W Polsce potwierdzono pierwszy przypadek małpiej ospy. Taką informację przekazał minister zdrowia Adam Niedzielski. "Mieliśmy ok. 10 podejrzeń małpiej ospy, próbki są badane. 10 czerwca to dzień, gdy mamy pierwszy przypadek" - powiedział minister podczas konferencji prasowej zorganizowanej na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi.
Rzecznik resortu zdrowia Wojciech Andrusiewicz podał, że pacjent jest na izolacji w szpitalu, przeprowadzono z nim wywiad epidemiologiczny.
Pierwszy pacjent zakażony małpią ospą przebywa w Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym przy ul. Wolskiej w Warszawie - poinformowała dyrektor tego szpitala Agnieszka Kujawska-Misiąg.
Małpia ospa to rzadka, odzwierzęca choroba wirusowa. Zwykle występuje w zachodniej i środkowej Afryce. Przypadki zakażenia wirusem małpiej ospy zarejestrowano ostatnio m.in. w Niemczech, Szwajcarii, Hiszpanii, Belgii, Włoszech, Portugalii, Wielkiej Brytanii, Austrii i w Szwecji.
Pod koniec maja w Dzienniku Ustaw opublikowano trzy rozporządzenia dotyczące małpiej ospy: wprowadzające obowiązek raportowania do stacji sanitarno-epidemiologicznych każdego podejrzanego przypadku, który może być małpią ospą, a także obowiązku izolacji i hospitalizacji osób zakażonych.
Chodzi o rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie ospy małpiej oraz zakażeń wirusem ospy małpiej, nowelizację rozporządzenia w sprawie zgłaszania podejrzeń i rozpoznań zakażeń, chorób zakaźnych oraz zgonów z ich powodu oraz nowelizację rozporządzenia w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji.
Pierwsze z nich włącza małpia ospę do wykazu chorób zakaźnych i obejmuje przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Drugie rozporządzenie nakłada obowiązek zgłaszania przez lekarza lub felczera przypadków podejrzenia lub rozpoznania ospy małpiej lub zgonu z jej powodu do właściwego miejscowo państwowego inspektora sanitarnego. Zgłoszenia należy dokonać telefonicznie oraz potwierdzić w postaci papierowej lub elektronicznej.
Trzecie z rozporządzeń wprowadza obowiązek hospitalizacji osób zakażonych lub chorych na ospę małpią, a także osób podejrzanych o zakażenie lub zachorowanie na ospę małpią.
Wprowadza też obowiązek kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego w przypadku narażenia na ospę małpią lub pozostawania w styczności z wirusem ospy małpiej. Obowiązkowa kwarantanna w przypadku ospy małpiej ma wynosić 21 dni - tak jak w przypadku Eboli (EVD), ospy prawdziwej oraz wirusowych gorączek krwotocznych - licząc od dnia następującego po ostatnim dniu narażenia albo styczności.
W uzasadnieniu do rozporządzeń wskazano, że ospa małpia nigdy nie występowała na obszarze Polski, stąd nie była wymieniona w wykazie chorób zakaźnych i zakażeń, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Ospa małpia jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirus ospy małpiej. Wirus ten - wraz z wirusem wyeradykowanej (wykorzenionej na świecie) w 1980 r. ospy prawdziwej - należy do rodzaju Orthopoxvirus. Zwierzęcym rezerwuarem wirusa ospy małpiej należącym do rodzaju Orthopoxvirus są gryzonie występujące w lasach deszczowych krajów Afryki Zachodniej i Środkowej. W Demokratycznej Republice Konga (d. Zair) od wielu lat notowane są epidemie tej choroby. Od 2016 r. przypadki zachorowań notowano również w Sierra Leone, Liberii, Republice Środkowoafrykańskiej oraz Nigerii.
Wzrost rozpowszechnienia zachorowań przypisywany jest zaprzestaniu szczepień przeciw ospie prawdziwej, które zakończono w 1980 r. w związku z eradykacją tej choroby oraz wygasaniu odporności u osób zaszczepionych szczepionką przeciw ospie prawdziwej, która dawała również ochronę krzyżową przed ospą małpią.
Wirus ospy małpiej występuje w 2 liniach: zachodnioafrykańskiej oraz środkowoafrykańskiej, które różnią śmiertelnością wynoszącą - w warunkach stanu zdrowotności oraz opieki zdrowotnej krajów Afryki, w których występowały zachorowania - odpowiednio ok. 1 proc. przypadków oraz ok. 10 proc. przypadków. W trakcie spowodowanej w 2003 r. przez importowane z Afryki zwierzęta epidemii zachorowań u ludzi w 6 stanach USA (35 przypadków potwierdzonych, 13 prawdopodobnych i 22 podejrzanych) nie zanotowano zgonów.
W uzasadnieniu wskazano, że źródłem obecnych ognisk na obszarze Europy jest wirus linii zachodnioafrykańskiej.
Objawy małpiej ospy pojawiają się po 7-14 dniach od zakażenia. Wczesne objawy to gorączka, ból głowy, bóle mięśni, pleców, obrzęk węzłów chłonnych, dreszcze i wyczerpanie.
Wysypka i zmiany chorobowe występują po jednym do trzech dni od momentu zaobserwowania pierwszych objawów. Wysypka często zaczyna się na twarzy, a następnie pojawia się na innych częściach ciała. Objawy mogą utrzymywać się przez dwa do czterech tygodni.
Małpia ospa przenosi się, gdy zakażona osoba ma kontakt ze zwierzęciem lub człowiekiem zarażonym wirusem albo z materiałami (takimi jak odzież i pościel), które zawierają wirusa. Wirus rozprzestrzenia się przez duże krople z dróg oddechowych i płyny ustrojowe.
Małpia ospa występuje bardzo rzadko. Można jej zapobiegać poprzez:
- unikanie kontaktu z osobami, które mogą być chore,
- unikanie kontaktu z materiałami, takimi jak pościel, które były używane przez osobę chorą,
- częste mycie rąk wodą z mydłem lub używanie środków odkażających do rąk,
- noszenie maseczki na twarz w pobliżu innych osób.
W przypadku wystąpienia choroby grypopodobnej, z wysypką na twarzy i ciele oraz obrzękiem węzłów chłonnych, należy skontaktować się ze swoim lekarzem rodzinnym.
Obecnie nie istnieje sprawdzone, bezpieczne leczenie małpiej ospy. W jej leczeniu można jednak stosować szczepionkę przeciw ospie wietrznej i niektóre leki przeciwwirusowe.