Pierwsze czworonogi sprzed 360 mln lat nie potrafiły jeszcze chodzić. Czołgały się raczej, pomagając sobie niezgrabnymi kończynami - informują naukowcy na łamach najnowszego wydania tygodnika "Nature".
Wskazują na to najnowsze rekonstrukcje dokonane za pomocą trójwymiarowego modelowania komputerowego. Jeden z kluczowych etapów ewolucji życia na Ziemi - wyjście kręgowców na ląd - musiał zatem dokonywać się stopniowo.
Brytyjscy naukowcy zajęli się prawdziwym celebrytą wśród skamieniałości - ichtiostegą, która była formą przejściową między rybami i płazami. Ichtiostega żyła w górnym dewonie. Jej pierwszą skamieniałość, sprzed 365 mln, odkryto jeszcze w latach 30. XX wieku.
Od tego czasu naukowcy zastanawiali się, jaki tryb życia prowadziła ichtiostega i jak się poruszała. Przeważała opinia, że ten rybopłaz chodził podobnie jak salamandra. Jednak najnowsze wyniki badań, prowadzonych przez naukowców z londyńskiego The Royal Veterinary College oraz University of Cambridge, zdają się temu przeczyć.
Nasza rekonstrukcja dowodzi, że dawna koncepcja - często prezentowana w popularyzatorskich książkach czy na wystawach w muzeach - zgodnie z którą ichtiostega wyglądała i chodziła niczym duża salamandra, na czterech mocnych nogach, jest całkowicie nieprawidłowa - wyjaśnia Prof. Jenny Clack z University of Cambridge.
Zwierzę większą część czasu spędzało prawdopodobnie pod wodą, czasami tylko wypełzało na brzeg, niezgrabnie pomagając sobie nogami. Zdaniem badaczy, ichtiostega używała przednich kończyn podobnie jak to dzisiaj robią foki.
Naukowcy spędzili trzy lata na komputerowej rekonstrukcji ichtiostegi na podstawie dostępnych skamieniałości. Dzięki temu mogli prześledzić kluczowy etap ewolucji kręgowców - u zarania podboju przez nie ekosystemów lądowych.
Niemal przywróciliśmy ichtiostegę do życia - opisuje dr Stephanie Pierce z The Royal Veterinary College. Jak dodaje, wyniki badań dowodzą, że część wczesnych terapodów (czworonogów) nie potrafiła jeszcze chodzić na czterech nogach.
Przed dwoma laty polscy naukowcy opublikowali na łamach "Nature" wyniki odkrycia z Gór Świętokrzyskich. Odnaleziono tam tropy tetrapodów starsze o ok. 18-20 mln lat. Prawdopodobnie te zwierzęta były bardziej zaawansowane ewolucyjnie od ichtiostegi.