To obecnie jedno z największych śledztw w kraju, wstępnie do przesłuchania wskazaliśmy 300 osób - tak o postępowaniu w sprawie fuzji Lotosu z Orlenem mówi RMF FM wiceszefowa Prokuratury Okręgowej w Płocku. Monika Mieczykowska w rozmowie z dziennikarzem RMF FM Krzysztofem Zasadą ujawniła, że przeszukania i zabezpieczanie dokumentów prowadzone przez funkcjonariuszy ABW trwało ponad dwa tygodnie.
Funkcjonariusze ABW zabezpieczyli dokumenty papierowe, dane elektroniczne, a także korespondencję mailową. Jeśli chodzi o dane elektroniczne, mowa o 33 tys. plików.
Łącznie to jest ok. 73 gigabajtów. Natomiast jeśli chodzi o zabezpieczenia korespondencji mejlowej, to łącznie zabezpieczono ok. 2 terabajtów - mówi Monika Mieczykowska, wiceszefowa Prokuratury Okręgowej w Płocku.
Jak dodaje, przesłuchania już trwają, a lista 300 osób nie jest ostateczna. Przesłuchiwani świadkowie to m.in. osoby, które pracowały przy fuzji Orlenu z Lotosem. Ponieważ na bieżąco ta lista jest weryfikowana i podczas wykonywania kolejnych czynności pojawiają się nowe wiadomości, które nasuwają konieczność przesłuchiwania kolejnych świadków - mówi.
To postępowanie prowadzi specjalny zespół śledczy złożony z czterech prokuratorów oraz sześciu agentów ABW. Nie da się określić terminu zakończenia śledztwa.
W mojej ocenie jest to bardzo duże postępowanie, wielowątkowe, które przede wszystkim obejmuje niezwykłą ilość zagadnień, jak też bardzo dużą ilość materiału dowodowego. Dlatego też w tej sprawie został powołany zespół. W tej chwili kierujemy wniosek do prokuratora regionalnego w Łodzi o powołanie zespołu w drugiej sprawie - tj. zaniżania cen paliw, bo rzeczą oczywista jest, że jeden prokurator nie poprowadziłby takiego śledztwa - mówi Monika Mieczykowska.
Śledztwo płockiej Prokuratury Okręgowej dotyczy podejrzenia przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez członków zarządu PKN Orlen (po zmianie nazwy w lipcu 2023 r. Orlen - przyp. red.), a także inne osoby zajmujące się sprawami majątkowymi tej spółki. Chodzi o prowadzenie negocjacji, ustalanie warunków i podpisanie umów w sprawie połączenia PKN Orlen z Grupą Lotos w Gdańsku, a następnie podpisanie umów związanych ze zbyciem 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańsk na rzecz Saudi Aramco. Postępowanie obejmuje okres od początku 2018 r. do 30 listopada 2022 r.
Według raportu Najwyższej Izby Kontroli, Orlen przy fuzji z Lotosem zbył podmiotom prywatnym aktywa co najmniej o 5 mld zł poniżej ich szacowanej wartości.
Śledztwo prowadzone jest również w sprawie podejrzenia przekroczenia uprawnień oraz niedopełnienia obowiązków służbowych w okresie od początku 2020 r. do 30 listopada 2022 r. przez funkcjonariuszy publicznych w związku z nieodpowiednim nadzorem nad procesem połączenia spółek PKN Orlen i Grupy Lotos. Dotyczy to także prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Postanowienie o wszczęciu śledztwa w sprawie połączenia Orlenu z Grupą Lotos płocka Prokuratura Okręgowa wydała 22 stycznia 2024 roku.
Decyzję tę poprzedziło trwające rok postępowanie sprawdzające, które wszczęto po złożonych zawiadomieniach - było ich sześć, a wpływały tam od stycznia 2023 roku. Zawiadomienia te złożyli m.in. politycy, w tym Agnieszka Pomaska z KO, a także Michał Kobosko z Polski 2050.
W połowie lutego 2024 r. posłowie KO Agnieszka Pomaska i Jacek Karnowski informowali o skierowaniu kolejnych zawiadomień w sprawie wyprzedaży aktywów Lotosu, dotyczących m.in. byłego już wtedy prezesa Orlenu Daniela Obajtka oraz innych członków zarządu spółki, a także byłego ministra aktywów państwowych Jacka Sasina.
W tym samym czasie zastępca prokuratora okręgowego w Płocku informowała PAP, że "zakres śledztwa jest ogromny i wielowątkowy", obejmujący "cały proces połączenia Orlenu z Grupą Lotos". Dotyczy on zakresu od przygotowań, poprzez opinie, nadzór oraz negocjacje i wycenę aktywów, aż po ostateczne decyzje i podpisanie umów. W ramach postępowania, jak mówiła prokurator Mieczykowska, odbyły się już wtedy pierwsze przesłuchania świadków - byli to pracownicy biura kontroli i bezpieczeństwa Orlenu.
List intencyjny w sprawie rozpoczęcia procesu przejęcia kontroli kapitałowej przez Orlen (wtedy jeszcze pod nazwą PKN Orlen) nad Grupą Lotos koncern podpisał z ówczesnym Ministerstwem Energii w lutym 2018 roku.
W styczniu 2022 r., zgodnie z wymogami Komisji Europejskiej, Orlen przedstawił środki zaradcze planowane w związku z przejęciem Grupy Lotos. Wtedy informowano m.in., że węgierski MOL przejmie 417 stacji paliw sieci Grupy Lotos w Polsce, natomiast Orlen kupi od MOL 144 stacje paliw na Węgrzech oraz 41 stacji paliw na Słowacji. Obszar logistyki paliw i asfaltu w ramach spółki Lotos Terminale kupi Unimot. Natomiast Lotos Biopaliwa kupi firma Rossi Biofuel.
W czerwcu 2022 r. Orlen otrzymał od Komisji Europejskiej zgodę na połączenie z Grupą Lotos, a zarządy obu spółek uzgodniły i podpisały "Plan Połączenia". Warunkiem niezbędnym do finalizacji transakcji była zgoda akcjonariuszy Orlenu i Grupy Lotos, dotycząca warunków połączenia - została ona udzielona w lipcu 2022 roku.
Z początkiem sierpnia 2022 roku Orlen ogłosił, że Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi XX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego zarejestrował jego połączenie z Grupą Lotos.