Środki ochrony roślin z grupy neonikotynoidów przyczyniają się do wymierania pszczół, bo... utrudniają owadom sen. Piszą o tym na łamach czasopisma "Scientific Reports" naukowcy z University of Bristol. Ich badania, prowadzone na pszczołach i muszkach owocowych pokazały, że pod wpływem nikotynoidów 24-godzinny zegar biologiczny owadów ulega poważnemu zaburzeniu. Tymczasem owady potrzebują odpowiedniej ilości snu - podobnie jak ludzie.
Środki owadobójcze z grupy neonikotynoidów to odkrycie z końca XX wieku, wprowadzone do rolnictwa ze względu na - jak się wydawało - mniejszą toksyczność od wcześniej stosowanych pestycydów. W XXI wieku naukowcy podnieśli jednak alarm, że to one mogą przyczyniać się do obserwowanego wymierania pszczół i innych owadów zapylających. Badania wskazywały na to, że pod ich wpływem pszczoły tracą orientację. Dwa eksperymenty przeprowadzone przez badaczy Schools of Physiology, Pharmacology and Neuroscience and Biological Sciences sudgerują, że problem może wiązać się z zaburzeniami ich rytmu dobowego.
Neonikotynoidy, które badaliśmy, miały olbrzymi wpływ na czas przesypiany zarówno przez pszczoły, jak i muszki owocowe. Owady wystawione na dawkę porównywalną z tym, z czym może zetknąć się na polu uprawnym wykazywały objawy bezsenności i istotnego zaburzenia aktywności związanych z rytmem dobowym dni i nocy - mówi dr Kiah Tasman. Wyczucie upływu czasu i pory dnia ma istotne znaczenie dla aktywności i pracy pszczół. Pod wpływem neonikotynoidów wyraźnie mają one kłopot ze snem. Sen jest ważny dla owodów tak samo, jak dla ludzi. Ma znaczenie dla ich zdrowia i pamięci, jego brak może utrudniać zdobywanie pożywienia - dodaje dr James Hodge.
Pszczoły i muszki owocowe mają podobną strukturę mózgu. Naukowcy nie są więc zaskoczeni faktem, że neonikotynoidy mogą działać na nie w podobny sposób. Zakłócają one pracę istotnych receptorów, które w największym stopniu odpowiadają za przesyłanie impulsów w centralnym układzie nerwowym owadów.
Muszki owocowe, które są jednym z najpopularniejszych obiektów badań biologicznych, mogą teraz pomóc w staraniach o zatrzymanie wymierania pszczół. Stosowanie neonikotynoidów zostało już na terenie Unii Europejskiej zakazane. Brytyjscy naukowcy liczą na to, że po wyjściu z Unii Wielka Brytania tego zakazu nie zniesie.