Prawda o dopalaczach: Benzylopiperazyna, szałwia, ołów i rtęć

- Dopalacze? To trucizna. Najgorsze jest to, że nie znamy ich dokładnego składu, nie są w pełni przebadane - ostrzegają specjaliści. Razem z Dariuszem Zubą, kierownikiem pracowni badań alkoholu i narkotyków krakowskiego Instytutu Ekspertyz Sądowych, przyjrzeliśmy się, co kryją w sobie dopalacze.

Benzylopiperazyna (BZP) - jej pochodne występują w wielu dopalaczach. To substancja wyłącznie syntetyczna, produkowana w laboratoriach. Zażywanie powoduje poważne konsekwencje fizjologiczne, m.in. zaburzenia funkcjonowania mózgu czy układu krążenia. Opisywano również uszkodzenia nerek po zażywaniu tego typu środków odurzających.

Szałwia wieszcza (Salvia divinorum) - ekstrakty i susze z tej występującej w stanie naturalnym w Meksyku rośliny znajdują się w ofercie sklepów z dopalaczami. Głównym jej alkaloidem, czyli składnikiem aktywnym jest salvinorin. Efekty działania szałwii wieszczej na organizm różnią się w zależności od indywidualnych cech organizmu, nastroju w momencie jej przyjęcia oraz dawki. Doustne przyjęcie wywołuje szybszy, ale jednocześnie słabszy efekt psychodeliczny. Alkaloid zawarty w roślinie wywołuje silny efekt halucynogenny, powoduje utratę kontroli nad zachowaniem oraz znaczne trudności w poruszaniu się. Osoba, która przyjęła preparat może całkowicie przestać panować nad swoimi czynami. Ponadto po zapaleniu skręta nawet przez kilka godzin utrzymuje się silny ból głowy, spowodowany wdychaniem wraz z dymem różnych produktów spalania. Do tej pory nie poznano dostatecznie właściwości toksykologicznych szałwii wieszczej. Nie wiadomo, na jakie receptory oddziałuje, a skutki długotrwałego jej przyjmowania nie są znane. Specjaliści nie wyjaśnili dotychczas, czy może poczynić nieodwracalne zmiany w układzie nerwowym.

Muchomor czerwony (Amanta Muscaria) - charakterystyczny stan odurzenia osiągany jest przez żucie świeżych lub wysuszonych owocników lub picie wywaru z Amanta muscaria. Efekty przyjęcia początkowo przypominają stan upojenia alkoholowego, nastrój poprawia się, a dobremu samopoczuciu towarzyszy nadmierna gadatliwość. W kolejnym etapie odurzenia pojawiają się halucynacje wzrokowe i słuchowe. Niektórzy użytkownicy odczuwają też przygnębienie, a czasem pojawia się u nich silne pobudzenie psychomotoryczne, wpadają w napady szału. Pojawiające się wówczas nadmierne rozdrażnienie uwrażliwia wszystkie zmysły, dlatego nawet ciche lub umiarkowane dźwięki czy naturalne oświetlenie stają się trudne do zniesienia. Wypaczony zostaje także zmysł wzroku, przez co małe przedmioty mogą przybierać w umyśle użytkownika ogromne rozmiary. Niekiedy zniesienie reakcji źrenic na światło powoduje tak silne ich rozszerzenie, że może dojść do utraty wzroku poprzez oślepienie. Objawom tym zwykle towarzyszy szereg innych skutków ubocznych, takich jak: nagłe osłabienie, zmęczenie, zaburzenie równowagi, nadmierne pocenie się, zawroty głowy, szum w uszach, zaburzenia żołądkowo - jelitowe, nudności, biegunka, wymioty, przyśpieszenie tętna, podwyższenie temperatury ciała nawet do 40 oC, suchość w jamie ustnej, zaczerwienienie skóry, śpiączka, zaburzenia oddechu, obniżenie ciśnienia krwi.

Kratom - to powszechna nazwa liściastego drzewa Mitragyna Speciosa. Kratom, uważany za łagodniejszą formę opium, wykazuje stymulujące i depresyjne działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Żucie niewielkich ilości świeżych lub suszonych liści, bądź też picie wywaru z nich lekko pobudza, natomiast przyjęcie ich w większych dawkach wywołuje euforię, błogostan oraz senność. Do najczęstszych działań niepożądanych związanych z przyjęciem zalicza się: zaburzenia perystaltyki jelit, wymioty, osłabienie potencji seksualnej, brązowienie skóry, obniżenie sprawności psychomotorycznej.

JWH-018 zastąpiona JWH-073 - JWH-018 - efekty działania nie zostały zbadane jeszcze klinicznie. Użytkownicy podają, że działa podobnie jak marihuana. Najprawdopodobniej wywołuje: wzrost ciśnienia, przekrwienie gałek ocznych, zaburzenia uwagi, zaburzenia koordynacji ruchowej, wysuszenie śluzówek, przyspieszone tętna, zawroty głowy, apatia, dekoncentracja, lęki urojenia. Podobnie jak marihuana, może powodować uzależnienie psychiczne oraz indukcję chorób psychicznych.

Mieszanki ziołowe - mieszanki ziołowe wykazują lekko psychodeliczne działanie, podobne do konopi indyjskich. Działania niepożądane związane ze stosowaniem mieszanek ziołowych TFMPP to: bóle głowy, bóle w okolicach klatki piersiowej, chwilowe problemy z oddychaniem występujące bezpośrednio po paleniu, znużenie i brak chęci do działania, stany lękowe, problemy z koncentracją.

TFMPP-3 - Trifluorometylofenylpiperazyna - jest syntetyczną substancją psychoaktywną, wykazującą stymulujące działanie. Działania niepożądane związane z zażywaniem preparatów zawierających TFMPP to: bóle głowy i migreny, brak apetytu, bezsenność, wymioty.

BZP-N - Benzylopiperazyna - jest syntetycznym symulantem Ośrodkowego Układu Nerwowego. Występuje w postaci białego proszku, najczęściej w formie tabletek w połączeniu z TFMPP. Wykazuje działanie podobne do amfetaminy, ale 10 - krotnie słabsze. Działania niepożądane związane z zażywaniem preparatów zawierających BZP to: bóle głowy, bóle brzucha, nudności i wymioty, kołatanie serca, brak apetytu, bezsenność, stany lękowe, dezorientacja, zmiany nastroju, rozdrażnienie, drgawki. Substancja ta może uzależnić oraz obciąża układ krążenia, powoduje bowiem odwodnienie organizmu i kołatanie serca.

Powój hawajski (Argyreia nervosa) - działanie jest nieprzewidywalne i poszczególne osoby mogą w bardzo odmienny sposób reagować na te same dawki powoju, a nawet dwie kolejne dawki przyjęte przez tę samą osobę mogą wywołać diametralnie różne objawy działania. W miarę nasilania się działania psychodelicznego pojawia się nadwrażliwość na światło. Silne halucynacje wzrokowe związane są głównie z odbiorem barw i zaburzeniami w postrzeganiu kontrastu, może też pojawić się doświadczenie osobliwej umiejętności widzenia przez skórę pod strukturę tkanek. Występują też halucynacje słuchowe, bezsenność, silna potrzeba masowania swoich mięśni. Efekty odurzające nasilają się po ok. 2 godzinach od zażycia nasion i trwają od 4 do 14 godzin. Istnieją doniesienia o wystąpieniu ostrych stanów psychotycznych a nawet uporczywych myśli i działań samobójczych. Przedawkowanie powoduje nudności, wymioty, biegunki, skurcze i bóle brzucha oraz trudności z oddychaniem (alkaloidy cyjanogenne). Obecność ergometryny, silnie obkurczającej mięśnie macicy może być zagrożeniem dla ciąży. Częstym, aczkolwiek słabszym, negatywnym objawem działania składników czynnych powoju jest także uczucie swędzenia i mrowienia ciała.

Calea zacatechichi - ma działanie zbliżone do marihuany, lekko euforyzujące oraz wpływa na nasilenie aktywności mózgu podczas snu. Może wywoływać różne reakcje alergiczne. Symptomy mogą obejmować ogólne osłabienie fizyczne, zawroty głowy, senność, mdłości, wymioty, wysypkę, puchnięcie, podrażnienie skóry. Ponieważ roślina zaburza świadomość i percepcję niebezpieczne jest prowadzenie pojazdów bądź obsługiwanie maszyn po jej zażyciu. Roślina ta nie jest kontrolowana w Europie.

Lion (Lion's Tail, Lion's Ear, Wild Dagga, /Leonotis Leonurus/) - najczęściej odczuwa się euforię, stymulację. Przy częstym używaniu posiada działanie uzależniające podobne do uzależnienia nikotynowego. Zaburza świadomość i percepcję, z tego powodu nie jest wskazane prowadzenie pojazdów ani obsługiwanie maszyn po zażyciu tej rośliny. Po przyjęciu większych dawek mogą pojawić się nudności i wymioty, czasem także napięcie mięśni. Roślina ta nie jest kontrolowana w Europie.

Pestycydy - Objawy zatrucia się pestycydami: zapalenie skóry, zmiany morfologiczne krwi, ogólne osłabienie, bóle i zawroty głowy, bezsenność, brak apetytu, przewlekły nieżyt żołądka, przewlekłe, łagodne zapalenie wątroby-zaburzenia pracy serca.

Ołów - pierwiastek chemiczny. Ołów jest mutagenny i może powodować raka. Chorobą wywoływaną u ludzi przez ołów jest ołowica. Jest to przewlekłe zatrucie tym pierwiastkiem, a objawami są bladoszara barwa skóry, niebiesko-czarna obwódka dziąseł (tzw. rąbek ołowiczny), bezsenność, osłabienie organizmu, brak łaknienia, zawroty i bóle głowy, drżenie mięśniowe oraz tzw. kolka ołowica (bolesny skurcz mięśni gładkich jelit). Trwałymi skutkami ołowicy są niedokrwistość, miażdżyca naczyń krwionośnych oraz uszkodzenie nerek i wątroby. Objawy mogą pogłębiać takie czynniki jak kwasica, choroby zakaźne, alkoholizm i niedobór wapnia, ponieważ powodują one uwalnianie jonów Pb zakumulowanych w kościach. Ołów jest jednym z najtoksyczniejszych metali. Zatrucie ołowiem wywołuje: brak apetytu, kolki i skurcze, nadciśnienie tętnicze krwi, nerwowość.

Rtęć - pierwiastek chemiczny z grupy metali przejściowych, silnie toksyczny. Zatrucie przewlekłe małymi ilościami rtęci powoduje początkowo niespecyficzne objawy takie jak ból głowy i kończyn, osłabienie. Obserwuje się też zaburzenia snu, upośledzenie koncentracji, zaburzenia pamięci, zmiany w osobowości. Później pojawiają się drżenia rąk i nóg, niezborność chodu. W ostrych zatruciach związkami organicznymi rtęci dominującymi objawami są stany pobudzenia, bóle głowy, drżenia mięśniowe, zaburzenia koordynacji ruchów, trudności połykania, zamazana mowa, drgawki i w końcu śpiączka. Często też występują zmiany zwyrodnieniowe mięśnia sercowego.

Mefedron - organiczny związek chemiczny. Psychoaktywna fenyloetyloamina, należąca do tej samej grupy co amfetamina. Zanotowane przypadki zgonu po zażyciu mefedronu były spowodowane zbyt wysokim ciśnieniem krwi skutkującym wylewem. Po większych dawkach występują negatywne odczucia spowodowane zmęczeniem. Niektórymi ze skutków ubocznych mogą być: krwawienie z nosa, pieczenie nosa (przy aplikacji donosowej), halucynacje, nudności, wymioty, kłopoty z krążeniem krwi, wysypki, uczucie niepokoju, paranoja, nadpobudliwość i urojenia.

Metylon - empatogenna substancja psychoaktywna, pochodna amfetaminy. Objawia się pobudzeniem, uczuciem euforii, radości, miłości i szczęścia.