Rada Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) przyjęła raport w sprawie wymuszonego przez Białoruś lądowania samolotu linii Ryanair w Mińsku. Ustalenia po dochodzeniu przekazała w poniedziałek swoim 193 państwom członkowskim. Szczegółów nie ujawniła.
Do lądowania doszło 23 maja 2021 roku. Białoruskie władze aresztowały wówczas lecących tym samolotem niezależnego dziennikarza Ramana Pratasiewicza i jego partnerkę Sofię Sapiegę.
"ICAO przekazało swój raport ustalający fakty w sprawie wydarzenia dotyczącego lotu FR4978 linii Ryanair w przestrzeni powietrznej Białorusi. Raport przekazano dziś wszystkim 193 państwom członkowskim ICAO, w tym 36 państwom wybranym do Rady ICAO. Przedstawiciele Rady będą formalnie rozważać dalsze działania ICAO w konsekwencji ustaleń raportu podczas spotkania planowanego obecnie na 31 stycznia br." - poinformowało biuro prasowe Sekratariatu Generalnego ICAO. Szczegółów o swoich ustaleniach ICAO na razie nie podaje.
Również 31 stycznia Rada będzie rozważać wniosek złożony przez Białoruś w sprawie restrykcji i sankcji, które zostały nałożone przez inne państwa i przez Unię Europejską, a które Białoruś traktuje jako bezprawne działania.
"Ustalający fakty raport bazuje wyłącznie na danych i informacjach, które kraje przekazały ICAO, włączając w to detale operacyjne, analizy techniczne podjętych środków oraz decyzji, a także odniesienia w przypadkach, gdy to uzasadnione, do Konwencji Chicagowskiej o międzynarodowym lotnictwie cywilnym i międzynarodowych instrumentów prawnych. Raport został przygotowany przez specjalny zespół dochodzeniowy ds. ustalenia faktów, złożony z ekspertów ICAO w dziedzinach takich jak bezpieczeństwo lotnicze, operacje lotnicze, nawigacja i międzynarodowe prawo lotnicze" - podało biuro prasowe.
Pratasiewicz i Sapiega zostali zatrzymani bezpośrednio po wylądowaniu samolotu, którym lecieli z Aten do Wilna. Maszyna Ryanair jest zarejestrowana w Polsce i należy do polskiej spółki akcyjnej.
Zmuszenie samolotu do lądowania przez władze białoruskie stało się przyczyną zaostrzenia sankcji nałożonych na reżim w Mińsku.
Pratasiewicz to były współredaktor kanału internetowego Nexta, uznanego przez władze białoruskie za "ekstremistyczny". Bloger wcześniej był nazywany "terrorystą" przez władze Białorusi.
Pod koniec maja ubiegłego roku Rada ICAO podjęła decyzję o przeprowadzeniu dochodzenia w sprawie wymuszonego przez Białoruś lądowania samolotu Ryanair w Mińsku.
Dochodzenie ustalające fakty prowadzone przez ICAO (fact finding investigation), wykorzystuje art. 55e Konwencji Chicagowskiej. Artykuł ten stanowi, że Rada może "badać na żądanie któregokolwiek Umawiającego się Państwa każdą sytuację mogącą wywołać możliwe do usunięcia przeszkody w rozwoju międzynarodowej żeglugi powietrznej i po przeprowadzeniu takiego badania ogłaszać sprawozdania, jakie mogą się jej wydać pożądane".
Dochodzenie prowadzi Sekretariat ICAO. Specjaliści prowadzący dochodzenie mogą występować o przekazanie wszelkich informacji niezbędnych do sporządzenia sprawozdania.
Następnie w połowie czerwca 2021 r. ICAO informowała, że raport ze wstępnymi ustaleniami oczekiwany jest do 23 czerwca, zaś ostateczny raport zostanie przedstawiony w czasie sesji rozpoczynającej się 13 września.
Jednak we wrześniu poinformowano, że "wyniki dochodzenia i konkluzje są obecnie spodziewane w listopadzie". Z kolei w listopadzie ub.r. Rada ICAO przesunęła analizę raportu na styczeń br. ze względu przede wszystkim na zakres przekazanych danych i niezbędne dodatkowe wyjaśnienia.
Po decyzji Rady ICAO, oficjalne wnioski o przekazanie informacji zostały wystosowane do krajów bezpośrednio związanych z tym wydarzeniem: Białorusi i Polski, a także do Grecji, Irlandii, Litwy i Szwajcarii.
ICAO to organizacja powołana na podstawie przyjętej w grudniu 1944 r. i obowiązującej od 1947 r. Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym. Spory dotyczące lotnictwa cywilnego rozpatruje Rada ICAO. Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego jest agendą ONZ, jej celem jest zapewnianie współpracy państw członkowskich. Siedziba ICAO znajduje się w Montrealu. W Radzie ICAO w każdej jej trzyletniej kadencji są przedstawiciele 36 państw członkowskich wybranych przez Zgromadzenie ICAO.
