Szczepienie dla pracowników szkół i uczniów w określonych grupach wiekowych, dezynfekcja, dystans, higiena, maseczki i wietrzenie – to główne rekomendacje zawarte w wytycznych sanitarnych dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych obowiązujących od 1 września 2021 r.
Wytyczne opracowało Ministerstwo Edukacji i Nauki we współpracy z Ministerstwem Zdrowia i z Głównym Inspektoratem Sanitarnym. Te wytyczne to zbiór zaleceń i rekomendacji charakterze ogólnym i szczegółowym, których celem jest bezpieczna oraz higieniczna organizacja zajęć w warunkach epidemii.
W zaleceniach ogólnych znalazły się informacje dotyczące:
- dezynfekcji (przed i po zajęciach mycie powierzchni detergentem lub dezynfekcja środkiem dezynfekującym),
- higieny (częste mycie rąk lub dezynfekcja rąk, ochrona podczas kichania i kaszlu, unikanie dotykania oczu, nosa i ust),
- wietrzenia (przed, po i w trakcie zajęć oraz przerw, a także w dni wolne od zajęć),
- zachowywania dystansu społecznego (minimalna odległość między osobami: 1,5 m),
- stosowania maseczek ochronnych (w przestrzeniach wspólnych, gdy nie można zachować dystansu).
Rekomendowane jest także szczepienie przeciw Covid-19 dla pracowników szkół i uczniów w określonych grupach wiekowych (obecnie przeciw Covid-19 szczepione mogą być dzieci starsze i nastolatkowie - w wieku od 12 do 18 lat i osoby pełnoletnie).
Zalecenia szczegółowe dotyczą:
- organizacji zajęć,
- higieny,
- czyszczenia i dezynfekcji pomieszczeń i powierzchni,
- gastronomii,
- postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia u pracowników.
Zgodnie z wytycznymi do szkoły może uczęszczać uczeń bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej oraz gdy nie został nałożony na niego obowiązek kwarantanny lub izolacji domowej.
Rekomenduje się, o ile to możliwe, ograniczenie korzystania z transportu publicznego na rzecz pojazdów prywatnych, przemieszczania się pieszo oraz środkami indywidualnymi z zachowaniem zasad bezpieczeństwa (rower, hulajnoga).
Uczniowie mogą być przyprowadzani do szkoły i z niej odbierani przez opiekunów bez objawów infekcji lub choroby zakaźnej oraz gdy nie został nałożony na nich obowiązek kwarantanny lub izolacji domowej. W drodze do i ze szkoły opiekunowie z dziećmi oraz uczniowie przestrzegają aktualnych przepisów prawa, dotyczących zachowania w przestrzeni publicznej.
Opiekunowie odprowadzający dzieci mogą wchodzić do budynku szkoły lub na teren szkoły, zachowując zasady: jeden opiekun z dzieckiem/dziećmi, dystans od kolejnego opiekuna z dzieckiem/dziećmi minimum 1,5 m, dystans od pracowników szkoły minimum 1,5 m.
Rodzice mają obowiązek zaopatrzyć dziecko w maseczki do zastosowania w przestrzeni publicznej (zgodnie z aktualnymi przepisami prawa) i w przestrzeni wspólnej szkoły, gdy nie ma możliwości zachowania dystansu. Rekomenduje się stosowanie maseczek w przestrzeni wspólnej przez uczniów szkół ponadpodstawowych.
Należy ograniczyć do niezbędnego minimum przebywanie w szkole osób z zewnątrz.
Rekomenduje się posiadanie termometru bezdotykowego (co najmniej jeden termometr dla szkoły) i dezynfekowanie go po użyciu w danej grupie.
Jeżeli pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy mogące wskazywać na infekcję dróg oddechowych (w szczególności temperatura powyżej 38 st. C, kaszel, duszności), należy odizolować ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu, zapewniając minimum 2 m odległości od innych osób, i niezwłocznie powiadomić rodziców/opiekunów o konieczności pilnego odebrania ucznia ze szkoły (rekomendowany własny środek transportu).
Należy zapewnić taką organizację pracy i jej koordynację, która umożliwi zachowanie dystansu między osobami przebywającymi na terenie szkoły, szczególnie w miejscach wspólnych, i ograniczy gromadzenie się uczniów na terenie szkoły. W miarę możliwości, sale i węzły sanitarne powinny być wyznaczone dla poszczególnych klas w sposób umożliwiający zachowanie zasady dystansu społecznego.
W miarę możliwości należy ustalić indywidualny harmonogram/plan dnia (lub tygodnia) dla danej klasy, uwzgledniający m.in. godziny przychodzenia i wychodzenia ze szkoły, korzystanie z przerw, korzystanie ze stołówki szkolnej, zajęcia na boisku.
W miarę możliwości jedna grupa uczniów (klasa) przebywa w wyznaczonej i stałej sali, a do grupy przyporządkowani są ci sami nauczyciele, którzy nie prowadzą zajęć stacjonarnych w innych klasach.
Bezwzględnie obowiązują ogólne zasady higieny: częste mycie rąk (po przyjściu do szkoły należy bezzwłocznie umyć ręce), ochrona podczas kichania i kaszlu oraz unikanie dotykania oczu, nosa i ust.
Infrastruktura szkoły, sprzęt i przybory sportowe muszą być regularnie czyszczone z użyciem wody z detergentem lub innych środków dezynfekujących. Przedmioty i sprzęty w sali, których nie można skutecznie umyć, uprać lub dezynfekować, należy usunąć lub uniemożliwić do nich dostęp.
Należy wietrzyć sale, części wspólne (korytarze) co najmniej raz na godzinę, w czasie zajęć i podczas przerwy, a także w dni wolne od zajęć. Zaleca się korzystanie przez uczniów z boiska szkolnego oraz pobyt na świeżym powietrzu na terenie szkoły.
Rekomenduje się organizację wyjść w miejsca otwarte, np. park, las, tereny zielone, z zachowaniem dystansu od osób trzecich i zasad obowiązujących w przestrzeni publicznej. Należy unikać wyjść grupowych i wycieczek do zamkniętych przestrzeni z infrastrukturą, która uniemożliwia zachowanie dystansu społecznego.
Zajęcia świetlicowe mają odbywać się w świetlicy szkolnej, w miarę możliwości w grupach uczniów z danej klasy oraz w razie potrzeby w innych salach dydaktycznych, które nie są wykorzystywane do bieżącej nauki.
Należy ustalić i upowszechnić zasady realizacji zajęć pozalekcyjnych organizowanych w szkole. Nie powinny odbywać się one w trakcie zajęć obowiązkowych szkoły, lecz po ich zakończeniu. Rekomenduje się organizację zajęć pozalekcyjnych w małych grupach.
Jeżeli w szkole są źródełka lub fontanny wody do picia, decyzja o ich użytkowaniu musi być poddawana bieżącej ocenie, która uwzględnia aktualną sytuację epidemiologiczną. Dopuszcza się udostępnianie urządzeń dystrybuujących wodę wodociągową do picia. Rekomenduje się korzystanie przez uczniów z bezdotykowych źródełek i fontann wody pitnej lub z innych dystrybutorów pod nadzorem opiekuna.
Korzystanie z posiłków powinno odbywać się w miejscach do tego przeznaczonych, zapewniających właściwe warunki sanitarno-higieniczne, zgodnie z zaleceniami w czasie epidemii. Spożywanie posiłków powinno odbywać się w tych samych grupach i z zachowaniem dystansu. Odległość między stolikami powinna wynosić co najmniej 1,5 m chyba, że między stolikami jest przegroda o wysokości co najmniej 1 m, licząc od powierzchni stolika. Przy zmianowym wydawaniu posiłków konieczne jest czyszczenie blatów stołów i poręczy krzeseł po każdej grupie.
W razie braku innych możliwości organizacyjnych dopuszcza się spożywanie posiłków przez dzieci w salach lekcyjnych, z zachowaniem zasad bezpiecznego i higienicznego spożycia posiłku.
Dzieci mogą spożywać posiłki i napoje przyniesione z domu. Posiłki mogą być przynoszone w pojemnikach prywatnych i w nich spożywane.
"W ogólnych wytycznych nie jest możliwe uwzględnienie specyfiki każdej szkoły - małej i dużej, z regionów o zróżnicowanej sytuacji epidemicznej. Szkoły różnią się m.in. zasobami kadrowymi i związaną z tym samodzielnością w realizacji zadań wychowawczych, profilaktycznych oraz z obszaru pomocy psychologiczno-pedagogicznej" - zaznaczono w dokumencie.
Wskazano, że po okresie długotrwałej nauki zdalnej i izolacji uczniów od bezpośrednich kontaktów ze społecznością szkolną działania wychowawcze, profilaktyczne i wspierające kondycję psychiczną uczniów stanowią pilną konieczność.
Należy je prowadzić w sposób, który zapewni ich optymalną skuteczność w ochronie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, przy jednoczesnej dbałości o zachowanie reguł sanitarnych dostosowanych do sytuacji i potrzeb szkoły, do wymagań związanych z charakterem podejmowanych działań w ramach programu wychowawczo-profilaktycznego oraz innych lokalnych uwarunkowań.czytamy w wytycznych.
Zaznaczono, że w obliczu zagrożeń psychicznych, na jakie narażone były i są dzieci i młodzież, dbałość o bezpieczeństwo zdrowotne musi być rozsądnie godzona z dbałością o zdrowie psychiczne. "Należy brać obie te potrzeby pod uwagę i szukać rozwiązań" - wskazano.
"Pozostawienie w tym względzie decyzyjności i autonomii dyrektorom szkół, którzy najlepiej znają i rozumieją wszystkie uwarunkowania swojej szkoły, da możliwość zastosowania optymalnych, czasem nietypowych rozwiązań. Będą one gwarancją bezpieczeństwa i troską o zdrowie psychiczne uczniów" - czytamy.