Dokładnie dekadę temu doszło do jednego z najważniejszych wydarzeń naukowych ostatnich lat: europejscy fizycy, wykorzystujący aparaturę Wielkiego Zderzacza hadronów (LHC) w laboratorium CERN w Genewie, poinformowali o zarejestrowaniu pierwszych śladów istnienia bozonów Higgsa. Pierwsza obserwacja nowych cząstek, które kilka miesięcy później ostatecznie zidentyfikowano jako bozony Higgsa, uchodzi za jedno z największych wydarzeń fizyki doświadczalnej XXI wieku, stawiane w jednym rzędzie z rejestracją fal grawitacyjnych.
Odkrycie bozonu Higgsa to rezultat zbiorowego wysiłku tysięcy fizyków z całego świata, osiągnięcie, w które wymierny wkład włożyło liczne grono fizyków z Polski, w tym z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. O znaczeniu tego odkrycia fizycy IFJ rozmawiają w podkaście "Kanapa fizyków" w serwisie YouTube na kanale Instytutu.
Zobacz również:
„Boski” bozon Higgsa okazał się najdłużej poszukiwaną cząstką współczesnej fizyki. Wydedukowany jeszcze w 1964 roku, po raz pierwszy został wytropiony dopiero w 2012 roku w europejskim ośrodku akceleratorowym CERN pod Genewą. Był najprawdziwszą wisienką na torcie: ostatnią brakującą cegiełką Modelu Standardowego, rozbudowanego narzędzia teoretycznego, przez dekady mozolnie konstruowanego przez fizyków z myślą o kompletnym opisie świata znanych cząstek elementarnych.
Nic dziwnego, że w okrągłą rocznicę pierwszej obserwacji tak ważnej cząstki stała się ona bohaterką najnowszego odcinka podcastu „Kanapa fizyków”, cyklicznego programu popularnonaukowego powstającego dzięki zaangażowaniu fizyków IFJ.
Dlaczego wykrycie bozonu Higgsa miało tak wielkie znaczenie? Co powodowało, że jego detekcja była tak ekstremalnie trudna? Dlaczego badania nad Higgsem nadal są kluczowe dla poszukiwań nowej fizyki? I najważniejsze: czym w ogóle jest bozon Higgsa i dlaczego bez niego nie mógłby istnieć świat, jaki znamy?
Na wszystkie te pytania odpowiada najnowszy odcinek podcastu, zrealizowany z udziałem dr hab. Anny Kaczmarskiej, mgr Moniki Juzek i dr. hab. Pawła Maleckiego. W rolę moderatora wcielił się dr Maciej Trzebiński.
Cytat
Wszystkie odcinki 'Kanapy fizyków' - a wyprodukowaliśmy ich już kilkanaście - operują w konwencji swobodnej rozmowy, podczas której nasi specjaliści koncentrują się na zagadnieniach fizycznych zasugerowanych przez widzów. Program, realizowany od marca 2021 roku, został tak życzliwie przyjęty, że doczekał się w ostatnim czasie nawet własnego niewielkiego studiawyjaśnia dr hab. Paweł Brückman z Zespołu ds. Popularyzacji Badań Naukowych IFJ PAN
Wśród zagadnień omawianych we wcześniejszych odcinkach krakowskiej "Kanapy" poruszano takie tematy jak różnice między czarnymi dziurami a Wielkim Wybuchem, pozyskiwanie energii z promieniowania kosmicznego, pole magnetyczne znikające w nadprzewodnikach, a nawet rozważania nad podróżami w czasie.
Ponadto w odcinku dotyczącym 30. rocznicy przystąpienia Polski do CERN jako gość specjalny wystąpiła prof. dr hab. Agnieszka Zalewska, była Przewodnicząca Rady CERN.
Nie spoczywamy na laurach, przeciwnie, ciągle intensywnie pracujemy nad następnymi materiałami popularyzatorskimi. W kolejnych odcinkach 'Kanapy' będziemy mówili między innymi o wytwarzaniu sztucznej grawitacji, rozwikłamy intrygującą zagadkę związaną z lustrami i ujawnimy, na czym tak naprawdę polega praca fizyka-teoretyka - mówi dr Brückman.
Znakomitym merytorycznym uzupełnieniem najnowszego podcastu będzie bogaty w efekty specjalne i komputerowe wizualizacje film "Tajemnicza cząstka Higgsa", który w ciągu kilku najbliższych dni także zadebiutuje na kanale YouTube IFJ PAN. Został on przygotowany jako drugi z pięciu materiałów popularnonaukowych realizowanych w ramach projektu popularyzacyjnego przyznanego IFJ PAN przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej (NAWA).
Filmową inauguracją tego przedsięwzięcia była produkcja o tytule "Cyklotron - przyspieszacz jonów", gdzie w klarowny sposób przybliżono zasady działania i szczegóły budowy akceleratorów cząstek, fascynujących urządzeń, za których pomocą dokonano w ostatnich dekadach wielu odkryć o przełomowym znaczeniu dla naszego rozumienia natury rzeczywistości.
Na podstawie materiałów prasowych IFJ PAN.
