Wzrost gospodarczy w Rosji może skłonić Kreml do wszczęcia nowej „zimnej wojny” – powiedział prezydent Litwy Valdas Adamkus w wywiadzie dla „Financial Times”. To wielki znak zapytania. Nie sądzę, by ktokolwiek z nas (…) miał w tej chwili zdecydowaną odpowiedź - stwierdził.
Uważam, że to wielkie pytanie chodzi po głowie wszystkim w zachodnim świecie - oznajmił litewski prezydent. Adamkus nawiązał do rosnącej pewności siebie, jaką Kreml wykazuje w polityce zagranicznej, m.in. zakazując działalności biurom British Council w dwóch miastach Rosji czy pobrzękując szabelką w kwestii dostaw surowców energetycznych.
Adamkus podkreślił, że Litwa była zawsze otwarta na tworzenie konstruktywnych więzów ze swoim wielkim sąsiadem, ale ze strony Moskwy jest bardzo niewiele oznak woli współpracy. Nikt nie zaprzeczy, że Rosja jest wielkim państwem, które chce być wysłuchane i chce mieć istotny głos w polityce światowej (...) Wielki problem polega na tym, że Rosja chce dominować i dyktować warunki. Całej reszcie świata w XXI wieku zależy na tym, by Rosja stała się konstruktywnym, demokratycznym i aktywnym uczestnikiem dzieła budowy nowego społeczeństwa i poprawy jakości życia wszystkich ludzi - powiedział Adamkus.
Jego zdaniem, Kreml stwarza niepotrzebne napięcia w państwach nadbałtyckich. Odniósł się w ten sposób do konfliktów z Łotwą, sporu z Estonią wokół pomnika żołnierzy radzieckich, a także problemów w stosunkach litewsko-rosyjskich.
Władze w Wilnie twierdzą, że Kreml patrzy na Litwę krzywym okiem od 2006 r., kiedy to kraj postanowił sprzedać pakiet kontrolny akcji rafinerii w Możejkach polskiemu PKN Orlen, odrzucając oferty rosyjskich kandydatów. Rosja zamknęła wówczas rurociąg dostarczający rosyjską ropę do Możejek, tłumacząc się awarią, a potem ogłosiła, że go już nie otworzy. Zmusza to Możejki do importowania droższego surowca drogą morską.
Zdaniem Adamkusa, Litwa powinna zmniejszyć zależność od rosyjskich nośników energii poprzez dywersyfikację źródeł dostaw. Jest on też zdecydowanym zwolennikiem budowy nowej elektrowni atomowej w Ignalinie.