W Oddziale Dziennym Psychoterapii Szpitala MSWiA w Krakowie wsparcia szukają pracownicy policji, wojska, straży pożarnej, straży granicznej czy służby więziennej. Mogą tutaj liczyć na pomoc terapeutów, którzy na bieżąco reagują na ich problemy, m.in związane z wypaleniem zawodowym. „Jest to właśnie skutek przewlekłego stresu – związanego ze służbą, który może prowadzić do wyczerpania emocjonalnego, ciągłego zmęczenia, a w efekcie do depresji” – mówi psychiatra Jaromira Iwolska-Sokołowska.
Zespół wypalenia zawodowego może być związany z przeciążeniem obowiązkami, przewlekłym i nadmiernym stresem czy obarczeniem zbyt dużą odpowiedzialnością. Występuje u osób, które nie mają wsparcia oraz możliwości regeneracji. Zespół ten często dotyka osób pracujących z innymi ludźmi, m.in. pracowników służb mundurowych.
Objawy występują w sferze funkcjonowania: fizycznego, emocjonalnego i zachowań.
Zmiany w sferze fizycznej, to często:
- zaburzenia snu,
- skoki ciśnienia,
- osłabienie
- mniejsza odporność organizmu.
Zaburzenia w sferze emocjonalnej, to z kolei:
- ogólne przygnębienie,
- drażliwość,
- zmienność nastrojów,
- poczucie bezradności,
- obniżenie samooceny,
- brak wiary we własne możliwości.
Niepokojące zachowania to:
- konflikty,
- absencja w pracy,
- obojętność lub agresja wobec petentów, współpracowników oraz rodziny.
W przypadku funkcjonariuszy służb mundurowych - mamy do czynienia z silnymi emocjami, głównie w związku z nadmiernym stresem, ogromną odpowiedzialnością zawodową, znacznym wysiłkiem psychicznym i fizycznym. Do tego dochodzi wiele elementów, które skutkują napięciem psychicznym, takich jak: długotrwałe pozostawanie w gotowości do działania, częste narażanie życia lub zdrowia, nadmierne obciążenie obowiązkami i presja czasu oraz surowe konsekwencje błędu popełnionego w trakcie wykonywania zadań służbowych. Niejednokrotnie trudno pogodzić obowiązki służbowe i oczekiwania ze strony rodziny. Do zwiększania poziomu stresu przyczynia się również: udział w dramatycznych zdarzeniach, ekspozycja na niebezpieczeństwo, narażanie w trakcie służby swojego życia i życia innych oraz konieczność podejmowania szybkich decyzji, dotyczących siebie i innych czy praca w rytmie zmianowym - tłumaczy lek. Jaromira Iwolska-Sokołowska, kierownik Oddziału Dziennego Psychoterapii w Szpitalu MSWiA w Krakowie.
Lek. Jaromira Iwolska-Sokołowska, specjalistka psychiatrii podkreśla, że najpoważniejszym skutkiem braku wsparcia dla funkcjonariuszy jest wzrastająca liczba samobójstw wśród tej grupy zawodowej. Badania w grupie policjantów wykazały, iż wskaźnik ten jest kilkukrotnie wyższy niż w całym społeczeństwie. Wzrost przypadków samobójstw świadczy nie tylko o skali ekspozycji na stres, ale również o trudnościach w radzeniu sobie z nim. Efektem przewlekłego stresu - związanego ze służbą - jest właśnie rozwój syndromu wypalenia zawodowego, który może prowadzić do wyczerpania emocjonalnego, ciągłego zmęczenia, a w efekcie do depresji. Samo wypalenie nie jest chorobą - nie można go jednak bagatelizować, gdyż może się w nią przekształcić - przestrzega psychiatra.
Osoby, które pozwolą sobie pomóc i skorzystają z zaproponowanej terapii - potrafią wrócić "odbudowani psychicznie" do służby - zauważa psychiatra Jaromira Iwolska-Sokołowska i dodaje, że niezwykle ważna jest psychoedukacja:
Co roku organizujemy też konferencje związane z szeroko rozumianą profilaktyką prozdrowotną dla funkcjonariuszy służb mundurowych. W tym roku, zapraszamy właśnie na spotkanie dotyczące wypalenia zawodowego. Mamy nadzieję, że dzięki takim wydarzeniom - problem będzie wcześniej wykrywany i więcej osób będzie zgłaszało się po pomoc - mówi specjalistka.