W Muzeum Narodowym rozpoczęły się specjalistyczne badania "Damy z gronostajem" Leonarda da Vinci - najcenniejszego obrazu w polskich zbiorach. Naukowcy chcą przede wszystkim wyjaśnić zagadkę oryginalnego tła obrazu. Miało ono być szaroniebieskie, jednak później zostało zamalowane czarną farbą.
Teraz naukowcy przy użyciu najnowocześniejszych zdobyczy techniki, a co najważniejsze - bezdotykowo, będą prześwietlać "Damę", aby po raz pierwszy ujrzeć ukryte tło. Wykorzystujemy analityczne źródła światła: podczerwień, ultrafiolet, zdjęcia rentgenowskie - mówi Janusz Czop, główny konserwator muzeum. Naukowcy sprawdzą także, czy farba nie odchodzi od drewnianego podłoża i jaki wpływ na "Damę" miały jej europejskie podróże.
Dzieło Leonarda da Vinci to własność Fundacji Książąt Czartoryskich. Od 2009 roku obraz był pokazywany poza Krakowem. Zgodnie z podpisanym w kwietniu zeszłego roku memorandum po powrocie przez co najmniej 10 lat nie będzie wypożyczany.
Ostatnie podróże dzieła da Vinci po świecie wzbudziły wiele kontrowersji. Pomysł wypożyczenia obrazu na londyńską wystawę krytykował m.in. brytyjski oddział organizacji ArtWatch, czuwającej nad sprawami konserwacji dzieł sztuki, oraz polscy eksperci. Specjaliści ostrzegali, że każda podróż - nawet w najlepszych warunkach - jest niebezpieczna dla obrazu namalowanego na desce.
Jesienią 2009 roku "Dama" była pokazywana na wystawie "Od Botticelliego do Tycjana" w budapeszteńskim Muzeum Sztuk Pięknych. W zamian Węgrzy wypożyczyli krakowskiemu Muzeum Narodowemu obraz Francisco Goi "Epizod z hiszpańskiej wojny o niepodległość", który obejrzało ponad 18 tys. widzów.
Od maja 2010 roku obraz da Vinci był pokazywany w Zamku Królewskim w Warszawie razem z innymi arcydziełami ze zbiorów Muzeum Książąt Czartoryskich. Stamtąd dzieło pojechało na otwartą na początku czerwca 2011 r. wystawę w Madrycie "Złote czasy Rzeczypospolitej".
W Berlinie "Dama" była pokazywana na wystawie "Twarze renesansu - Arcydzieła włoskiej sztuki portretu", a w Narodowej Galerii w Londynie - na wystawie "Leonardo da Vinci - Malarz na dworze Mediolanu". Zdjęcie obrazu zostało umieszczone na plakatach reklamujących tę wystawę.
Od powołania Fundacji Książąt Czartoryskich w 1991 roku dzieło Leonarda da Vinci odbyło dziewięć zagranicznych podróży i było pokazywane w 16 miejscach. Było wypożyczone kolejno do: USA, Szwecji, Włoch, Japonii, ponownie do USA, Węgier, Hiszpanii, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Obraz wypożyczany jest odpłatnie.