Komisje rynku wewnętrznego i wolności obywatelskich Parlamentu Europejskiego zatwierdziły porozumienie w sprawie nowych przepisów UE o sztucznej inteligencji (AI). Dzięki niemu unijne systemy sztucznej inteligencji mają być bezpieczne oraz zgodne z prawami podstawowymi i wartościami UE. Nowe regulacje mają też sprzyjać inwestycjom w ten sektor.
W głosowaniu 71 europosłów było za, 8 - przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu. Tekst ma zostać formalne przyjęty na lutowej sesji plenarnej parlamentu i musi jeszcze zostać ostatecznie zatwierdzony przez Radę UE. Ma zacząć obowiązywać 24 miesiące po wejściu w życie.
W grudniu ubiegłego roku, po trzech dniach intensywnych negocjacji między państwami członkowskimi a Parlamentem Europejskim, Unia Europejska osiągnęła bezprecedensowe na poziomie światowym porozumienie, regulujące rozwój sztucznej inteligencji.
Decydujący wpływ na rozpoczęcie negocjacji miało pojawienie się w 2022 roku systemu ChatGPT, generatora tekstu kalifornijskiej firmy OpenAI.
System ten ujawnił światu ogromny potencjał sztucznej inteligencji, ale także pewne ryzyko. Przykładowo - dystrybucja fałszywych zdjęć w sieciach społecznościowych ukazała niebezpieczeństwo manipulacji opinią publiczną.
Kompromis między PE a Radą przewiduje uwzględnienie dwóch elementów - rozwoju sztucznej inteligencji i ograniczeń uniemożliwiających nadużywanie AI. Twórcy będą musieli dopilnować, aby tworzone dźwięki, obrazy i teksty były wyraźnie oznaczane jako sztuczne.
Sednem projektu jest lista zasad, nałożonych wyłącznie na systemy uznane za niosące "wysokie ryzyko", głównie stosowane w obszarach wrażliwych, takich jak infrastruktura krytyczna, edukacja, zasoby ludzkie, egzekwowanie prawa itp. Systemy te będą podlegać szeregowi obowiązków, takich jak zapewnienie kontroli człowieka nad maszyną, sporządzenie dokumentacji technicznej lub wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem.
Przepisy przewidują wprowadzenie szczególnego nadzoru nad systemami sztucznej inteligencji, wchodzącymi w interakcję z człowiekiem. Zmusi to do poinformowania użytkownika, że ma kontakt z maszyną.
Dokument przewiduje też rzadkie stosowanie zakazów, które dotyczyć mają przede wszystkim zastosowań sprzecznych z europejskimi wartościami. Jako przykład, którego nie należy naśladować, podane są Chiny, gdzie istnieją systemy oceny obywateli czy masowego nadzoru bądź zdalna biometryczna identyfikacja osób w miejscach publicznych. W tej ostatniej kwestii państwa UE uzyskały jednak swobodę w przypadku niektórych działań dotyczących egzekwowania prawa, takich jak walka z terroryzmem.
Porozumienie przewiduje też, że prawodawstwo europejskie zostanie wyposażone w środki nadzoru i sankcje, utworzone zostanie także europejskie biuro ds. sztucznej inteligencji w Komisji Europejskiej. Za najpoważniejsze wykroczenia będą nakładane kary pieniężne w wysokości do 7 proc. obrotu, a dolna granica wynosić będzie 35 mln euro.