Ułatwienie i przyspieszenie repatriacji ma na celu projekt noweli ustawy o repatriacji, którym we wtorek zajmie się rząd. Zaproponowano w nim m.in. nową definicję repatrianta, umożliwiającą uzyskanie polskiego obywatelstwa przez małżonków osób objętych repatriacją.
Ustawa ma ułatwić i przyspieszyć powrót repatriantów do kraju - podkreślił rzecznik rządu Rafał Bochenek. Według niego, projekt przewiduje m.in. utworzenie funkcji pełnomocnika rządu ds. repatriacji, którą będzie pełnił sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Za przygotowanie projektu odpowiada szef Komitetu Stałego Rady Ministrów Henryk Kowalczyk.
Pełnomocnik ma koordynować współpracę rządu i samorządu w zakresie repatriacji. Ustawa tworzy także podstawy prawne do tego, by uruchamiać ośrodki adaptacyjne dla repatriantów. Ośrodki te będą mogły być uruchamiane przez różne podmioty, m.in. organizacje społeczne, stowarzyszenia - wyjaśnił rzecznik. Nowym rozwiązaniem będzie także utworzenie pięcioosobowej rady doradczej przy premierze, na pięcioletnią kadencję. Jej zadaniem będzie wsparcie pełnomocnika.
W uzasadnieniu noweli zwrócono uwagę, że dotychczas małżonek repatrianta deklarujący narodowość odmienną od polskiej nie miał prawa do otrzymania polskiego obywatelstwa, a jedynie do otrzymania zezwolenia na stały pobyt w naszym kraju, co często prowadziło do - jak to ujęto - dramatów związanych z podziałem rodzin. W związku z tym w projekcie zaproponowano uchylenie przepisu przewidującego udzielanie zezwoleń na pobyt stały na terytorium Polski członkom rodziny repatrianta. Nowe rozwiązania wiążą się ze zmianą definicji repatrianta.
Zgodnie z ustawą repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia, zamieszkująca na stałe terytorium Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu albo azjatycką część Federacji Rosyjskiego, która przybyła do Polski na podstawie wizy krajowej wydanej w celu repatriacji, z zamiarem osiedlenia się na stałe. Wizę krajową w celu repatriacji może otrzymać osoba deportowana lub zesłana przez władze ZSRR albo jej wstępni. Wiza może być wydana także małżonkowi i zstępnym do czwartego stopnia oraz małżonkowi zstępnego.
Według projektu, prowadzenie ośrodka adaptacyjnego dla repatriantów będzie powierzane przez pełnomocnika w drodze konkursu ofert. Do konkursu będą mogły się zgłosić organizacje społeczne, stowarzyszenia albo inne osoby prawne.
Celem pobytu w ośrodku będzie szybkie zaadoptowanie w nowych warunkach i przede wszystkim przygotowanie do samodzielnego życia w kraju. Z tego względu ośrodek będzie zapewniał: kursy języka polskiego, kursy zawodowe, zajęcia integracyjne, zajęcia umożliwiające poznanie historii, tradycji i zwyczajów polskich.
Czas pobytu w ośrodku będzie nie dłuższy niż 90 dni, przy czym pełnomocnik będzie mógł przedłużyć pobyt repatrianta o kolejnych 90 dni. Decyzje te mają być wydawane w terminie nie dłuższym, niż trzy lata od wydania przez konsula decyzji o zakwalifikowaniu do wydania wizy krajowej w celu repatriacji.
Po zakończeniu pobytu w ośrodku repatrianci będą mogli wnioskować do pełnomocnika o przyznanie pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Pomoc nie będzie przekraczała 25 tys. zł na każdego repatrianta.
(mn)