Chińska gospodyni domowa przez 10 lat pisała w Wikipedii wymyśloną historię Rosji. Moskwa i Twer przez niemal dwa stulecia walczyły w niej o nieistniejącą kopalnię srebra - poinformował portal Meduza.
W Chinach wykryto jedną z największych mistyfikacji w historii Wikipedii. Użytkowniczka internetowej encyklopedii przez ponad 10 lat z czterech fałszywych profili uzupełniała prawdziwą historię Rosji wymysłami i stworzyła alternatywną rzeczywistość, obejmującą miliony słów - nigdy nieistniejące postaci, bitwy i wynalazki związane z tajemniczą kopalnią srebra, w której pracowało 30 tysięcy niewolników.
Chińska pisarka fantasy Nancy Yi Fan przeglądała chińskojęzyczną Wikipedię w poszukiwaniu inspiracji. Przypadkowo natknęła się na informacje o kopalni srebra w mieście Kaszyn (takie miasto rzeczywiście istnieje, pierwsze wzmianki o nim pochodzą z XIII wieku) na terenie Księstwa Twerskiego, niezależnego państwa istniejącego od XIII do XV wieku. Kopalnia i skupione wokół niej miasto miała być rzekomo jednym z największych ośrodków przemysłowych późnego średniowiecza, w którym 30 tysięcy niewolników i 10 tysięcy wolnych mieszkańców wydobywało drogocenny kruszec. Niewyczerpane zasoby srebra stały się źródłem baśniowego bogactwa dla twerskich książąt i powodowały zawiść sąsiadów - czyli Księstwa Moskiewskiego, które pretendowało do bycia liderem w regionie.
Krwawe walki pomiędzy Moskwą i Twerem o prawo do władania kopalnią srebra miały się toczyć w latach 1305-1485. Zakończyły się zwycięstwem Moskwy. "Po upadku Księstwa Twerskiego srebro wydobywało Wielkie Księstwo Moskiewskie i jego następca (Imperium Rosyjskie), dopóki kopalnia nie została zamknięta w połowie XVIII wieku z powodu wyczerpania zasobów" - przeczytała w chińskiej Wikipedii Yi-Fan.
Pisarka zainteresowała się tym mało znanym fragmentem rosyjskiej historii - przeczytała setki powiązanych ze sobą artykułów o wielkich bitwach, słowiańskich władcach, którzy chcieli zawładnąć kopalnią i pracujących w niej inżynierach. Wszystkie były napisane typowym dla Wikipedii oschłym językiem.
Stopniowo zaczęła jednak dostrzegać pewnie niekonsekwencje. Po pierwsze, artykuły w rosyjskojęzycznej Wikipedii, które odnosiły się do wydarzeń związanych z kopalnią, były znacznie krótsze niż w wersji chińskiej albo w ogóle nie istniały. Po drugie - linki prowadziły nie tam, gdzie powinny, na przykład odnośnik, który miał prowadzić do średniowiecznych sposobów wydobycia srebra prowadził do artykułu o wydobyciu kopalin użytecznych w XXI wieku. Gdy pisarka próbowała przeczytać coś o kopalni w innych źródłach, odkryła, że kopalnia nigdy nie istniała.
"Okazało się, że osoby, które występowały w chińskiej Wikipedii, nie występują w angielskiej ani rosyjskiej i mieszają się z postaciami historycznymi w ten sposób, że trudno było odróżnić prawdę od fałszu. Cała długotrwała wojna pomiędzy Twerem a Moskwą toczyła się o nieistniejącą kopalnię srebra" - napisała pisarka na znanym chińskim portalu.
Wikipedia przeprowadziła śledztwo. Wyszło na jaw, że autorką mistyfikacji była kobieta pisząca pod czterema pseudonimami, które potwierdzały nawzajem swoje tożsamości. Pisała głównie o rosyjskiej historii oraz o chińskiej dynastii Qing. Przez 10 lat opublikowała 206 artykułów i wniosła poprawki do setek innych. Zmyślone, bardzo szczegółowe epizody były umiejętnie wplecione w prawdziwe wydarzenia. Nie sposób ich było odróżnić.
Zhemao - pod takim imieniem stała się znana autorka zmyślonych wpisów - twierdziła w swoim, usuniętym już przez Wikipedię profilu, że jest córką dyplomaty pracującego w Rosji i studiowała historię Rosji. Wyszło jednak na jaw, że jest gospodynią domową ze średnim wykształceniem. Jej historia wywołała różne reakcje w Chinach. Jedni uważają, że znacznie obniżyła zaufanie do chińskojęzycznej Wikipedii, inni podziwiają ją za upór i fantazję, która pozwoliła jej stworzyć całe uniwersum wokół nieistniejącej kopalni.