14 października przypada Dzień Edukacji Narodowej - święto nauczycieli, wychowawców i pedagogów, powszechnie znany też jako Dzień Nauczyciela. Chociaż w tym roku wypada niefortunnie - w sobotę - to pozostaje niezmienną okazją do wyrażenia wdzięczności pedagogom, którzy prowadzili i prowadzą nas przez całą ścieżkę edukacji.
Dzień Edukacji Narodowej obchodzony jest w rocznicę powstania w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej, która zajęła się reformowaniem szkolnictwa w Polsce.
Komisja Edukacji Narodowej (pełna nazwa: Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca) wpłynęła na obecny kształt szkolnictwa. Była pierwszym na świecie ministerstwem oświaty i o wiele lat wyprzedziła podobne rozwiązania w innych państwach. Na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego powołał ją 14 października 1773 r. Sejm Rozbiorowy.
Działała w latach 1773-1794. Stworzyła nowoczesną strukturę organizacyjną oświaty - od szkół elementarnych przez gimnazja aż do uczelni wyższych.
Reforma objęła programy nauczania. Dzięki niej wprowadzono elementy:
- nauk przyrodniczych,
- historii i geografii Polski,
- naukę języka ojczystego,
- wychowanie obywatelskie.
Komisja powołała Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, które zajęło się przygotowywaniem podręczników. Zamawiano je u wybitnych uczonych polskich, a także tłumaczono najlepsze opracowania zagraniczne. Komisja uregulowała również podstawy prawne zawodu nauczycielskiego i stworzyła pierwsze szkoły kształcące pedagogów.
Dzień Edukacji Narodowej wprowadzono w 1982 r. w miejsce obchodzonego wcześniej Dnia Nauczyciela.
Jak czytamy w art. 74 Karty Nauczycieli: "W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, 14 października każdego roku, obchodzony będzie Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest wolny od zajęć lekcyjnych". Wynika z tego, że uczniowie nie będą mieli lekcji. W szkołach zazwyczaj organizowane są z tej okazji apele i inne wydarzenia okolicznościowe.
W tym roku Dzień Nauczyciela wypada niefortunnie, bo w sobotę. Przez to w wielu szkołach kierujący placówkami zdecydowali się skorzystać z tzw. Dni Dyrektorskich i obchody Święta Edukacji Narodowej przenieśli na piątek 13 października.
O przebiegu Święta Edukacji Narodowej decyduje dyrektor szkoły. Zazwyczaj jednak w placówkach odbywają się apele, przedstawienia i szkolne uroczystości. Uczniowie dziękują swoim pedagogom za czas i wysiłek wkładany w ich pracę, wręczane są prezenty, najczęściej kwiaty czy bombonierki.
Idea obchodzenia w Polsce specjalnego święta nauczycieli sięga 1957 r. Wówczas, podczas Światowej Konferencji Nauczycielskiej w Warszawie, zaproponowano, aby 20 listopada stał się Międzynarodowym Dniem Karty Nauczyciela. Ostatecznie zwyciężyła propozycja uczczenia rocznicy powołania Komisji Edukacji Narodowej. Uchwalona w 1972 r. ustawa Karta praw i obowiązków nauczyciela wprowadziła Dzień Nauczyciela obchodzony właśnie 14 października.
Nauczyciele obchodzą swoje święto w różnych dniach. Przykładowo na Tajwanie obchodzone jest ono 28 września w dniu urodzin Konfucjusza, a w Czechach i na Słowacji - 28 marca, czyli w dniu urodzin Jana Amosa Komeńskiego - XVII-wiecznego pedagoga, filozofa, reformatora i myśliciela protestanckiego, twórcy i propagatora jednolitego systemu powszechnego nauczania, który zalecał objęcie nauczaniem wszystkich, niezależnie od płci i stanu.
Niezależnie od tego 5 października obchodzony jest Światowy Dzień Nauczyciela (World Teacher's Day). Międzynarodowe święto zostało proklamowane przez UNESCO w 1994 r. Dzień obchodzony jest dla upamiętnienia rocznicy podpisania 5 października w 1966 r. przez UNESCO i Światową Organizację Pracy "Rekomendacji w sprawie statusu nauczycieli". Rekomendacja jest podstawowym dokumentem określającym zakres praw i obowiązków nauczycieli w skali globalnej.