Błyskawiczna decyzja wicepremiera Glińskiego. Muzea II Wojny Światowej i Westerplatte połączone

6 kwietnia 2017 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nadał statut nowo utworzonemu Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Statut nowej instytucji łączy zadania obu dotychczasowych placówek i przewiduje w jej strukturze Oddział pod nazwą Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - czytamy w komunikacie opublikowanym na stronach resortu.

Tym samym Minister KiDN stanowczo zaprzecza, jakoby Muzeum II Wojny Światowej było likwidowane - zaznacza komunikat.

Zobacz również:

Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej odpowiada na zarzuty: Czuję się zażenowany

Resort informuje w nim również, że "wszyscy pracownicy obu połączonych muzeów stali się pracownikami Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku", a także, że z dniem dzisiejszym obowiązki dyrektora nowo powstałej placówki "zostały powierzone dr. Karolowi Nawrockiemu - historykowi, absolwentowi Instytutu Historii Uniwersytetu Gdańskiego".

Dr Nawrocki od 2009 roku jest pracownikiem gdańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, w którym od 2014 r. zajmuje stanowisko Naczelnika Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej. Jest autorem i  redaktorem książek oraz artykułów naukowych i publicystycznych z zakresu najnowszej historii Polski. Jest znanym na Pomorzu społecznikiem nagradzanym wieloma odznaczeniami środowisk kombatanckich i patriotycznych. Jest także Przewodniczącym Koalicji na Rzecz Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Gdańsku. Za zaangażowanie społeczne, działalność edukacyjną i charytatywną został głosami czytelników "Dziennika Bałtyckiego" wybrany Osobowością Gdańska i Pomorza roku 2016 - czytamy w komunikacie.

W oświadczeniu resort kultury zaznacza również, że "nowo utworzone Muzeum pod nowym kierownictwem kontynuuje dotychczasową działalność połączonych instytucji i zaprasza do zwiedzania wystawy otwartej 23 marca".

Niezwłoczne połączenie dwóch gdańskich placówek resort kultury zapowiedział już wczoraj, tuż po wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Sprawa sięga września ubiegłego roku: minister kultury wydał wówczas rozporządzenie, w myśl którego powołane pod koniec 2008 roku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku miało zostać połączone z gdańskim Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, które powołane zostało przez resort kultury w grudniu 2015. Nowa placówka miała nosić nazwę Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Resort uzasadniał połączenie muzeów względami "organizacyjnymi, finansowymi i merytorycznymi". Obydwa muzea mają zbliżony profil działalności, a ich połączenie pozwoli zoptymalizować koszty przeznaczane z budżetu państwa na ich funkcjonowanie oraz zwiększyć potencjał rozwojowy, a tym samym wzmocnić ich pozycję na muzealnej mapie Polski i świata - przekonywało wówczas ministerstwo.

Ogłoszenie planu połączenia gdańskich placówek wywołało sprzeciw wielu środowisk. Z apelem o powstrzymanie się od zmian występowali do ministra kultury m.in. dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej i jego Kolegium Programowe, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, gdańska Rada Miasta, Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Muzeów, liczni historycy, ludzie kultury i przedstawiciele środowisk kombatanckich, a także osoby, które przekazały MIIWŚ rodzinne pamiątki.

Dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej i Rzecznik Praw Obywatelskich złożyli w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie skargi na decyzję resortu kultury o połączeniu obu placówek.

Dyrekcja MIIWŚ zarzuciła ministerstwu m.in., że podjęło decyzję bez - koniecznego, zdaniem skarżących - uzyskania pozytywnej opinii Rady do Spraw Muzeów (resort w ogóle nie wystąpił do Rady w tej sprawie). Zdaniem dyrekcji MIIWŚ, doszło również do złamania przepisów regulujących zakres działania Rady do Spraw Muzeów: mówią one, że Rada "wyraża opinie na temat projektów aktów normatywnych dotyczących muzeów".

Minister Piotr Gliński ripostował, że połączenie placówek odbywa się nie na podstawie ustawy o muzeach, a w oparciu o artykuł 18 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, a tym samym nie wymaga zasięgania opinii Rady ds. Muzeów. Gliński podkreślał, że jego resort dysponuje dwiema opiniami ws. zgodności z prawem swojej decyzji o połączeniu placówek.

Dyrekcja Muzeum II Wojny Światowej i Rzecznik Praw Obywatelskich, skarżąc decyzję ministra, zwracali także uwagę, że część osób, które przekazały MIIWŚ swoje rodzinne pamiątki, po zapowiedzi połączenia placówek nosi się z zamiarem ich odebrania, a miasto Gdańsk zapowiedziało, że może wystąpić do sądu o cofnięcie darowizny działki, na której powstało muzeum.

Składając skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, dyrekcja MIIWŚ wniosła równocześnie o wstrzymanie wykonania decyzji o połączeniu placówek do czasu rozpatrzenia przez ten sąd meritum sprawy. WSA przychylił się do tego wniosku i 30 stycznia wstrzymał wykonanie decyzji ministerstwa.

Resort kultury odwołał się od tego postanowienia, a wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny je uchylił.

Po ogłoszeniu tej decyzji resort kultury zapowiedział, że "połączenie obydwu placówek nastąpi niezwłocznie i oznaczać będzie wydatne zwiększenie ich potencjału". Powtórzył również swe wcześniejsze argumenty, że "funkcjonowanie dwóch muzeów o podobnej tematyce i profilu na terenie jednego miasta nie było uzasadnione ze względów ekonomicznych ani organizacyjnych".

Powołane pod koniec 2008 roku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zostało otwarte 23 marca tego roku. Wystawa główna placówki, zajmująca powierzchnię około pięciu tysięcy metrów kwadratowych, pokazuje genezę, przebieg i konsekwencje światowego konfliktu nie tylko w kontekście działań militarnych i politycznych, ale również w kontekście jego wpływu na życie cywilów.

Z kolei Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, powołane przez resort kultury w grudniu 2015 roku, jest placówką w fazie organizacji: nie ma w tej chwili stałej siedziby, a jego działania skupiają się przede wszystkim na przeprowadzeniu badań archeologicznych na terenie dawnej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.

_(e)