Rada Akcesyjna, która zebrała się o godz. 11 polskiego czasu w Pałacu św. Jakuba w Londynie, formalnie proklamowała królem Wielkiej Brytanii Karola III.
W Wielkiej Brytanii wraz ze śmiercią monarchy tron automatycznie przejmuje jego następca. Dlatego Karol został królem w czwartek po południu, tuż po ogłoszeniu informacji o śmierci Elżbiety II. Jego formalnej proklamacji dokonała jednak dziś Rada Akcesyjna.
Jest moim smutnym obowiązkiem poinformowanie, że Jej Najmiłościwsza Wysokość, królowa Elżbieta II, zmarła w czwartek 8 września 2022 roku w zamku Balmoral - przekazała przewodnicząca Rady Akcesyjnej, liderka Izby Gmin Penny Mordaunt.
Następnie sekretarz Rady odczytał deklarację, która stwierdza, że król Karol III jest nowym monarchą Zjednoczonego Królestwa, głową Wspólnoty Narodów oraz Obrońcą Wiary, czyli głową Kościoła Anglii. "Niniejszym jednym głosem języka i serca ogłaszamy, że Książę Karol Filip Artur Jerzy, przez śmierć naszego zmarłego Suwerena, pozostającego w szczęśliwej pamięci, stał się naszym jedynym słusznym i prawowitym panem, Karolem III, z łaski Bożej, królem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz jego innych królestw i terytoriów, głową Wspólnoty Narodów, obrońcą wiary, któremu z pokornym uczuciem deklarujemy ufność i posłuszeństwo, prosząc Boga, w imieniu którego królowie i królowe sprawują władzę, by pobłogosławił Jego Wysokość długimi i szczęśliwymi latami panowania nad nami" - głosi deklaracja.
Deklarację podpisali następnie wszyscy obecni na posiedzeniu członkowie Rady Akcesyjnej, zaczynając od następcy tronu, księcia Williama. Byli wśród nich m.in. obecna premier Liz Truss, wszyscy żyjący jej poprzednicy, liderzy opozycji, obecni i byli ministrowie, szefowie rządów Szkocji i Walii, przywódcy Kościoła Anglii.
Na drugą część posiedzenia Rady przybył król Karol III i odczytał swoją deklarację, w której oświadczył, że ma świadomość obowiązków, które zostały mu przekazane. Podkreślił, że jego matka dała niezrównany przykład pełnej miłości i poświęcenia służby, a choć ją opłakujemy, jesteśmy wdzięczni za jej życie.
Jestem głęboko świadomy tego wielkiego dziedzictwa oraz obowiązków i brzemienia odpowiedzialności Suwerena, która teraz na mnie przeszła. Podejmując się tych obowiązków, będę podążał za inspirującym przykładem, jaki mi dano, podtrzymując konstytucyjny rząd oraz dążąc do pokoju, harmonii i dobrobytu narodów tych Wysp oraz Królestw i Terytoriów Wspólnoty Narodów na całym świecie - zadeklarował nowy król. A wykonując ciężkie zadanie, które zostało na mnie nałożone i któremu poświęcam teraz to, co pozostało mi z mojego życia, modlę się o prowadzenie i pomoc Boga Wszechmogącego - dodał.
Następnie złożył szkocką przysięgę, oświadczając, że będzie dbał o bezpieczeństwo i niezależność Kościoła Szkocji, do czego monarchowie są zobowiązani na mocy Aktu o Unii między Anglią a Szkocją z 1707 r.
Deklarację Rady Akcesyjnej odczytano z balkonu Pałacu św. Jakuba, a godzinę później w Royal Exchange, dawnym budynku giełdy w londyńskiej dzielnicy City.
Po odczytaniu deklaracji rozbrzmiał hymn państwowy ze zmodyfikowanymi słowami "God save the King" zamiast "God save the Queen", a w twierdzy Tower of London oraz w londyńskim Hyde Parku oddano serię salw armatnich.
W niedzielę w południe ta sama deklaracja zostanie odczytana w stolicach pozostałych części Zjednoczonego Królestwa - Edynburgu, Cardiff i Belfaście. Przed jej odczytaniem w Pałacu św. Jakuba flagi państwowe, które po śmierci monarchy są opuszczone do połowy masztu, zostaną podniesione i pozostaną tak przez 26 godzin. Zostaną ponownie opuszczone godzinę po odczytaniu deklaracji w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
Trwa posiedzenie brytyjskiej Izby Gmin. To zaledwie szósty raz od 1939 r., by Izba Gmin odbywała posiedzenie w sobotę.
Posiedzenie zaczęło się od złożenia przysięgi na wierność nowemu królowi przez spikera i jego zastępców, premier Liz Truss i część ministrów, a także liderów partii opozycyjnych. Pozostali będą mieli taką możliwość po pogrzebie, choć nie jest to obowiązkowe, bo przysięga na wierność monarchii - którą posłowie składają na pierwszym posiedzeniu po rozpoczęciu nowej kadencji - obowiązuje niezależnie od zmiany monarchy.
Rada Akcesyjna zwoływana jest tylko po śmierci monarchy. Ostatnio odbyła się w 1952 r. Zwykle jej posiedzenie odbywa się w Pałacu św. Jakuba w Londynie w ciągu 24 godzin od momentu śmierci króla lub królowej, ale jako że Elżbieta II zmarła po południu, a na dodatek w Szkocji, tym razem ten okres był nieco dłuższy.
W skład Rady Akcesyjnej wchodzą członkowie Tajnej Rady, ciała doradzającego monarsze, wielcy urzędnicy państwowi - dziewięciu urzędników państwowych pełniących obecnie głównie funkcje reprezentacyjne, lord major Londynu i władze gminy City of London, ambasadorzy krajów, których głową jest brytyjski monarcha oraz wysocy rangą urzędnicy państwowi. Ponieważ samych członków Tajnej Rady jest ponad 700 (m.in. premier, liderzy opozycji, obecni i byli ministrowie), a Pałac św. Jakuba ma ograniczoną pojemność, wezwania są wysyłane do wszystkich członków Rady Akcesyjnej, ale w praktyce w jej posiedzeniu bierze udział znacznie mniej - ok. 150 osób.
Pierwsza część posiedzenia Rady odbywa się bez udziału nowego monarchy. Odczytywana jest wówczas proklamacja mówiąca, że w związku ze śmiercią dotychczasowego monarchy, członkowie Rady ogłaszają przejęcie tronu przez nowego suwerena. Zwykle bywał to moment, w którym po raz pierwszy ogłaszano, jakie imię będzie nosił monarcha, ale w tym przypadku już wcześniej poinformowano, że Karol pozostanie przy swoim pierwszym imieniu, zatem stał się Karolem III.
Monarcha bierze udział w drugiej części posiedzenia, na której obecni są już tylko członkowie Tajnej Rady. Monarcha składa deklarację, w której zapewnia, że będzie z pełnym poświeceniem będzie dbał o szczęście i dobrobyt poddanych, a następnie składa szkocką przysięgę, w której zapewnia, że będzie dbał o bezpieczeństwo Kościoła Szkocji, do czego jest zobowiązany na mocy Aktu o Unii z 1707 r.
Potem proklamacja odczytywana jest z balkonu Pałacu św. Jakuba, a następnie w Royal Exchange, dawnym budynku giełdy w londyńskiej dzielnicy City. W niedzielę w południe ta sama deklaracja jest odczytywana w stolicach pozostałych części Zjednoczonego Królestwa - Edynburgu, Cardiff i Belfaście. W przeszłości deklaracja była też odczytywana w innych miastach i miasteczkach, co miało na celu poinformowanie poddanych o tym, że jest nowy monarcha.
Przed odczytaniem deklaracji w Pałacu św. Jakuba flagi państwowe, które po śmierci monarchy są opuszczone do połowy masztu, zostają podniesione i pozostaną tak przez 26 godzin. Zostaną z powrotem opuszczone godzinę po odczytaniu deklaracji w Szkocji, Walii i Irlandii Północnej.
W tym roku posiedzenie Rady Akcesyjnej po raz pierwszy w historii jest transmitowane przez telewizję.