W wieku 95 lat zmarł Nelson Mandela, pierwszy czarnoskóry prezydent RPA, legendarny lider Afrykańskiego Kongresu Narodowego i laureat Pokojowej Nagrody Nobla. "Straciliśmy naszego największego syna" - powiedział prezydent RPA Jacob Zuma.
Były prezydent RPA zmarł w swoim domu w w Johannesburgu. Zostanie pochowany zgodnie z ceremoniałem państwowym.
Nelson Mandela od wielu lat miał problemy z płucami. Podczas 27 lat spędzonych w więzieniu za walkę z dyskryminacją czarnoskórej ludności Afryki Południowej zaraził się gruźlicą. W 1988 roku spędził z tego powodu sześć tygodni w szpitalu i od tego czasu często zapadał na infekcje.
Prezydent RPA Jacob Zuma po ogłoszeniu śmierci Mandeli zarządził opuszczenie flag na budynkach państwowych do połowy masztu.
Przez całe życie walczyłem przeciwko wszelkiej dominacji i wielbiłem ideał wolnego społeczeństwa, w którym wszyscy ludzie, bez względu na kolor skóry, będą żyli w zgodzie, ciesząc się takimi samymi prawami - powiedział Mandela w 1964 roku, wygłaszając mowę obrończą na procesie, w którym został skazany na dożywotnie więzienia za działalność wywrotową i zamiar wywołania zbrojnego buntu. Jest to ideał, o który walczyłem i dla którego pragnę żyć. Ale jeśli będzie trzeba, to za ten ideał gotów jestem także oddać życie - mówił. Swoim późniejszym postępowaniem pokazał, że nie była to tylko pusta deklaracja.
Nelson Mandela rozpoczął karierę polityczną w 1942 roku, wstępując do Afrykańskiego Kongresu Narodowego. Osiem lat później objął kierownictwo tego ugrupowania. Początkowo walczył o prawa czarnoskórej ludności tylko przy pomocy pokojowych metod. Po masakrze w czasie protestu w Sharpeville, kiedy policja zastrzeliła 69 uczestników pokojowej manifestacji, stworzył jednak zbrojne ramię partii - Umkhonto we Sizwe ("Włócznia Narodu").
Za działalność sabotażową Mandela został w 1962 roku skazany na 5 lat więzienia, dwa lata później wyrok zaostrzono, skazując go na dożywocie. Wyszedł na wolność dopiero w lutym 1990 roku - po licznych interwencjach społeczności międzynarodowej i działaczy ANC. Po wygranych wyborach w 1994 roku, w których Kongres zdobył większość w parlamencie, Mandela został pierwszym czarnoskórym prezydentem w RPA.
Po zakończeniu kadencji, w 1999 roku, przeszedł na emeryturę i zajął się działalnością na rzecz obrony praw człowieka, a także pomocy niepełnosprawnym i chorym na AIDS. Jeszcze jako prezydent podczas wystąpienia na forum ONZ mówił: Kiedy siedzę w Qunu, mojej wiosce, i starzeję się tak, jak okoliczne wzgórza, mam nadzieję, że w moim kraju, na moim kontynencie i na świecie pojawili się liderzy, którzy nie pozwolą, by ktokolwiek został pozbawiony wolności - tak, jak nas pozbawiono; by ktokolwiek był uchodźcą - tak, jak my byliśmy; by ktokolwiek był głodny - tak, jak my byliśmy; by ktokolwiek pozbawiał ludzi godności - tak, jak my byliśmy pozbawieni.
(mn)
