"Wejście w życie podwyżki akcyzy na wyroby alkoholowe i tytoniowe 1 lutego 2020 r., a nie 1 stycznia 2020 r. - to ubytek dochodu o 144 mln złotych - tłumaczył w Senacie wiceminister finansów Jan Sarnowski. Komisja budżetu i finansów publicznych we wtorek ruszyła z pracami nad nowelizacją ustawy o akcyzie. Przewiduje ona 10-proc. podwyżkę podatku na wyroby tytoniowe i alkoholowe.
Według wiceministra Jana Sarnowskiego, wzrost akcyzy spowodowany jest chęcią zwiększenia wpływów budżetowych oraz poprawą skuteczności stosowanych narzędzi ochrony zdrowia. Wiceminister wspominał, że wynika między innymi z rosnących kosztów przeciwdziałania skutkom społecznym i zdrowotnym konsumpcji napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych. Wynika również - mówił - z szeregu problemów społecznych powiązanych z konsumpcją używek.
Liczba podejrzewanych sprawców przemocy w rodzinie będących pod wpływem alkoholu spada, ale wciąż pozostaje na znacznym poziomie. W 2018 roku było to ponad 43 tys. przypadków. Spada również liczba wypadków drogowych z udziałem osób będących pod wpływem alkoholu. Według policyjnych statystyk wciąż wynosi ponad 2700 przypadków rocznie (...). W ciągu roku z powodu chorób odtytoniowych umarło blisko 70 tysięcy Polaków, natomiast alkohol powoduje blisko 12 tys. zgonów rocznie - tłumaczył w Senacie wiceminister finansów Jan Sarnowski.
Według MF ryzyko znacznego wzrostu szarej strefy w związku z planowaną podwyżką nie będzie duże. Jan Sarnowski ocenił, że zmiana będzie miała niewielki wpływ na wysokość cen oraz dokonane w ostatnich latach uszczelnianie systemu podatkowego.
Nie chodzi o zdrowie Polaków, ale zdrowie budżetu i wpływy do budżetu - ocenił senator Bogdan Borusewicz.
Zgodnie z nowelą zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2020 r. co budzi zastrzeżenie senackich prawników. Główny legislator Szymon Giderewicz wyjaśnił, że chodzi o vacatio legis, czyli okres pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie ustawy. Standardowo wynosi on 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, co w przypadku ustaw podatkowych powinno być absolutnym minimum. W przypadku podatków rozliczanych rocznie powinien być to termin 30-dniowy.
Może się okazać, że termin 1 stycznia 2020 r. oznacza znacznie skrócenie terminu vacatio legis poza standardowy 14 dniowy, może też oznaczać nadanie ustawie mocy wstecznej - ostrzegł legislator. Dodał, że TK kwestionował określenie przez ustawodawcę vacatio legis w terminie 21 dni, który prezydent ma na podpisanie ustawy.
Ponieważ TK może uznać takie regulacje za niekonstytucyjne, senaccy prawnicy zaproponowali taką zmianę, aby ustawa weszła w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie wskazanej w ustawie liczby dni.
Wiceminister Jan Sarnowski przyznał, że "istnieją zagrożenia związane z terminarzem prac parlamentarnych", ale - jak wskazał - wiele razy ogłaszano zmiany w akcyzie w ostatnich dniach grudnia. Odniósł się też do propozycji przesunięcia terminu wejścia w życie zmian do 1 lutego 2020 r. Równa się ona zmniejszeniu wpływów budżetowych o 144 mln zł - wyliczył.