Osy z rodziny żronkowatych, potocznie nazywane w Stanach Zjednoczonych "zabójcami krów", posiadają jad, który ewoluował w taki sposób, by różnie wpływać na bezkręgowce i ssaki. To odkrycie, opublikowane w magazynie "Current Biology", może otworzyć nowe możliwości w leczeniu bólu u ludzi.
Osy żronkowate, znane również jako mrówki aksamitne, są owadami, które w rzeczywistości nie mają nic wspólnego z delikatnością sugerowaną przez ich nazwę. Ból po użądleniu przez te owady jest jednym z najsilniejszych wśród błonkówek, a badania nad ich jadem ujawniły fascynujące zjawisko ewolucyjne. Naukowcy z Uniwersytetu Indiany odkryli, że składniki jadu działają selektywnie - inaczej na bezkręgowce, a inaczej na ssaki.
Badacze skupili się na jadzie szkarłatnych os, występujących powszechnie w amerykańskich stanach Indiana i Kentucky. Przeprowadzone eksperymenty na muszkach owocowych, myszach domowych oraz modliszkach chińskich wykazały, że poszczególne peptydy w jadzie wywołują różne reakcje w zależności od gatunku.
Dla przykładu, peptyd Do6a wpływał na owady, ale nie miał efektu na myszy. To dowodzi, że jad os żronkowatych ewoluował w taki sposób, aby zawierał składniki specyficznie działające na różne grupy zwierząt.
Odkrycie, że jad os może selektywnie wpływać na różne organizmy, otwiera nowe perspektywy w rozwoju metod leczenia bólu. Zrozumienie mechanizmów molekularnych, dzięki którym jad wywołuje ból u ssaków, może przyczynić się do opracowania nowych, bardziej skutecznych środków przeciwbólowych. Naukowcy podkreślają, że dalsze badania mogą przynieść przełom w leczeniu różnych rodzajów bólu.