezpieczenia logistycznego czołgów Leopard 2 mają Niemcy.
Ważne jest dostarczyć to wszystko, co się nazywa zabezpieczeniem logistycznym tegoż uzbrojenia leopardów. Wszyscy patrzą na Niemcy, bo tak naprawdę zdolności do pełnego zabezpieczenia logistycznego mają tylko oni. Chociaż wcale nie mają tych leopardów najwięcej, bo nawet Polska ma ich więcej. Ale to nie zmienia faktu, że to Niemcy są producentem, że oni mają wszystko przygotowanie w zakresie serwisowania tych czołgów - dodał rozmówca RMF FM.
Gen. Pacek podkreśla, że tak naprawdę bez czołgów Ukraina sobie nie poradzi.
Trzeba brać te czołgi, które mamy. (...) Jeśli uda się stworzyć jedną brygadę czołgów Leopard 2, to będzie naprawdę dobre działanie i wsparcie ze strony państw zachodnich - zauważył.