Czym różni się kredyt od unijnej dotacji? Ekspert odpowiada

Czy na szkolenia dla bezrobotnych przysługują unijne dotacje? Co dokładnie powinno znaleźć się w umowie ws. unijnego wsparcia? To tylko niektóre z Waszych pytań do eksperta Leszka Wójcika. W ramach Mapy przedsiębiorczości w RMF FM i na RMF 24 przez cały tydzień podpowiadaliśmy jak w miesiąc stworzyć globalną firmę. Dziękujemy za wszystkie pytania! Na kolejne odcinki naszego cyklu zapraszamy od poniedziałku.

Leszek Wójcik: Aby zrealizować plan uruchomienia produkcyjnej działalności gospodarczej należy w pierwszej kolejności przygotować biznes plan. Aby skutecznie doradzić w jego stworzeniu konsultant musiałby poznać więcej szczegółów planowanego przedsięwzięcia. Aby właściwie określić rynek docelowy, klientów, konkurencję, kanały dystrybucji, politykę cenową, marketing, koszty działalności, plan techniczny projektu konieczne jest poznanie pana pomysłu.Zdecydowanie w uruchomieniu działalności należy rozważyć możliwości pozyskania środków z funduszy UE. W tym zakresie jest kilka możliwości, która zaś będzie właściwa okaże się w dyskusji. W pierwszej kolejności należy dokonać weryfikacji pomysłu w najbliższym punkcie konsultacyjnym funduszy UE. Nie bezzasadne byłoby rozpatrzenie zatrudnienia firmy konsultingowej, która wspomniany biznes plan przygotowałaby wspólnie z pomysłodawcą w trakcie tworzenia dokumentacji aplikacyjnej w jednym z konkursów pozwalających pozyskać wsparcie z UE.

Leszek Wójcik: Inicjatywa JEREMIE wykorzystuje instrumenty inżynierii finansowej najbardziej potrzebne na rynku oraz nieskomplikowane produkty finansowe: pożyczki, kredyty i poręczenia. JEREMIE ma na celu przede wszystkim pomóc w kreowaniu aktywności gospodarczej mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, również tych znajdujących się w początkowej fazie działalności - start-upy.

Inicjatywa skierowana jest przede wszystkim dla tych firm, które:

• rozpoczynają działalność (startup-y),
• nie posiadają historii kredytowej,
• nie posiadają zabezpieczeń o wystarczającej wartości.

Z Inicjatywy JEREMIE może skorzystać przedsiębiorca:

• zatrudniający od 1 do 250 pracowników,
• mający obrót roczny w wysokości do 50 mln € oraz posiadający sumę bilansową do 43 mln €,
• posiada siedzibę lub prowadzi działalność gospodarczą działalności gospodarczej w województwie łódzkim,
• nieposiadający wystarczających środków finansowych na realizację projektu,
• nieposiadający zabezpieczeń o wystarczającej wartości.

Inicjatywa JEREMIE skierowana jest do przedsiębiorców sześciu województw środkowej i północnej Polski. Należy pamiętać o tym ograniczeniu. Po szczegółowe informacje warto udać się do pośredników finansowych wyznaczonych w ramach tej inicjatywy. Ich nazwy oraz sposób kontaktu można znaleźć na stronie internetowej http://www.jeremie.com.pl.

Leszek Wójcik: Jeśli poprzez rozwój mobilności pracowników rozumiemy inwestycje w środki trwałe typu: samochód, telefon, tablet itp. to oprócz środków dedykowanych na ten cel dla Lokalnych Grup Działania w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Obszarów Wiejskich trudno będzie uzyskać dofinansowanie. Planowane zakupy muszą się jednak wpisywać w strategię działania tych grup. Można rozważyć starania o dofinansowanie jeśli inwestycje będą dotyczyły uruchomiania działalności gospodarczej w ramach funduszy przeznaczonych na zakładanie nowych przedsiębiorstw. Stosowne zatem informacje powinny być dostępne na stronach instytucji dysponujących funduszami w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Są nimi Wojewódzkie Urzędy Pracy, Urzędy Marszałkowskie, Lokalne Centra przedsiębiorczości

Leszek Wójcik: Fundusze unijne skierowane są do beneficjentów instytucjonalnych oraz przedsiębiorców. Jeśli zatem nałożone ograniczenia nie przeszkadzają w prowadzeniu działalności gospodarczej podmiot, którego właścicielem jest osoba pozbawiona wolności może starać się o pozyskanie środków UE. Źródłem informacji jest wtedy strona internetowa http://funduszeeuropejskie.gov.pl. Inną kwestia jest udział w szkoleniach, organizowanych w ramach konkursów finansowanych ze środków unijnych (na przykład z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój). Jeśli zatem celem jest podniesienie kwalifikacji lub przebranżowienie należy poszukać informacji o dostępnych szkoleniach dofinansowanych ze środków unijnych na stronach Wojewódzkich Urzędów Pracy oraz na stronie internetowej Rejestru Usług Rozwojowych www.inwestycjawkadry.pl

Leszek Wójcik: Dofinansowanie do działalności rolniczej realizowane jest w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Informacje przekazane przez Ministerstwo Rolnictwa zawierają takie oto zapisy :
Celem głównym PROW 2014 - 2020 jest poprawa konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi i działania w dziedzinie klimatu oraz zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich.
Nowym działaniem będzie Rolnictwo ekologiczne, którego celem jest wzrost rynkowej produkcji ekologicznej. Przedsięwzięcia z zakresu ochrony środowiska (w tym wody, gleb, krajobrazu) i zachowania bioróżnorodności będą finansowane w ramach działań rolnośrodowiskowo - klimatycznych i zalesień. Wybór odpowiednich konkursów w ramach których wnioskodawca planowałby finansowanie swych działań jest oczywiście zależny od zdefiniowania kosztów przedsięwzięcia i skorelowania ich z katalogiem kosztów kwalifikowanych danego konkursu.Szczegółowe informacje dostępne są na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2014-2020 oraz na stronach internetowych funduszy europejskich Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa http://www.arimr.gov.pl/pomoc-unijna/prow-2014-2020.html.

Leszek Wójcik: Nowa perspektywa budżetowa jako jeden z priorytetów zakłada wsparcie ludzi młodych w rozwoju i aktywizacji ich poprzez własna działalność gospodarczą odbywa się to w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Jednym z głównych celów realizowanych przez ten program są działania skierowane do osób młodych na rynku pracy w wieku 15-29 lat. Celem tego programu jest: "wsparcie ludzi młodych do 30 roku życia bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu poprzez m.in. pomoc w zakresie określenia ścieżki zawodowej, szkolenia i egzaminy, staże, praktyki, subsydiowane zatrudnienie, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej, wsparcie w zakresie mobilności międzysektorowej i geograficznej. Integralną częścią działań wspierających osoby młode jest Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych. W pierwszej zatem kolejności należy zapoznać się ze wspomnianym programem operacyjnych a dokładnie z jego osia priorytetową : Pierwsza os priorytetowa - Osoby młode na rynku pracy. Szczegółowe informacje można uzyskać pod adresem internetowym https://www.power.gov.pl. Planując swój rozwój zawodowy warto również zainteresować się możliwościami jakie oferują Inkubatory Przedsiębiorczości stanowiące dobry sposób na weryfikację pomysłów na biznes.

Leszek Wójcik: Fundusze na przedstawioną działalność sa dostępne w ramach środków unijnych. Poszukując dofinansowania dla placówek zajmującymi się seniorami należy rozpocząć od przeglądnięcia Regionalnych Programów Operacyjnych w zakresie inwestycji w infrastrukturę senioralną. Na stronie internetowej http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/ nie tylko dowie się pani jak pozyskać dotacje ale również znajdzie konkretne konkursy oraz uzyska informacje za pośrednictwem lokalnych punktów informacyjnych RPO. Dla przykładu RPO łódzkie ogłasza konkurs w ramach działania 7.3 Infrastruktura opieki społecznej. Typ projektu 1. Działanie realizowane w 2015 roku. RPO dolnośląskie prowadzi konkurs w ramach zadania 6.1 Infrastruktura opieki społecznej.Programy pozwalające szkolić w różnych zakresach osoby w wieku 50+ oferowane są również przez Wojewódzkie Urzędy Pracy w ramach. Dotyczą one głównie osób znajdujących się w tzw. grupach defaworyzowanych - czyli osób powyżej 50. roku życia, osób z niepełnosprawnościami, osób o niskich kwalifikacjach. Szczegółowe informacje dostępne w punktach kontaktowych WUP.

Leszek Wójcik: Wszystkie środki unijne są środkami celowym, więc nastawione są na osiągnięcie zdefiniowanych i wyznaczonych zadań, jak rozwój firmy, może to nastąpić poprzez prowadzenie badań, wdrażanie ich w postaci usług czy gotowych produktów. Firma może też dostać środki na inwestycje związane rozbudowaniem i ulepszeniem zakładu. Żadne środki unijne nie finansują tylko bieżącej działalności firmy, byłoby to sprzeczne z zasadami polityki europejskiej, i podważałoby funkcjonowanie funduszy strukturalnych.

Leszek Wójcik: Pierwszym kontaktem potencjalnego wnioskodawcy mogą być regionalne punkty informacyjne do spraw funduszy europejskich których lista znajduje się na stronie internetowej :
http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/punkty/. W przestrzeni gospodarczej istnieją również firmy konsultingowe zajmujące się doradztwem w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych. Ich działalność obejmuje doradztwo przy wyborze odpowiedniego konkursu dla pomysłu potencjalnego wnioskodawcy, pomoc przy stworzeniu dokumentacji aplikacyjnej. Wiele z tych firm oferuje również w ramach umowy o współpracy pomoc przy prowadzeniu dokumentacji projektowej w trakcie trwania projektu finansowanego ze środków UE oraz wsparcie przy zarządzaniu tymże projektem i jego rozliczaniem. Czas przygotowania dokumentacji projektowej zależy od stopnia skomplikowania projektu, jego rodzaju (np.: badawczy, inwestycyjny, szkoleniowy itp.). Proces przygotowania dokumentacji zawiera również zadania związane z gromadzeniem wymaganych dokumentów w trakcie aplikowania o środki UE.

Leszek Wójcik: Na stronie internetowej http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/ znajduje się zakładka szkolenia i konferencję po jej wybraniu proszę zaznaczyć temat "podniesienie kwalifikacji zawodowych. Proszę zaznaczyć również, że jest pan przedsiębiorcą i określić województwo które pana interesuje.

Można również korzystać z pomocy punktów informacyjnych Regionalnych Programów Operacyjnych których lista jest dostępna na stronie internetowej: http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/punkty/

Leszek Wójcik: Własna działalność w proponowanym przedsięwzięciu wydaje się być koniecznością. Środki na założenie własnej działalności gospodarczej oferowane na przykład przez Wojewódzkie Urzędy Pracy mogą uzyskać osoby obecnie nie pracujące. Możliwość taka oferowana jest również osobom niepełnosprawnym z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Osoby młode mogą również skorzystać z funduszy na założenie własnej działalności w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Generalnie pomysł taki wpisuje się projekty dotyczące aktywizacji zawodowej osób młodych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój. Jednym z głównych celów realizowanych przez ten program są działania skierowane do osób młodych na rynku pracy w wieku 15-29 lat. Celem tego programu jest: "wsparcie ludzi młodych do 30 roku życia bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu poprzez m.in. pomoc w zakresie określenia ścieżki zawodowej, szkolenia i egzaminy, staże, praktyki, subsydiowane zatrudnienie, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej, wsparcie w zakresie mobilności międzysektorowej i geograficznej. Integralną częścią działań wspierających osoby młode jest Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych."

Leszek Wójcik: Konieczne dokumenty zależą od działania w ramach którego wnioskodawca stara się o środki unijne.Kredyt jako instrument zwrotny w odróżnieniu od dotacji jako instrumentu bezzwrotnego podlega podobnym zasadom w ramach procedur pozyskiwania środków unijnych. Różnice w dostarczanych dokumentach w ramach procedury aplikacyjnej zależą od tego czy planuje się pozyskać środki w ramach projektów inwestycyjnych, badawczo-rozwojowych, edukacyjnych itp. Znaczenie ma również to czy wnioskodawcą jest osoba fizyczna, czy też prawna (spółki prawa handlowego). Dokładne informacje w tym zakresie zawarte są zawsze w dokumentacji konkursu w ramach którego wnioskodawca stara się o uzyskanie wsparcia z funduszy UE. Niestety na to pytanie jest tyle odpowiedzi ile jest działań i poddziałań w ramach, których można uzyskać wsparcie.

Leszek Wójcik: Tak. Terminy realizacji projektu muszą być określone. Jego początek i koniec z dokładnością do dnia. Muszą również zostać określone terminy wydatkowania środków ujętych jako zadania w budżecie projektu. W tym przypadku nie chodzi jednak o podanie dokładnego dnia ale określenie etapu na jakim dany koszt zostanie poniesiony. Precyzyjne wskazanie końca realizacji projektu jest wymagane ze względu na termin w jakim wnioskodawca będzie rozliczony z wydatkowania pozyskanych środków. Przesłanką do tego jest zasada efektywnego gospodarowania środkami publicznymi. Terminy powyższe zawarte są w umowie o dofinansowanie i stanowią zobowiązania strony pozyskującej wsparcie. Nie wywiązanie z tych terminów może mieć różne skutki zależne od przyczyn ich nie dotrzymania. Skrajnym przypadkiem, najbardziej bolesnym dla wnioskodawcy jest zwrot pozyskanych środków wraz z ustawowymi odsetkami.

Leszek Wójcik: Zobowiązania stron w ramach umowy o dofinansowanie są narzucone przez dokumentację działania w ramach którego potencjalny beneficjent stara się o dotację.
Umowa taka jest przygotowywana przez instytucję finansującą. W zależności od tego w jakim konkursie uzyska się wsparcie zapisy takich umów pod pewnymi względami się różnią. Co do zasady zawierają one jednak informacje o: podmiotach zawierających umowę, okresie trwania umowy przedmiocie umowy (wynika to z budżetu zawartego we wniosku aplikacyjnym), wysokości wsparcia , regulacjach dotyczących rozliczenia beneficjenta z wydatkowania środków publicznych, procedurach w sytuacjach spornych.

Leszek Wójcik: Tak. Wszelkiego rodzaju koszty finansowane ze środków unijnych wymagają oznakowania. Oznakowanie takie jest ściśle zdefiniowane poprzez odpowiednie wytyczne. Polega ono na oznakowaniu poprzez symbole graficzne EU oraz nazwy działania i programu operacyjnego w ramach którego uzyskano dofinansowanie. Dodatkowo beneficjent w miejscu realizacji projektu powinien zamieścić odpowiednią informację w formie tablicy informacyjnej o realizacji projektu zawierającej : nazwę beneficjenta, program operacyjny , działanie, tytuł projektu.

Leszek Wójcik: W bieżącej perspektywie budżetowej 2014-2020, POKL (Program Operacyjny Kapitał Ludzki) został zastąpiony Programem Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój. Niektóre elementy dawnego POKL zostały również przeniesione do Regionalnych Programów Operacyjnych. Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój przewiduje wsparcie w obszarach:

- zatrudnienie i mobilność pracowników,
- włączenie społeczne i walkę z ubóstwem,
- inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie,
- wzmacnianie sprawności i efektywności państwa

O wsparcie mogą starać się (miedzy innymi): osoby młode, w tym niepełnosprawne, do 30 roku życia bez pracy, mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa i ich pracownicy, jednostki samorządu terytorialnego (w tym jednostki organizacyjne pomocy społecznej) i ich pracownicy, osoby w wieku aktywności zawodowej. Zasady przyznawania wsparcia w ramach wyszczególnionych obszarów ujęte są w regulaminach poszczególnych konkursów, które publikowane są na stronach instytucji pośredniczących w dystrybucji środków. Najczęściej są nimi Wojewódzkie Urzędy Pracy. Każdy program ze względu na swoją specyfikę może różnić się katalogiem kosztów kwalifikowanych i zasadami ich kwalifikowania. Dlatego aby precyzyjnie poznać te zasady należy weryfikować swoje potrzeby poprzez wspomniane dokumenty.

Leszek Wójcik: Wsparcie dla osób trwale pozostających bez pracy po 50 roku życia można uzyskać poprzez Regionalne Programy Operacyjne które przewidują pomoc , wsparcie dla osób "bezrobotnych powyżej 30 roku życia oraz tych, które najsłabiej radzą sobie na rynku pracy, czyli powyżej 50 roku życia, niepełnosprawni, długotrwale bezrobotni, o niskich kwalifikacjach oraz kobiety". W ramach różnych działań RPO można pozyskać środki na szkolenia (przekwalifikowanie), podnoszenie kwalifikacji, tworzenie miejsc pracy, założenie własnej działalności. Planowane projekty powinny charakteryzować się kompleksowością, i jak największą skutecznością wsparcia. Szczegółowe informacje w tym względzie udzielane są przez instytucje regionalne zajmujące się dysponowaniem środków UE w ramach programów regionalnych. Są nimi Urzędy Marszałkowskie, Wojewódzkie Urzędy Pracy, Regionalne Centra Przedsiębiorczości.

Leszek Wójcik: Nowa perspektywa budżetowa UE 2014-2020 w ramach dotacji w Polsce przewiduje uzyskanie wsparcia na zatrudnienie w ramach: Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój w ramach, którego finansowane będzie wsparcie "bezpośrednie dla osób młodych bez pracy, które będzie przyczyniało się do ich aktywizacji zawodowej oraz poprawy sytuacji na rynku pracy". Regionalne Programy Operacyjne w ramach których uzyskać można wsparcie:
- dla osób trwale pozostających bez pracy poprzez aktywizację zawodową dla grup społecznych : "osoby powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotne, osoby z niepełnosprawnościami, osoby o niskich kwalifikacjach, kobiety".

Wsparcie na zakładanie działalności gospodarczej w formie dotacji na:

- szkolenia i/lub doradztwo przygotowujące do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- przyznanie wsparcia finansowego (dotacji) na rozpoczęcie działalności gospodarczej w wysokości do 30 000 PLN, a w przypadku utworzenia dodatkowego miejsca pracy do 10 000 PLN na każde utworzone miejsce pracy,
- działania na rzecz wsparcia i rozwoju młodych stażem przedsiębiorców (uczestników projektów) w początkowym okresie rozwijania działalności gospodarczej (do 12 m-cy) poprzez udzielanie wsparcia doradczego, szkoleniowego, konsultacyjnego

Instrumentów zwrotnych (np. pożyczki, kredyty) na:

- szkolenia i/lub doradztwo przygotowujące do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
- wsparcie pożyczkowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej do wysokości 50 000 PLN,
- działania na rzecz wsparcia i rozwoju młodych stażem przedsiębiorców (uczestników projektów) w początkowym okresie rozwijania działalności gospodarczej (do 12 m-cy) poprzez udzielanie wsparcia doradczego, szkoleniowego, konsultacyjnego

Leszek Wójcik: Aby uzyskać wsparcie w ramach Funduszy UE należy w pierwszej kolejności zdefiniować na jakie potrzeby/koszty planujemy uzyskać dofinansowanie. Typ projektu (np.: kulturalny) niestety nie pozwala na precyzyjne określenie warunków pozyskania dotacji. Zdefiniowanie zaś formy działalności pozwala nam na określenie ewentualnego poziomu wsparcia i działania w ramach którego możemy wnioskować o środki z funduszy UE. W ramach praktycznie każdego projektu można w dowolny sposób zdefiniować zakres kosztów (inwestycyjne, ludzkie, badawcze) dlatego potencjalnie w polu zainteresowania może być kilka działań w odmiennych Programach Operacyjnych. Dobrą zatem zasadą jest na wstępie gruntowne przemyślenie planowanego przedsięwzięcia pod względem celów, organizacji, zakresu, czasu realizacji itp. a w następnej kolejności rozważenie pozyskania wsparcia w ramach dotacji UE. Warunki na jakich będzie możliwe wsparcie działalności potencjalnego wnioskodawcy określone wtedy zostaną poprzez regulamin wybranego działania.

ZOBACZ JAK W UBIEGŁYM TYGODNIU NA WASZE PYTANIA ODPOWIADAŁ PROF. KRZYSZTOF WACH

Leszek Wójcik: Prawo do kontroli wynika bezpośrednio z umowy o finansowanie ze środków UE. Podpisuje ją Pani
z jedna z kilku instytucji finansujących (dysponujących środkami unijnymi). Umowa taka zawiera zapisy odnośnie zasad rozliczania środków unijnych , które beneficjent uzyska w ramach procedury aplikacyjnej. Zatem w pierwszej kolejności to właśnie ta instytucja poprzez kontrolę dokumentacji projektu oraz poprzez wizyty kontrolne weryfikuje wydatkowanie środków publicznych, którymi są dotacje. Inne rodzaje kontroli jeśli byłyby konieczne wykonywane są przez stosowne organy na wniosek instytucji finansującej. Dotyczy to jednak jak z doświadczenia wiemy tylko sytuacji skrajnych. Zasady te stosowane są do wszystkich rodzajów projektów w tym tych zawierających aspekty innowacji wdrażanych w firmach.

CHCESZ WYGRAĆ PIENIĄDZE DLA SWOJEJ FIRMY? SPRAWDŹ JAK

TU MOŻESZ ZADAĆ PYTANIE EKSPERTOWI: