Podejście do zmiany czasu z zimowego na letni jest różne - z jednej strony śpimy godzinę krócej, ale z drugiej mamy świadomość, że i dzień dłuższy, i wiosna z latem są już za pasem. Kiedy w 2023 roku przestawiamy zegarki? Kiedy po raz ostatni będziemy zmieniać czas? Sprawdźcie!
W krajach członkowskich Unii Europejskiej czas jest zmieniany dwa razy w roku - z zimowego na letni w ostatnią niedzielę marca i z letniego na zimowy w ostatnią niedzielę października.
W 2023 roku zmiana czasu z zimowego na letni nastąpi zatem w nocy z 25 na 26 marca, z godz. 2:00 na 3:00. To zła informacja dla wszystkich śpiochów, bowiem będziemy spać godzinę krócej. Pocieszeniem jest jednak fakt, że szybciej będzie się robić jasno.
Niestety, jeśli korzystamy ze standardowych urządzeń, należy wstać w nocy i przestawić zegarek z godz. 2:00 na 3:00. Jeśli korzystamy z zegarków elektronicznych, to w większości przypadków zmiana dokona się samoczynnie.
Ustalenia dotyczące czasu letniego zostały wprowadzone przez państwa europejskie w ubiegłym wieku. Celem było oszczędzanie energii, w szczególności w czasie wojny i podczas kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku.
Zmiana czasu na letni, tj. przesuwanie wskazówek zegarów o godzinę do przodu w okresie wiosenno-letnim, jako pierwszy proponował podobno Benjamin Franklin w XVIII wieku.
Po raz pierwszy czas na letni zmieniono w Polsce w 1919 roku. Później, podczas okupacji hitlerowskiej, zegarki przestawiano w takich samych terminach, jak w Rzeszy Niemieckiej, a następnie w latach od 1945 do 1949 i od 1957 do 1965. Coroczna, nieprzerwana zmiana czasu obowiązuje dopiero od 1977 roku.
Zmiany czasu na letni mają spowodować efektywniejsze wykorzystanie światła dziennego. Latem standardowy czas geograficzny jest przesuwany o godzinę do przodu, więc czas aktywności człowieka jest lepiej dopasowany do godzin, w których jest najwięcej światła słonecznego. Przestawiając zegarki o godzinę do przodu można zatem "wydłużyć" dzień.
Badań dotyczących wpływu zmiany czasu na nasze zdrowie, samopoczucie, środowisko i gospodarkę w ostatnich latach przeprowadzono sporo.
Badania zużycia energii elektrycznej w amerykańskim stanie Indiana wykazały, że po wprowadzeniu czasu letniego rachunki mieszkańców za prąd wzrosły. Badania prowadzone w Kalifornii dowodziły zaś, że w tym stanie zmiana czasu nie powoduje zmian w zapotrzebowaniu na energię elektryczną.
Zmiany czasu nie pozostają bez wpływu na nasze samopoczucie. Dotyka ona przede wszystkim ludzi, którzy mają problemy ze snem lub zaburzony rytm okołodobowy. Przestawienie wskazówek zegara może przyczyniać się m.in. do:
- problemów z koncentracją,
- problemów z zasypianiem,
- gorszego samopoczucia.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że niedługo przestawianie zegarków na czas letni i zimowy się skończy.
Dyskusja na temat zasadności zmiany czasu w Unii Europejskiej toczy się od kilku lat. Konsultacje publiczne przeprowadzone przez Komisję Europejską wśród Europejczyków w 2018 roku wykazały, że 84 proc. respondentów opowiedziało się za zniesieniem zmian czasu. Zebrano w nich 4,6 mln odpowiedzi (największą liczbę w historii).
Komisja Europejska - na prośbę obywateli, po rezolucji Parlamentu Europejskiego, a także w oparciu o szereg badań naukowych - we wrześniu 2018 roku zaproponowała więc rezygnację z sezonowych zmian czasu. Prace nad projektem przerwała pandemia Covid-19.
W 2019 roku Parlament Europejski zatwierdził projekt dyrektywy dotyczący zaprzestania zmiany czasu na letni i zimowy. Dwa lata później Ministerstwo Rozwoju i Technologii rozpoczęło prace nad usystematyzowaniem prawnym tej zmiany.
Prawdopodobnie ostatni raz zegarki będziemy przestawiać w 2026 roku.
Terminy zmian czasu są ustalane na mocy rozporządzenia Rady Ministrów. 4 marca 2022 roku wydano rozporządzenie w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026.
Terminy wprowadzenia czasu letniego w najbliższych latach (śpimy o godzinę krócej - zegarki przestawiamy z godz. 2:00 na 3:00):
- 25/26 marca 2023 r.
- 30/31 marca 2024 r.
- 29/30 marca 2025 r.
- 28/29 marca 2026 r.
Terminy wprowadzenia czasu zimowego w najbliższych latach (śpimy o godzinę dłużej - zegarki przestawiamy z godz. 3:00 na 2:00):
- 28/29 października 2023 r.
- 26/27 października 2024 r.
- 25/26 października 2025 r.
- 24/25 października 2026 r.