Znamy laureata Nagrody Literackiej Nike 2021. To Zbigniew Rokita, autor reporterskiej książki "Kajś". Tytuł wygrał także w plebiscycie na Nagrodę Nike Czytelników.
"Kajś" Zbigniewa Rokity (wyd. Czarne, 2020) to reporterska opowieść o Górnym Śląsku.
Nike otrzymuje Zbigniew Rokita za Kaj. Opowie o Grnym lsku. Ksika ta wygraa take w plebiscycie czytelnikw. pic.twitter.com/BUMJDGsuoJ
BibliotekaUWOctober 3, 2021
Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte. (...) Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących "nieistniejącą" narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogoniapisze autor w przedmowie
W tym roku w internetowym plebiscycie czytelnicy wskazali również najlepszą książkę spośród nagrodzonych na wszystkich 25 edycjach Nagrody Nike - wyróżnienie to otrzymała książka "Nie ma" Mariusza Szczygła (laureat w 2019 r.).
Podczas gali wszyscy finaliści otrzymali pamiątkowe statuetki. Odbierając je wielu z nich zwracało uwagę na sytuację uchodźców - mężczyzn, kobiet i dzieci, którzy w ostatnim czasie przekraczają granicę z Białorusią w drodze do Polski - i podkreślało potrzebę niesienia im pomocy. Również publiczność w uniwersyteckiej bibliotece zwracała na ten problem uwagę, trzymając białe kartki z pytaniem: "Gdzie są dzieci?".
Tegoroczny finał konkursu zdominowały reportaże - wśród siedmiu nominowanych książek były ich aż cztery: "Fuerte" Kaspra Bajona, "Lajla znaczy noc" Aleksandry Lipczak, "Kajś" Zbigniewa Rokity, "Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944-1949" Grzegorza Piątka. Nominowana była też powieść o winiarstwie - "Zaświaty" Krzysztofa Fedorowicza, opowieść biograficzna - "Panny z "Wesela". Siostry Mikołajczykówny i ich świat" Moniki Śliwińskiej oraz tomik wierszy Jacka Podsiadły "Podwójne wahadło".
W tym roku w jury zasiadali:
- Teresa Bogucka,
- Przemysław Czapliński,
- Maryla Hopfinger,
- Inga Iwasiów (przewodnicząca),
- Dariusz Kosiński,
- Iwona Kurz,
- Tadeusz Nyczek,
- Magdalena Piekara,
- Szymon Rudnicki.
Wśród dotychczasowych laureatów Nagrody Literackiej Nike znaleźli się m.in.: Olga Tokarczuk, Czesław Miłosz, Wiesław Myśliwski, Dorota Masłowska, Tadeusz Różewicz, Jerzy Pilch, Andrzej Stasiuk i Mariusz Szczygieł. W ubiegłym roku triumfował Radek Rak za "Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli".
Nagrodę ustanowiły Fundacja Agory oraz "Gazeta Wyborcza". Po raz pierwszy wręczono ją w roku 1997 Wiesławowi Myśliwskiemu za powieść "Widnokrąg". To jeden z dwojga pisarzy, który Nike odebrał dwukrotnie (ponownie w 2007 r. za "Traktat o łuskaniu fasoli"). W 2008 (za "Biegunów") i w 2015 r. (za "Księgi Jakubowe") nagrodzono Olgę Tokarczuk.
Nagroda Literacka Nike przyznawana jest co roku za najlepszą książkę roku poprzedniego. W konkursie mogą brać udział tytuły reprezentujące wszystkie gatunki literackie, także dzieła humanistyczne "o wybitnych wartościach literackich".
Nike nie można przyznać pośmiertnie, nie można jej podzielić ani nie przyznać. Jury wiosną przedstawia długą listę nominowanych, czyli 20 książek. Na przełomie lata i jesieni ujawnia finałową siódemkę. A decyzję o tym, kto zostanie zwycięzcą, podejmuje w dniu gali.