Około 90 proc. ludzi, którzy dostają się do UE nielegalnie, przekracza granice korzystając z usług przemytników, a w zależności od szlaku średnia cena przeprawy wynosi 1,5-2,5 tys. euro za osobę - wskazano w analizie think tanku Parlamentu Europejskiego. Według ekspertów UE prowadzi intensywne działania wymierzone w przemytników.
W obszernej analizie "Zrozumieć działania UE w celu przeciwdziałania przemytowi ludzi" opracowanej przez think tank PE eksperci zwrócili uwagę na tymczasowy spadek liczby nielegalnych wjazdów do Unii Europejskiej. W 2019 roku liczba ta wyniosła ponad 141 tys. i była najniższa od 2013 roku. W pierwszych 10 miesiącach ub.r. zanotowano spadek nielegalnych wjazdów o kolejne 21 proc., do 87,5 tys. Eksperci uważają, że jest to jedynie tymczasowy trend, a na horyzoncie dostrzegają kolejną falę nielegalnych migracji, która będzie - ich zdaniem - skutkiem pandemii Covid-19.
Unijni eksperci ostrzegają, że kryzys gospodarczy spowodowany pandemią może wywołać kolejny kryzys migracyjny. Jak zaznaczyli, słabnąca gospodarka może zwiększyć popyt na tanią siłę roboczą, której będą w stanie dostarczyć przemytnicy ludzi. Z kolei Europol wskazuje, że w związku z wysokimi zyskami przemytnicy prawdopodobnie zwiększą swoją działalność.
Think tank powołując się na dane Europolu zauważył, że około 90 proc. ludzi, którzy nielegalnie przekraczają granice Unii Europejskiej, korzystają z usług przemytników. Chodzi m.in. o transport, zakwaterowanie i sprzedaż fałszywych dokumentów. Jak podkreślono, w większości przypadków zajmują się tym grupy przestępcze.
W analizie podkreślono, że przemyt ludzi to nadal wysoko opłacalny biznes przy stosunkowo niskim ryzyku dla przemytników. Z danych Europolu wynika, że w 2019 r. przemytnicy na trzech szlakach śródziemnomorskich zarobili ok. 190 mln euro, a w rekordowym 2015 roku było to 3-6 mld euro. Na najdroższej zachodniej trasie przemytniczej średnia cena przeprawy wynosi 2,5 tys. euro za osobę, podczas gdy na najtańszym wschodnim szlaku jest to 1,5 tys. euro.
Na wiele niebezpieczeństw narażeni są nielegalni imigranci. W 2019 roku na trzech głównych szlakach przemytniczych zginęło 1885 osób. To uzasadnia potrzebę zwiększenia wysiłków walce z przemytem - zaznaczono w analizie.
Unijni eksperci podkreślili, że UE prowadzi intensywne działania wymierzone w przemytników. W tym celu w latach 2015-2020 do europejskiej agendy migracyjnej został włączony unijny plan działania przeciwko przemytowi ludzi. Agenda ta opiera się na czterech filarach: wzmocnieniu kontroli granicznych przy pomocy "inteligentnych granic", ograniczeniu zachęt do nielegalnej migracji, skuteczniejszym wdrażaniu wspólnej polityki azylowej oraz stworzeniu większej możliwości legalnej migracji.
Również pięcioletnia strategia bezpieczeństwa UE oraz pakt migracyjny, przyjęte w ubiegłym roku, przewidują kontynuację walki z przemytnikami. Szczegóły tych działań mają zostać określone w planie działań UE przeciwko przemytowi migrantów na lata 2021-2025.
W analizie zauważono, że za działania operacyjne wymierzone w przemytników odpowiadają państwa członkowskie. UE pomaga jednak państwom w walce ze zorganizowaną przestępczością, wykorzystując do tego działania w zakresie zapobiegania przestępczości, jak i współpracę policyjną i sądową - zaznaczyli eksperci.
Jak podkreślono, działania te przynoszą wymierne skutki. W 2019 roku unijna działania przeciwko nielegalnej migracji przyczyniły się do aresztowania 2,6 tys. osób i rozbicia 86 grup przestępczych.
Think tank zaznaczył, że w ostatniej dekadzie wzrosło też zaangażowanie unijnych agencji w walkę z przemytnikami. Chodzi o Frontex, Europol i Eurojust. Europol pomaga służbom państw członkowskich w prowadzeniu postępowań, zapewniając skuteczny i szybki dostęp do danych międzynarodowych. Frontex jest odpowiedzialny za monitoring i ochronę europejskich granic. Z kolei Eurojust oferuje pomoc we współpracy sądowej.
W ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony na Morzu Śródziemnym działały też wspólne patrole, których zadaniem była walka z przemytem i ratowanie migrantów.
Parlament Europejski wielokrotnie zajmował stanowisko w sprawie przemytu ludzi. W rezolucji z kwietnia 2015 roku podczas kryzysu migracyjnego PE wezwał państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy operacyjnej i lepszej wymiany danych z europejskimi agencjami. Wzywa też do stworzenia bezpieczniejszych i zgodnych z prawem tras dla migrantów i uchodźców poprzez przyspieszenie przesiedleń i wiz humanitarnych.