Smaczniejsza, bardziej aromatyczna, łatwiejsza w uprawie, odporniejsza na choroby i szkodniki, wreszcie tańsza - taka może być w przyszłości kawa arabica dzięki pracy kalifornijskich naukowców. Badacze z University of California w Davis opublikowali właśnie wyniki analizy genomu Coffea arabica, najpopularniejszego i najbardziej cenionego gatunku kawy, obiecują, że tę wiedzę będzie można wykorzystać do zwiększenia upraw i uszlachetnienia rośliny, której ziarna nadają sens naszym porankom. Wyniki swoich badań przedstawili podczas Plant and Animal Genome Conference w San Diego.
Fakt, że genom kawy arabica zbadano dopiero teraz, może zaskakiwać, kawa to jeden z najpopularniejszych na świecie napojów, a arabica stanowi ponad 70 procent całej produkcji. W 2014 roku opublikowano genom mniej szlachetnego gatunku Coffea canephora, zwanego popularnie robustą, stosowanego głównie jako dodatek i składnik kaw rozpuszczalnych, jednak chętni do pracy nad stworzeniem mapy genomu arabiki nie mogli znaleźć źródeł finansowania. Prace ruszyły, gdy pieniądze wyłożył koncern spożywczy Suntory z Tokio.
Kalifornijczycy zainteresowali się genomem arabiki nie bez powodu. Od kilku lat trwaja prace nad wprowadzeniem tam uprawy tej rośliny. Do tej pory dominowało przekonanie, że kawa może rosnąć i dawać plony tylko w strefie między zwrotnikami, Amerykanie chcą uprawiać ją daleko na północ od Zwrotnika Raka. Pierwsze wyniki są obiecujące i to właśnie rosnący na plantacji w Kalifornii krzew odmiany UCG-17 Geisha wzieto pod genetyczną "lupę".
Mapa genomu Coffea arabica zawiera informacje kluczowe dla tworzenia wysokiej jakości, odpornych na choroby odmian kawy, które będą w stanie zaadaptować się do zmian klimatycznych, które mogą zachwiać światową produkcją ziaren już w ciągu 30 lat - mówi wpółautor pracy, Juan Medrano, genetyk z UC Davis College of Agricultural and Environmental Sciences. Mamy nadzieję, że nasza praca przyda się wszystkim zainteresowanym, farmerom, których zyskom zagrażają choroby drzew kawowych, firmom, które ją wypalają i konsumentom - dodaje.
Coffea arabica jest hybrydą powstałą z robusty Coffea canephora i blisko spokrewnionej Coffea eugenioides. Ma w związku z tym aż cztery komplety chromosomów, w przeciwieństwie do większości roślin, które - podobnie jak człowiek - mają dwa zestawy chromosomów. Jej genom tworzy około 1,19 miliarda par bazowych, mniej więcej trzy raz mniej niż w genomie człowieka. Przybliżona liczba genów wynosi 70830. Po ich odczytaniu przychodzi teraz czas na identyfikację ich funkcji, która może być podstawą dalszych badań, zmierzających do genetycznego doskonalenia gatunku. Mapa genomu jest dostępna w publicznej bazie danych Phytozome.net.
(mpw)