Prowadząca w we włoskich sondażach centroprawica zapowiada wsparcie dla rodzin i zahamowanie fali migracyjnej, centrolewica stawia zaś na program socjalny i postuluje reformę traktatów UE w celu zniesienia prawa weta. W niedzielę Włosi ruszą do urn i wybiorą posłów oraz senatorów do Izby Deputowanych i Senatu.
Ostatnie sondaże, ogłoszone tuż przed początkiem obowiązywania zakazu ich publikacji na dwa tygodnie przed wyborami, potwierdzają utrzymujące się od tygodni prowadzenie opozycyjnego dotychczas, prawicowego ugrupowania Bracia Włosi (Fratelli d’Italia). Partia Giorgii Meloni otrzyma około 25 proc. głosów - wynika z sondażu przeprowadzonego dla stacji telewizyjnej Sky Tg24.
Na drugim miejscu z 21 proc. głosów ma znaleźć się centrolewicowa Partia Demokratyczna, jeden z filarów dotychczasowego rządu szerokiej koalicji Mario Draghiego. Prawicowa Liga Matteo Salviniego - sojuszniczka Braci Włochów - ma dostać ok. 13 proc. głosów. Na tyle samo może liczyć rozbity w wyniku podziałów antysystemowy Ruch Pięciu Gwiazd.
8 proc. ankietowanych deklaruje gotowość głosowania na centroprawicową Forza Italia byłego premiera Silvio Berlusconiego.
Łącznie koalicja centroprawicy może liczyć na ok. 47 proc. głosów, a centrolewica na 28 proc.
Decydujący wpływ na ostateczny wynik mogą mieć niezdecydowani wyborcy, a tych - jak zauważono - jest procentowo więcej, niż wynosi punktowa różnica między obu blokami.
Z przeprowadzonej symulacji rozdziału mandatów z uwzględnieniem przewidzianej dodatkowej premii dla zwycięzców wynika, że blok centroprawicy może być blisko uzyskania dwóch trzecich głosów w Izbie Deputowanych i Senacie. Przekroczenie tego progu umożliwiłoby koalicji także zmianę konstytucji bez konieczności rozpisania referendum w tej sprawie. Podstawowy postulat centroprawicy to wprowadzenie systemu prezydenckiego i bezpośrednich wyborów głowy państwa. Obecnie wyboru prezydenta dokonuje parlament wraz z przedstawicielami regionów.
Idący po niemal pewne zwycięstwo Bracia Włosi opracowali 40-stronicowy program wyborczy pod hasłem: "Gotowi podnieść Italię". Jego pierwszy punkt to działania na rzecz wzrostu liczby urodzeń i wsparcia dla rodzin, między innymi poprzez podniesienie obecnych zasiłków na dzieci i ulgi podatkowe.
Wśród ważnych celów ugrupowanie wymienia skuteczne wykorzystanie środków z Krajowego Planu Odbudowy i funduszy europejskich, wprowadzenie bardziej sprawiedliwego systemu podatkowego, obronę siły nabywczej obywateli i wspieranie przedsiębiorców.
Partia Meloni zapowiedziała też wzmocnienie oświaty, szkolnictwa wyższego i finansowania badań naukowych.
Prawdziwe państwo socjalne, które nie zapomina o nikim - to jedno z haseł z programu. Jest w nim też zapowiedź natychmiastowego powołania sztabu kryzysowego w sprawie rozwiązania problemu wysokich cen energii i gazu.
Jednym z kluczowych postulatów Braci Włochów jest zatrzymanie nielegalnej imigracji, która - jak podkreśla partia - zagraża bezpieczeństwu i jakości życia obywateli. Dlatego kładzie się nacisk na konieczność obrony granic krajowych i unijnych, a także utworzenie tzw. hotspotów, czyli ośrodków pobytu dla migrantów poza terytorium UE. Najbardziej dyskutowany punkt programu to stworzenie "blokady morskiej", która miałaby zablokować przybywanie łodzi do Włoch. Jest też zapowiedź działań przeciwko organizacjom pozarządowym, które "sprzyjają nielegalnej imigracji".
Bracia Włosi zapowiedzieli pełne poszanowanie sojuszy międzynarodowych i "wspieranie Ukrainy w obliczu agresji ze strony Federacji Rosyjskiej".
Linia rządu centroprawicy w sprawie wojny na Ukrainie nie zmieni się - zapewniła Meloni. Gdyby się zmieniła, Włochy zostałyby uznane za niewiarygodne i byłyby izolowane - dodała.
Prawica Meloni chce wzmocnienia pozycji Włoch w UE, obrony narodowych interesów i zmiany stanowiska Rzymu wobec Komisji Europejskiej. Ale to nie znaczy, że chcemy zniszczyć Unię, że chcemy z niej wyjść, że chcemy zrobić coś szalonego - wyjaśniła.
"Program rządu" opracowany przez Ligę liczy 200 stron. Jako "absolutnie niezbędne do tego, by kraj ruszył z miejsca", wymienia się w nim wprowadzenie podatku liniowego i "pokój fiskalny", czyli umożliwienie uiszczenia zaległości podatkowych na korzystnych zasadach.
Podobnie jak Bracia Włosi, partia ta zapowiada zwalczanie nielegalnej imigracji, przede wszystkim poprzez przywrócenie dekretów w sprawie bezpieczeństwa, przygotowanych przez Salviniego w czasie, gdy był wicepremierem i szefem MSW. Obrona granic Włoch to obrona zewnętrznych granic UE - przypomina Liga.
W programie jest też hasło "Dzieci są przyszłością kraju!". Przywołano słowa św. Jana Pawła II: "Rodzina jest podstawową komórką społeczeństwa".
Według Ligi należy bronić rodzinę przed "atakami ideologicznymi" i jest ona "złożona z matki i ojca, a nie rodzica 1 i rodzica 2". Ugrupowanie sprzeciwia się "ideologii gender" (cokolwiek by to było) w szkole, świecie sportu i w dokumentach administracji publicznej.
Liga opowiada się też za "czystą i bezpieczną energią jądrową". "Koniec tabu" wokół tej kwestii - podkreślono.
Włochy muszą być, jak zaznaczono, negocjatorem i promotorem rozmów pokojowych. Liga postuluje wielką międzynarodową konferencję pokojową w sprawie Ukrainy.
W toku kampanii Matteo Salvini jako jedyny lider dużego ugrupowania zakwestionował skuteczność sankcji wobec Rosji. Wyraził opinię, że "ochrona Ukrainy ma fundamentalne znaczenie", ale Włosi nie mogą odczuwać kosztu sankcji "na swojej skórze i w swoim portfelu".
W programie Ligi zapisano reformę wymiaru sprawiedliwości, w tym wprowadzenie odpowiedzialności cywilnej sędziów za popełnione przez nich błędy oraz zagwarantowanie ich bezstronności.
Wśród oczekiwań wobec Unii Europejskiej wymieniono przestrzeganie podstawowych zasad suwerenności i wyłącznych kompetencji państw członkowskich.
Sojusznik Braci Włochów i Ligi - Forza Italia Silvio Berlusconiego - opowiada się za podatkiem liniowym wprowadzanym w trzech fazach. W kwestii zwalczania nielegalnej imigracji partia byłego premiera kładzie nacisk na zablokowanie napływu migrantów poprzez podpisanie traktatów ekonomicznych z państwami pochodzenia przybyszów.
W programie widnieje kwota 1000 euro jako minimalna płaca dla praktykanta i stażysty oraz minimalna emerytura.
Centrolewicowa Partia Demokratyczna opracowała szeroki program socjalny: wprowadzenie płacy minimalnej dla grup zawodowych, które nie mają układów zbiorowych, niższe podatki dla młodych pracowników, 2 tys. euro dodatku dla studentów i osób zatrudnionych w wieku do 35 lat, wynajmujących mieszkania. Obiecała również budowę pół miliona mieszkań komunalnych w ciągu 10 lat.
Wśród zapowiedzi centrolewicy jest przyznanie włoskiego obywatelstwa dzieciom imigrantów, które ukończą pełny cykl nauczania.
W polityce zagranicznej Partia Demokratyczna jest za wspólną europejską armią i reformą traktatów UE w celu zniesienia prawa weta.
Rywalem bloków centroprawicy i centrolewicy jest tzw. Trzeci Biegun, czyli nowe centrolewicowe ugrupowanie Akcja, które zawarło porozumienie z małą formacją Italia Viva. Stawia na kontynuację agendy programu rządu Mario Draghiego, zaznaczając, że powinien on pozostać na stanowisku premiera. Sam Draghi wyklucza jednak taką możliwość.
Osłabiony w wyniku rozłamu Ruch Pięciu Gwiazd, którego liderem jest były premier Giuseppe Conte, obiecuje zmniejszenie obciążeń podatkowych dla firm i obywateli oraz ulgi dla pracodawców zatrudniających kobiety w ciąży. Kolejne wyborcze obietnice to płaca minimalna w wysokości 9 euro za godzinę, zniesienie bezpłatnych staży oraz dostosowanie pensji nauczycieli do standardów w Europie.
Ruch Pięciu Gwiazd, który doprowadził do rozłamu w koalicji Draghiego, sprzeciwiając się dalszym dostawom broni na Ukrainę, zapisał w swoim programie: "nie" dla ponownego wyścigu zbrojeń, "tak" dla wspólnej europejskiej obrony.
Ponadto formacja ta jest za obniżeniem wieku prawa do głosowania w wyborach z 18 do 16 lat.