Senat USA opublikował streszczenie raportu na temat brutalnych przesłuchań CIA w tajnych ośrodkach poza granicami kraju. Takie więzienia miały istnieć także w Polsce.
20:45 Kończymy naszą relację minutę po minucie.
20:20 Wicepremier, szef MON Tomasz Siemoniak powiedział, że kwestia publikacji raportu dotyczącego tortur stosowanych przez CIA nadwątli zaufanie wobec USA. Polecił polskim żołnierzom za granicą zachowanie szczególnej ostrożności.
20:01 Jako "wyjątkowo kompromitujący" dla Polski określił raport senackiej komisji ds. wywiadu sen. Józef Pinior (PO), który jako europoseł zajmował się badaniem sprawy więzień CIA m.in. w naszym kraju.
To dla Polski wyjątkowo kompromitujące, że raport amerykańskiego Senatu rozlicza się z przeszłością CIA, a my sami nie jesteśmy w stanie się z nią uporać - powiedział Pinior. Ocenił, że raport jest wzorem, jak należy postępować w takich sprawach, i pokazać że Polska jest państwem rządów prawa.
Dodał, że to ostatni moment dla krakowskiej prokuratury na zakończenie śledztwa ws. więzień CIA w Polsce. Ona argumentowała, że czeka na informacje z USA; właśnie je otrzymała - podkreślił Pinior. Oświadczył, że prokuratura powinna "pokazać wszystkie fakty".
19:56 Nazwy miejsc, w których przetrzymywani byli więźniowie, zakodowano kolorami - "zielone", "niebieskie" czy "czarne" miejsce zatrzymań. Utajnione pozostały też nazwiska agentów, którzy przeprowadzali brutalne przesłuchania.
Doszliśmy do wniosku, na podstawie wcześniej dostępnych informacji, że Polska została oznaczona jako "miejsce niebieskie" (DETENTION SITE BLUE) - powiedział prawnik John Sifton z organizacji Human Rights Watch (HRW), która jako pierwsza pisała już w 2005 roku, że tajne więzienia Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) znajdowały się w Polsce i Rumunii.
19:06 Wiceprezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka Adam Bodnar stwierdził, że raport ws. CIA zawiera akt oskarżenia wobec Polski. Bodnar odniósł się do fragmentu, że państwo - o zaczernionej w raporcie nazwie - zgodziło się przyjąć dalszych więźniów CIA po przyjęciu milionów dolarów - o zaczernionej ich liczbie.
"Ten kraj to Polska" - dodał Bodnar. Zwrócił uwagę na stronę 74. raportu senackiej komisji ds. wywiadu, gdzie jest podrozdział pt. "Napięcia z państwem (...) odnoszące się do punktu zatrzymań CIA i przyjmowania nowych zatrzymanych".
Mowa tam o tym, że państwo to - które zgodnie z raportem w grudniu 2002 r. przyjęło dwóch więźniów: Abu Zubajdę i al-Nashiriego - zaproponowało CIA zawarcie pisemnego porozumienia co do roli i odpowiedzialności CIA, którego zawarcia Agencja ta ostatecznie odmówiła.
18:51 Niezależnie od tego, co się znalazło w raporcie dot. działań CIA, nie wpłynie to na pogorszenie stosunków polsko-amerykańskich - oświadczyła premier Ewa Kopacz. Jak dodała, liczy też na szybkie wyjaśnienie sprawy ew. więzień CIA w Polsce.
Szefowa polskiego rządu przypomniała podczas konferencji w Bratysławie, że podczas nocnej rozmowy prezydent USA Barack Obama poinformował ją, że po południu zostanie opublikowany raport Senatu USA dotyczący więzień CIA.
Zobaczymy, jaka będzie przydatność ujawnionego materiału, to oceni prokuratura. W tej chwili prokuratura apelacyjna w Krakowie prowadzi postępowanie przygotowawcze ws. istnienia domniemanych tajnych więzień CIA na terytorium Polski - dodała.
18:36 Trzeba było utrwalić przyjaźń z Ameryką, walczyć z terroryzmem, któż mógł wiedzieć, że torturują. Te trzy argumenty w sprawie domniemanego więzienia CIA w Polsce niestety nie wytrzymują nie tylko próby czasu, ale i konfrontacji z faktami - pisał w styczniu na blogu nasz dziennikarz. Przeczytajcie cały wpis!
18:31 Szef CIA John Brennan przyznał, że Centralna Agencja Wywiadowcza popełniła błędy, stosując tortury jako metodę przesłuchań, ale pomogło to zapobiec innym zamachom po 11 września 2001 r.
Według Brennana wewnętrzne dochodzenie przeprowadzone przez CIA ujawniło, że wzmocnione techniki przesłuchań stosowane wobec podejrzanych o terroryzm "pozwoliły uzyskać informacje, które pomogły zapobiec atakom, schwytać terrorystów i ocalić istnienia ludzkie".
18:17 Prezydent USA Barack Obama potępił metody stosowane przez CIA w walce z terroryzmem jako sprzeczne z wartościami wyznawanymi w USA.
Prezydent Obama podkreślił w pisemnym oświadczeniu, że raport umocnił go w przekonaniu, że ostre techniki przesłuchań "nie tylko są nie do pogodzenia z amerykańskimi wartościami, lecz i nie służyły wysiłkom w zwalczaniu terroryzmu i interesom bezpieczeństwa narodowego".
Zapewnił, że te metody za jego rządów nie będą mieć miejsca.
18:14 W raporcie utajnione zostały nazwiska agentów, którzy przeprowadzali brutalne przesłuchania.
18:08 W dokumencie nie padają nazwy państw, które współpracowały z USA i zgodziły się mieć na swym terytorium tajne ośrodki CIA.
17:54 CIA wprowadzała w błąd opinię publiczną i polityków na temat skuteczności swego programu przesłuchań oraz tego, w jaki sposób był przeprowadzany. "Wzmocnione (techniki) przesłuchań" były nieskuteczne i nigdy nie dostarczyły informacji, które miałyby doprowadzić do udaremnienia "nieuchronnego zagrożenia terrorystycznego" - głosi raport.
17:49
17:47 Według raportu Senatu przesłuchania CIA dostarczyły wielu nieprawdziwych informacji, łącznie z taką, że Al-Kaida rekrutowała Afroamerykanów. W raporcie wskazano również, że CIA nigdy w pełni nie poinformowała ówczesnego prezydenta George'a W. Busha o swych technikach przesłuchań, choć Bush twierdził, że był poinformowany.
17:44 Streszczenie raportu ma 500 stron. Tekst w języku angielskim można znaleźć TUTAJ.
17:42 W związku z opublikowaniem streszczenia raportu w sprawie brutalnych przesłuchań CIA, siły USA na świecie zostały postawione w stan najwyższej gotowości.
17:40 Program przesłuchań CIA był "o wiele bardziej brutalny" niż agencja kiedykolwiek powiadomiła polityków, bądź opinię publiczną. W raporcie jest m.in. zarzut, że zagraniczny ośrodek zatrzymań CIA, w którym więzień zamarzł na śmierć, przykuty łańcuchem do betonowej podłogi, był obsadzony przez słabo wyszkolonych funkcjonariuszy.
17:39 CIA "niesłusznie" przetrzymywała w swych tajnych ośrodkach co najmniej 26 osób. Jak dodano, informacje pozyskane od zatrzymanych przez CIA nie odegrały kluczowej roli w zlokalizowaniu szefa Al-Kaidy Osamy bin Ladena, tak jak twierdziła CIA.
17:34 Według raportu Senatu USA 80 proc. programu przesłuchań CIA było zleconych psychologom, których firmie zapłacono 80 milionów dolarów.
17:32 CIA okłamywała Kongres i Biały Dom - napisano w skrócie raportu.
17:29 Brutalne przesłuchania CIA "były nieskuteczne" - wynika z opublikowanego streszczenia raportu.
17:27 Śledczy z Senatu USA oskarżyli CIA, że torturowanie więźniów z Al-Kaidy wykraczało daleko poza granice prawa - wskazuje agencja Associated Press.
Tajne ośrodki utworzono po atakach z 11 września za prezydentury Georga Busha. On sam broni decyzji sprzed lat. W czasie wojny z terroryzmem wywiad jest jednym z najważniejszych narzędzi naszej obrony. Jeżeli złapany terrorysta ma informacje o spisku przeciwko w naszej ojczyźnie to my musimy wiedzieć co on wie - mówił przywódca USA.
Twórcy raportu zarzucają, że CIA przez lata wprowadzała w błąd administrację USA, Kongres oraz opinię publiczną i ukrywała prawdę o tym, co działo się w tajnych bazach.
(abs)