Ciała zmarłych na Covid-19 oddawane są rodzinom w zamkniętych, odkażonych trumnach. Bliscy nie mają żadnej szansy na ostatnie pożegnanie. Tymczasem powinno się im zapewnić w żałobie choć zdjęcie zmarłego w trumnie – zauważył na swojej stronie rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar. Z taką prośbą zwrócił się do ministra zdrowia. Podkreślił jednocześnie, że by było to możliwe, prawo musi być zmienione.
Zdaję sobie sprawę, że w związku z niebezpieczeństwem szerzenia się choroby COVID-19 zasady postępowania ze zwłokami osób zmarłych na tę chorobę muszą zawierać pewne rygory, które zagwarantują bezpieczeństwo sanitarne - zaznaczył Bodnar.
Jego zdaniem jednak należałoby wprowadzić choćby namiastkę standardowej identyfikacji w stosunku do zwłok osoby zmarłej na COVID-19. Zaznaczył, że rodziny osób zmarłych postulują, aby dopuścić możliwość wykonania zdjęcia zwłok w trumnie przed jej zamknięciem, ale obecnie obowiązujące przepisy nie zezwalają na wykonanie tego rodzaju czynności.
Rzecznik dodał też, że docierają do niego sygnały od rodzin osób zmarłych z powodu COVID-19, że procedury stosowane przed pochówkiem zwłok tych osób uniemożliwiają bliskim ich identyfikację. Z tego powodu nie mają one pewności, że "podczas ceremonii pogrzebowej żegnają bliską im osobę oraz że do grobu zostanie złożona trumna z ciałem tej osoby".
Tymczasem pełne przekonanie, że w grobie rodzinnym zostały pochowane zwłoki konkretnej osoby bliskiej, ma doniosłe znaczenie z punktu widzenia prawa do pamięci i kultu osoby zmarłej, które jest samoistnym dobrem osobistym osób bliskich zmarłego - zaznaczył RPO.
Wytłumaczył dalej, że taka sytuacja jest wynikiem wprowadzenia na początku kwietnia zmiany w przepisach rozporządzenia ministra zdrowia z 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi.
Zmiana polegała na dodaniu zasad (w §5a - § 5c) rozporządzenia, które określają zasady postępowania ze zwłokami osób zmarłych na chorobę wywołaną wirusem SARS-CoV-2. Zgodnie z tymi zasadami, należy unikać ubierania zwłok do pochówku oraz okazywania zwłok. Ponadto zwłoki umieszcza się w ochronnym szczelnym worku, a następnie składa się w trumnie, którą należy niezwłocznie szczelnie zamknąć i spryskać płynem odkażającym o spektrum działania wirusobójczym - przytoczył zapisy nowelizacji rozporządzenia rzecznik.
Dodał dalej, że wprawdzie nie zakazują
one wprost okazywania członkom rodziny zwłok zmarłego na COVID-19, jednak w praktyce szpitale - kierując się zaleceniami wynikającymi z postanowień § 5a ust. 1 pkt 3 rozporządzenia - odmawiają tego bliskim.
Rodzi to zrozumiałe rozgoryczenie i żal po stronie członków rodziny zmarłego - dodał.