Przedstawiony przez posłów PiS projekt zmniejszenia pełnego składu Trybunału Konstytucyjnego z 11 do 9 sędziów jest wadliwy i powinien być uznany za niedopuszczalny – stwierdza w opinii dla Sejmu Naczelna Rada Adwokacka. Posłowie mają się zająć projektem na najbliższym posiedzeniu Sejmu.
Projekt posłów PiS trafił do Sejmu 4 maja. Jego głównym celem jest wg uzasadnienia jest "usprawnienie pracy" Trybunału Konstytucyjnego, który od kilku miesięcy paraliżuje bunt sędziów, nieuznających prezesury Julii Przyłębskiej.
Konflikt w TK uniemożliwia m. in. rozstrzygnięcia w sprawach ustawy o Sądzie Najwyższym, od którego wg rządu zależy dostęp do środków z KPO, i legalność prezydenckich ułaskawień dla ministrów Kamińskiego i Wąsika, skazanych nieprawomocnymi wyrokami na kary więzienia.
Pod rządami obecnych przepisów pełny skład TK, wymagany do podejmowania najważniejszych decyzji stanowi 11 sędziów. W 15-osobowym Trybunale, którego 5 sędziów nie respektuje zarządzeń Julii Przyłębskiej, uniemożliwia to przeprowadzenie istotnych rozpraw. Ten właśnie problem, przez obniżenie potrzebnego dla pełnego składu kworum ma rozwiązać poselski projekt.
W skierowanej do Sejmu opinii Naczelna Rada Adwokacka (która jako jedyna z zaproszonych odniosła się do projektu) potwierdza, że Sejm ma swobodę regulowania przepisów, dotyczących działania Trybunału. Ten akurat projekt jest jednak aktem konkretno-indywidualnym, regulującym w istocie postępowanie w konkretnej sytuacji prawnej. Jako dowód wskazują zawarte w uzasadnieniu projektu zdania, że przepisy mają umożliwić szybsze rozpoznanie spraw "o kluczowej wadze" i stanowić gwarancję "ciągłości działania Trybunału, gdy zebranie odpowiedniej liczby sędziów byłoby utrudnione lub obiektywnie niemożliwe".
Biorąc pod uwagę sytuację i nastroje panujące w Trybunale - co jest faktem powszechnie znanym - projektowana ustawa ma służyć uregulowaniu konkretnej sytuacji, związanej z kryzysem konstytucyjności prawa, który w ostatnim czasie, za sprawą kwestionowania przez część sędziów TK prezesury Julii Przyłębskiej pogłębił się, pogarszając standardy funkcjonowania sądu konstytucyjnego - piszą w opinii o projekcie adwokaci.
Podejmowanie w tej sytuacji działań legislacyjnych ma zdaniem NRA ewidentnie charakter epizodyczny i ma służyć uregulowaniu indywidualnej, konkretnej sytuacji prawnej, co jest sprzeczne z konstytucyjnym rozumieniem ustawy, jako najwyższego po Konstytucji źródła powszechnie obowiązującego prawa.
Zdaniem adwokatów wprowadzenie podobnych zmian może prowadzić do kolejnych "epizodycznych modyfikacji w ustawie o organizacji i trybie postępowania przed TK w zależności od chwilowego zapotrzebowania na doraźne zorganizowanie pracy Trybunału".
Konkludując Naczelna Rada Adwokacka stwierdza, że projekt posłów PiS wprowadza zmiany podyktowane wyłącznie doraźnymi celami praktycznymi, odnoszącymi się do konkretnej sytuacji w TK i narusza podstawowe wartości konstytucyjne, związane z pojęciem ustawy.
Według NRA "biorąc pod uwagę system wartości, na których oparta jest Konstytucja RP, opiniowany projekt powinien zostać uznany za niedopuszczalny".
Sejmowa komisja sprawiedliwości zajmie się nim dziś po południu.