Rzeczownik XD został wybrany Młodzieżowym Słowem Roku 2017 w plebiscycie PWN. Co ciekawe, XD było trzecim wyrazem wśród najpopularniejszych, ale dwa poprzedzające je na liście słowa zostały zdyskwalifikowane.
XD jest rzeczownikiem, ale - jak czytamy na stronie internetowej PWN - może też funkcjonować jako wykrzyknik, partykuła, nieodmienny przymiotnik lub przysłówek. Słowo jest połączeniem liter symbolizujących graficznie uśmiech, to oznacza, że jest znakiem ikonicznym.
XD, zapisywane także iksde, należy głównie do języka pisanego mediów społecznościowych. Jednak, jak podkreślono, pojawia się również w języku mówionym. W polszczyźnie rzeczownik stał się popularny kilka lat temu, a w angielskojęzycznej sieci funkcjonuje już od roku 2003 roku.
W plebiscycie oddano ponad 5 tysięcy głosów. Najwięcej, bo aż 417, padło na zeszłorocznego zwycięzcę - rzeczownik sztos. Na drugim miejscu znalazł się neologizm dwudzionek, który ma zastąpić weekend, z 269 głosami. 227 głosów oddano na wyraz XD. Zdecydowano jednak, że zwycięzcą plebiscytu nie może być zeszłoroczny laureat, a drugie z kolei słowo - dwudzionek - to słabo akceptowany purystyczny pomysł, wyśmiewany już przez Juliana Tuwima. Oba słowa zostały zatem zdyskwalifikowane, a zwycięzcą zostało XD.
PWN zdradziło także, jak brzmiały inne propozycje Młodzieżowego Słowa Roku 2017. Były to m.in. rodzina wyrazów z rdzeniem ogar-: "ogarnąć", "ogarniać", "ogar" i "nieogar", oraz skrótowiec RIGCz - rozum i godność człowieka.
W plebiscycie PWN przyznano także nagrody w kategoriach: najciekawszy neologizm i najciekawsza metafora. Z neologizmów wybrano pojęcie smartwica, oznaczające chorobliwe uzależnienie od telefonu oraz czasownik odjaniepawlić (lub odjaniepawlać), który oznacza "zdarzyć się niespodziewanie". Jak czytamy na stronie PWN, można na przykład zapytać: "Co tu się odjaniepawla?". Czasownik nie jest rozumiany jako bluźnierstwo, a jedynie jako reakcja na wszechobecny w przestrzeni publicznej zewnętrzny kult.
Spośród metafor leksykalnych za najciekawszą uznano rzeczownik pocisk i pokrewny czasownik pocisnąć kogoś. "Pocisk" to cięta riposta lub wypowiedź pogrążająca przeciwnika. Cała komunikacja młodzieży to kultura pocisków - uzasadniono.
(ł)