Nie ma mowy, żeby wyłączyć pracę kopalni w Turowie, to byłby katastrofalny cios w polską energetykę, w polską gospodarkę - powiedział podczas konferencji prasowej w Bogatyni wicepremier, minister aktywów państwowych Jacek Sasin.
Sasin powiedział, że nie jest możliwe, aby "takie postanowienie TSUE zostało wykonane" i podkreślił, że Polska ma rację w sporze z Czechami dotyczącym tej sprawy.
Nie ma mowy, żeby wyłączyć pracę kopalni, żeby takie postanowienie zostało wykonane. Wykonanie go byłoby katastrofalnym ciosem w polską energetykę, w polską gospodarkę - podkreślił.
Jak wskazał wicepremier, "elektrownia w Turowie produkuje 8 proc. energii w Polsce, to jest coś, co decyduje o zrównoważonym bilansie energetycznym w Polsce i w żaden sposób nie możemy z tej energii zrezygnować".
Jego zdaniem "to (wyłączenie elektrowni w Turowie i wstrzymanie wydobycia w kopalni Turów - PAP) by pociągnęło katastrofalne skutki społeczne i ekonomiczne" dla gospodarki i lokalnej społeczności. To miejsce pracy tysięcy osób, 80 tys. osób licząc rodziny utrzymuje się z tego zakładu - powiedział Sasin.
Naszą intencją, intencją rządu i państwa polskiego jako właściciela - bo kopalnia należy do Polskiej Grupy Energetycznej, spółki Skarbu Państwa - jest, aby ten zespół kopalni i elektrowni Turów funkcjonował co najmniej do końca tej koncesji, która została wydana, czyli do 2044 roku - powiedział Sasin.
Sasin podkreślił, że Polska jest na dobrej drodze, by proces porozumienia z Czechami w sprawie kopalni w Turowie doprowadzić do końca.
Mamy nadzieję, że proces porozumienia uda się doprowadzić do końca. On jeszcze nie jest dzisiaj sfinalizowany, ale jesteśmy na dobrej drodze, aby to porozumienie osiągnąć i ten spór zakończyć - powiedział wicepremier.
Wiceszef Ministerstwa Aktywów Państwowych Artur Soboń powiedział, że Polska weszła w dialog tak z czeskimi władzami, jak i przedstawicielami lokalnego samorządu, który w poniedziałek zakończył się podpisaniem protokołu określającego ramy przyszłej umowy polsko-czeskiej ws. Turowa. Ta umowa, jej realizacja oznacza wycofanie skargi przez Czechy, ale także oznacza dobrą współpracę pomiędzy obiema stronami w kolejnych dekadach funkcjonowania kopalni w Turowie - zaznaczył Soboń.
Wiceminister wyjaśnił, że umowa polsko-czeska będzie zawarta na podstawie artykułu 273 Traktatu o funkcjonowaniu UE i będzie gwarantować obu stronom realizację wspólnych zadań.
Wiceszef MAP dodał, że obejmują one m.in. projekty inwestycyjne, powołanie wspólnych grup roboczych, monitoring środowiska, a także wspólny fundusz małych projektów środowiskowych skierowanych dla organizacji pozarządowych z Polski i Czech.
Gospodarzem dzisiaj jest strona czeska, czekamy na ten projekt. Będziemy chcieli, aby został również przyjęty przez polską stronę. Weszliśmy na drogę, gdzie chcemy polubownie w porozumieniu nie tylko zakończyć to postępowanie i poprzez wycofanie skargi - oznacza to zakończenie również działania środka zabezpieczającego, ale zależy nam na dobrej współpracy z naszymi czeskimi partnerami - dodał Soboń.
Prezes zarządu PGE Polskiej Grupy Energetycznej Wojciech Dąbrowski wskazał, że PGE działa w oparciu o "koncesję popartą wieloletnimi negocjacjami", a zarządzana przez niego spółka "zobowiązała się do działań, które już wykonaliśmy", mimo że czas na to był do 2023 roku.
Zakończyliśmy budowę ekranu oddzielającego naszą kopalnię, (...) zadeklarowaliśmy też wybudowanie wału, który będzie odgradzał ją od miejscowości przygranicznej. W ostatnich latach wydaliśmy kilkaset mln zł na instalacje prośrodowiskowe - wyliczał Dąbrowski.
Chciałem przypomnieć, że w promieniu kilkudziesięciu kilometrów działa kilkadziesiąt kopalń, nasza jest jedną z nich - zwrócił uwagę.
W opinii Dąbrowskiego "porozumienie, w którego jesteśmy w trakcie, jest dobrym asumptem do tego, żebyśmy rozpoczęli dyskusję w ramach euroregionu Nysa o wspólnych działaniach, które miałyby zapobiegać w przyszłości degradacji środowiska". Jak podkreślił, PGE jest otwarta na współpracę. Podkreślić chcę z pełną odpowiedzialnością, że kompleks Turów będzie pracował - zaznaczył prezes zarządu PGE.
Wczoraj premier Mateusz Morawiecki rozmawiał z szefem czeskiego rządu Andrejem Babiszem. Morawiecki po tym spotkaniu powiedział, że porozumienie jest blisko i jeśli zostanie osiągnięte, to Czechy wycofają pozew z TSUE. Andrej Babisz z kolei powiedział, że powstały na razie tylko rysy porozumienia i Czechy nie zamierzają niczego wycofywać.
Czesi od kilku lat sprzeciwiali się rozbudowie kopalni w Turowie, wskazując, że może mieć ona negatywny wpływ na poziom wód podziemnych, a tym samym doprowadzić do problemów z dostawami wody pitnej do kraju libereckiego.
Sytuację zaostrzyła zeszłoroczna decyzja polskiego Ministerstwa Klimatu. W marcu 2020 roku, mimo sprzeciwu Czechów, przedłużono koncesję wydobywczą na sześć lat.
Na przełomie lutego i marca 2021 roku Czechy złożyły pozew do TSUE przeciwko Polsce w związku z rozbudową górnictwa. Minister środowiska Richard Brabec zaznaczał, że to "ekstremalne rozwiązanie", ale nieuniknione. Podkreślał, że jeśli Polska zaakceptuje żądania Czech i wstrzyma rozbudowę, to pozew zostanie wycofany.
W piątek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przychylił się do argumentów Czechów, że dalsze wydobycie węgla brunatnego w kopalni Turów do czasu ogłoszenia ostatecznego wyroku może mieć negatywny wpływ na poziom lustra wód podziemnych na terytorium czeskim. To może z kolei zagrozić zaopatrzeniu w wodę pitną po stronie czeskiej. Prezes zauważyła, że Polska zamierza ukończyć budowę ekranu przeciwfiltracyjnego dopiero w 2023 roku - to za późno. Dodatkowo potwierdza, że Polska zauważa problem.
TSUE tym samym nakazał Polsce natychmiastowe wstrzymanie wydobycia. Sprawa jest o tyle trudna, że węgiel z kopalni był głównym paliwem lokalnej elektrowni - wstrzymanie wydobycia będzie wiązało się także z wyłączeniem bloków.