Regulacje umożliwiające tzw. eksmisję na bruk nie mogą być dopuszczalne; w związku z tym przepis umożliwiający taką eksmisję w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji jest niezgodny z konstytucją - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny.
Wniosek w sprawie jednego z zapisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji skierował do TK w 2015 r. Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. We wniosku wskazywał, że przepis ten nie zapewnia ochrony przed eksmisją "na bruk" w wypadkach, gdy obowiązek opuszczenia mieszkania wynika z decyzji administracyjnej, a nie z wyroku sądu, zaś postępowanie egzekucyjne jest prowadzone w trybie administracyjnym.
"Taka sytuacja dotyczy przede wszystkim osób zajmujących mieszkania policyjne bądź będące w dyspozycji innych formacji mundurowych oraz nieruchomości wywłaszczane pod realizację inwestycji o szczególnym znaczeniu dla Państwa np. autostrad" - wskazywał RPO.
Trybunał podzielił argumentację RPO i uznał, że przepis ten w zakresie, w jakim odnosi się do egzekucji z nieruchomości lub lokalu służących zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, jest niezgodny z konstytucją "przez to, że nie zawiera regulacji gwarantujących minimalną ochronę przed bezdomnością osobom, które nie są w stanie we własnym zakresie zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych".
Jak wskazał w uzasadnieniu wyroku sędzia TK Zbigniew Jędrzejewski "eksmisje nie mogą prowadzić do bezdomności". Dodał, że nie ma znaczenia w tym przypadku charakter i tryb, w jakim prowadzona jest eksmisja.
"TK zwraca uwagę, że eksmisje z lokali są jedną z najczęstszych przyczyn bezdomności" - dodał sędzia Jędrzejewski. Jak podkreślił obowiązkiem ustawodawcy jest zaś ograniczanie bezdomności.
Jak wskazywał RPO problem dotyczący zaskarżonego przepisu "wyłonił się na tle skarg od policjantów, emerytów i rencistów policyjnych oraz od innych osób zajmujących lokale mieszkalne pozostające w dyspozycji organów Policji, którzy w listach kierowanych do Rzecznika wyrażali obawę, iż opróżnienie zajmowanych przez nich mieszkań zostanie przeprowadzone 'na bruk', czyli bez zapewnienia im jakiegokolwiek schronienia, nawet w tych przypadkach, gdy obowiązek opróżnienia lokalu dotyczy osób niepełnosprawnych, małoletnich, kobiet w ciąży, a więc również tych osób, które w sposób szczególny powinny być chronione przed bezdomnością".
TK rozpoznał sprawę w składzie pięciu sędziów - przewodniczącym składu był sędzia Andrzej Zielonacki.
(ph)