Prezydenci Polski Andrzej Duda i Izraela Reuven Riwlin, którzy biorą udział w Marszu Żywych, przed południem spotkali się w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu. To było pierwsze spotkanie na tak wysokim szczeblu od czasu przyjęcia nowelizacji ustawy o IPN. "Nigdy nie było intencją polskich polityków stworzenie takiej regulacji, która powodowałaby blokowanie świadectwa; chcieliśmy bronić prawdy historycznej, także tam, gdzie jest ona trudna" - powiedział mediom Andrzej Duda. Z kolei prezydent Izraela oznajmił, że Izrael "domaga się, by Polska była odpowiedzialna za pełne badanie historii Zagłady".
Prezydent podczas spotkania z mediami po rozmowie z Riwlinem nawiązał do historii II wojny światowej i podkreślił, że polskie państwo podziemne skazywało na wyroki śmierci szmalcowników, którzy wydawali Żydów nazistom. Zaznaczył też, że zachowania Polaków "były różne".
Musimy o tym mówić i absolutnie nie jest niczyją intencją blokowanie świadectwa, także tego świadectwa, które jest trudne - powiedział Andrzej Duda.
Głęboko w to wierzę, że nasza wspólna obecność tutaj pokaże po raz kolejny światu, że nigdy więcej antysemityzmu, nigdy więcej ludobójstwa, nigdy więcej Holokaustu - dodał.
Duda podkreślił, że wierzy, iż czwartkowe spotkanie z prezydentem Izraela umocni współpracę między Polską a Izraelem, także na polu bezpieczeństwa. Wierzę w to, że w tym dziele, które ja z całą mocą staram się realizować - budowania silnego polskiego państwa będziemy mogli czerpać z Izraela bardzo wiele cennych wzorców - podkreślił Duda.
Mimo wyjątkowej relacji Polski i narodu żydowskiego domagamy się, by Polska była odpowiedzialna za pełne badanie historii Zagłady - stwierdził z kolei prezydent Izraela.
Po spotkaniu prezydenci Polski Andrzej Duda i Izraela Reuven Riwlin oddali hołd ofiarom Auschwitz. Przed Ścianą Straceń na dziedzińcu bloku 11 w tym byłym niemieckim obozie zapalili znicze.
Głowom państw towarzyszą delegacje; ze strony polskiej jest m.in. szef gabinetu prezydenta RP Krzysztof Szczerski, szefowa kancelarii prezydenta Halina Szymańska, a także ministrowie Wojciech Kolarski i Krzysztof Łapiński. Wśród osób towarzyszących podczas wizyty w Polsce prezydentowi Izraela są m.in. przedstawiciele sił obronnych, bezpieczeństwa i policji tego kraju oraz doradcy i wysocy urzędnicy prezydenckiej kancelarii. Jest również ambasador Izraela w Polsce Anna Azari.
Czwartkowe spotkanie prezydentów jest pierwszym na tak wysokim szczeblu od czasu uchwalenia przez polski Sejm pod koniec stycznia br. nowelizacji ustawy o IPN. Zakłada ona m.in., że każdy, kto publicznie i wbrew faktom przypisuje polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za zbrodnie popełnione przez III Rzeszę Niemiecką lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne, będzie podlegał karze grzywny lub do 3 lat więzienia.
Taka sama kara grozi za "rażące pomniejszanie odpowiedzialności rzeczywistych sprawców tych zbrodni". Przepisy te wywołały krytykę m.in. ze strony Izraela i Stanów Zjednoczonych. 6 lutego prezydent Andrzej Duda podpisał znowelizowaną ustawę, a następnie w trybie kontroli następczej skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego. Zmienione przepisy obowiązują od 1 marca.
Prezydenci Duda i Riwlin prowadzą Marsz Żywych, w który bierze udział ponad 10 tys. młodych Żydów z całego świata i ok. 2 tys. Polaków. Uczestnicy wyruszyli spod bramy głównej byłego niemieckiego obozu Auschwitz I do byłego Auschwitz II-Birkenau, gdzie przy ruinach największych krematoriów odbędzie się ceremonia upamiętniająca ofiary Zagłady.Przemarsz trzykilometrową "drogą śmierci" pomiędzy obozami jest wyrazem hołdu, jaki uczestnicy składają ofiarom Holokaustu. Przy pomniku w byłym obozie Birkenau, który znajduje się pomiędzy ruinami dwóch największych krematoriów, odbędzie się główna ceremonia upamiętniająca zgładzonych. Przemówią m.in. prezydenci Duda i Riwlin.
W tym roku Marsz Żywych przypada w 70. rocznicę powstania Izraela i 30 lat po pierwszym marszu.
Centrum Dialogu i Modlitwy powstało w 1992 r., nieopodal byłego obozu macierzystego Auschwitz I. Jest instytucją katolicką, założoną przez kard. Franciszka Macharskiego w porozumieniu z europejskimi biskupami i przedstawicielami organizacji żydowskich. Ideą Centrum jest stworzenie miejsca spotkań, edukacji, refleksji i modlitwy dla odwiedzających Auschwitz. Ma być formą uczczenia pamięci ofiar i przyczyniać się do budowania w świecie wzajemnego szacunku, pojednania i pokoju.