Australia, USA i Wielka Brytania zobowiązały się do nierozprzestrzeniania broni jądrowej w związku z porozumieniem obronnym AUKUS, zakładającym sprzedaż okrętów podwodnych o napędzie jądrowym oraz budowę takich okrętów w przyszłości przez Australię i Wielką Brytanię - poinformowała Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA). Porozumienie AUKUS ostro krytykują Chiny.
W swoich komunikatach strony porozumienia AUKUS potwierdziły wcześniej wyrażone zobowiązane dotyczące nierozprzestrzeniania broni jądrowej - czytamy w oświadczeniu, cytowanym przez agencję Reutera.
W ramach umowy AUKUS Stany Zjednoczone zamierzają sprzedać Australii co najmniej trzy okręty podwodne z napędem jądrowym. Ponadto Australia i Wielka Brytania ogłosiły plan zbudowania własnych okrętów o napędzie jądrowym.
Trzy kraje będące stronami porozumienia oraz MAEA twierdzą, że traktat o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT) z 1968 roku zezwala na wykorzystywanie morskiego napędu jądrowego pod warunkiem uzgodnienia szczegółów z MAEA.
Wczoraj szczegóły wieloletniego planu zbudowania przez Australię i Wielką Brytanię własnych okrętów podwodnych o napędzie jądrowym, SSN-AUKUS, ogłosili prezydent USA Joe Biden, premier Australii Anthony Albanese i premier Wielkiej Brytanii Rishi Sunak. USA mają też sprzedać Australii co najmniej 3 okręty o napędzie jądrowym.
Jak wynika z zaprezentowanego planu, celem jest zbudowanie przez Australię i Wielką Brytanię na przełomie lat 30. i 40. okrętów nowej generacji w oparciu o brytyjską i amerykańską technologię.
Pierwsza faza planu - rozpoczynająca się w tym roku - zakłada szkolenie australijskich marynarzy i specjalistów z przemysłu zbrojeniowego przez brytyjską i amerykańską marynarkę.
W 2027 r. w Australii rotacyjnie stacjonować mają brytyjskie okręty podwodne klasy Astute i amerykańskie klasy Virginia.
Następnie na początku lat 30. USA mają sprzedać Australii od trzech do pięciu okrętów klasy Virginia, zaś pod koniec lat 30. Wielka Brytania ma dostarczyć swój pierwszy okręt SSN-AUKUS dla własnej marynarki. Na początku lat 40. Australia ma zbudować swój tej samej klasy.
AUKUS to odpowiedź na rosnącą potęgę militarną i wpływy Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Jak podkreślił Biden, sojusz nie jest jednak skierowany przeciwko Chinom, lecz ma "utrzymać pokój i stabilność w regionie Indo-Pacyfiku". Prezydent USA zapewnił też, że porozumienie jest zgodne z traktatem o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej i będzie konsultowane z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, a Australia nie będzie miała pieczy nad paliwem jądrowym. Zapewnił też, że choć okręty będą napędzane reaktorami atomowymi, to nie będą uzbrojone w broń jądrową.
Albenese stwierdził, że ogłoszone w poniedziałek porozumienie w ramach AUKUS jest największą inwestycją w obronność Australii w całej historii kraju. Podkreślił też, że jest to dowód zaufania ze strony USA, bo to dopiero drugi raz w historii, kiedy Ameryka podzieli się swoją technologią napędu jądrowego z obcym państwem.