Sejm przyjął nowelę ustawy o IPN, która rozszerza zakres czasowy badań Instytutu i zakłada likwidację Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Według projektu kandydat na prezesa IPN będzie wyłaniany w konkursie ogłoszonym przez Kolegium IPN. Autorem zmian w ustawie jest Prawo i Sprawiedliwość.
Nowelizację poparło 267 posłów, przeciw było 174, od głosu wstrzymało się natomiast 4 posłów.
Według nowych przepisów prezesa IPN będzie powoływał Sejm, za zgodą Senatu, na wniosek Kolegium IPN, które będzie zgłaszać kandydata spoza swego grona. Kolegium wyłoni kandydata w drodze konkursu.
Nowelizacja ustawy o IPN przewiduje skrócenie kadencji obecnej Rady IPN i powołanie w jej miejsce Kolegium IPN. Dziewięciu członków Kolegium będzie powoływać Sejm, Senat i prezydent.
Nowela rozszerza zakres czasowy badań IPN. Daje to możliwość prowadzenia ekshumacji nie tylko wobec ofiar czasu po II wojnie, czy w jej czasie. Dochodzimy do 8 listopada 1917 r., czyli do czasów rewolucji, w wyniku której wielu Polaków straciło życie na Kresach - podkreślał przedstawiciel wnioskodawców Arkadiusz Mularczyk z PiS.
Do zadań badawczych i edukacyjnych IPN nowela zalicza m.in. upowszechnianie w kraju i za granicą stanowisk oraz opinii dotyczących najważniejszych dla narodu polskiego wydarzeń historycznych. Instytut ma też informować o metodach, miejscach i sprawcach zbrodni popełnionych przeciwko narodowi polskiemu oraz wspierać przedsięwzięcia społeczne mające na celu kreowanie patriotyzmu i tożsamości narodowej.
W ramach wniosków mniejszości opozycja proponowała wprowadzenie zmian dotyczących m.in. wybierania prezesa IPN przez Sejm bezwzględną większością głosów oraz wprowadzenie kryterium wyższego wykształcenia dla członków Kolegium Instytutu. Zmiany te nie zostały w piątek przez posłów zaakceptowane.
Podczas drugiego czytania także zgłoszono kilkanaście poprawek m.in. wykreślającą zmodyfikowaną definicję zbrodni komunistycznej i dostosowującą struktury IPN do podziału administracyjnego kraju. Większość została przez Sejm zgodnie z rekomendacją komisji odrzucona. Posłowie przychylili się jedynie m.in. do zmiany mówiącej, że pobieranie i przechowywanie próbek oraz prowadzenie badań porównawczych IPN może zlecić grupie uczelni medycznych, grupie uczelni prowadzących działalność dydaktyczną i badawczą w zakresie nauk medycznych oraz grupie innych podmiotów uprawnionych.
(dp)