Procedury dyscyplinarne wobec polskich sędziów wykraczają poza normy; mają oni sprawy dyscyplinarne za zadawanie pytań ETS, co jest fundamentalnym prawem każdego sędziego w UE - uważa wiceszef KE Frans Timmermans. To nie do pomyślenia, żeby władze jakiegoś kraju mieszały się w to prawo - dodał.

Procedury dyscyplinarne wobec polskich sędziów wykraczają poza normy; mają oni sprawy dyscyplinarne za zadawanie pytań ETS, co jest fundamentalnym prawem każdego sędziego w UE - uważa wiceszef KE Frans Timmermans. To nie do pomyślenia, żeby władze jakiegoś kraju mieszały się w to prawo - dodał.
Frans Timmermans podczas wizyty w Warszawie / Radek Pietruszka /PAP

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, kandydat socjalistów na szefa przyszłej Komisji Frans Timmermans przebywa w niedzielę w Warszawie. Spotkał się on m.in. z liderem Wiosny Robertem Biedroniem.

Podczas wspólnej konferencji prasowej Timmermans odniósł się m.in. do sytuacji w polskim sądownictwie.

Pracowałem nad tą sprawą ponad trzy lata i wszystkie dowody jasno wskazują, że sposób, w jaki działają polskie procedury dyscyplinarne wobec sędziów powoduje efekt mrożący i ma ich onieśmielać - oświadczył Timmermans. W jego ocenie, "to idzie dalej niż standardowe procedury w normalnym systemie sądowniczym".

Sprawy dyscyplinarne wobec sędziów otwiera się np. za to, że składają pytania prawne do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. A to jest fundamentalne prawo, które ma każdy sędzia, nie tylko polski, ale niemiecki czy holenderski - mówił komisarz. Jak dodał, jeżeli jakiś sędzia ma wątpliwości, jak należy stosować dane prawo, to zwraca się bezpośrednio do ETS. To nie do pomyślenia, żeby władze jakiegoś kraju mieszały się w to prawo każdego sędziego do zadawania pytań. Sędzia może zadać nawet głupie pytanie, ale to od Trybunału w Luksemburgu zależy, jaka będzie odpowiedź. A nie od jakiegoś rządu czy ministra. To jest jeden z powodów, dla których Komisja podjęła swoje działania - powiedział Timmermans.

Jak podkreślił wiceszef Komisji Europejskiej, musi istnieć system gwarantujący, że zachowania sędziów spełniają najwyższe standardy, ale "system dyscyplinarny nie może być używany w celu wywoływania efektu mrożącego czy onieśmielania sędziów i nie można otwierać spraw dyscyplinarnych wobec sędziów za to, że mają pogląd czy opinię inną niż rząd". Niezawisłość sędziowska znaczy również, że sędzia ma prawo do własnej opinii - oświadczył Timmermans.

Postępowanie KE wobec Polski ws. dyscyplinowania sędziów

W środę Komisja Europejska wszczęła wobec Polski postępowanie o naruszenie prawa unijnego, wysyłając pismo z formalnym zawiadomieniem. Sprawa dotyczy "nowego systemu środków dyscyplinarnych wobec sędziów", zawartego w stawie o Sądzie Najwyższym z grudnia 2017 r. Polski rząd na udzielenie odpowiedzi ma dwa miesiące. Zdaniem KE "nowy system dyscyplinarny" podważa niezawisłość polskich sędziów, nie zapewniając niezbędnych gwarancji pozwalających chronić ich przed polityczną kontrolą, wymaganych zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Komisja jest zdania, że Polska naruszyła art. 19 Traktatu o Unii Europejskiej w związku z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

Do decyzji KE odniósł się w środę minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro. Jego zdaniem Izba Dyscyplinarna SN jest powołana po to, "by walczyć z patologiami", takimi jak na przykład sędzia, który kradnie wiertarkę. A zdaniem dotychczasowych sędziów rozpatrujących jego sprawę w Sądzie Najwyższym - według dotychczasowych procedur dyscyplinarnych - dalej jest nieskazitelnym sędzią - zaznaczył Ziobro.

Odnosząc się do działań KE rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych Piotr Schab oświadczył, że polskie prawo gwarantuje niezwisłe postępowanie dyscyplinarne, a zarzuty Komisji są bezpodstawne. Mamy tu do czynienia z bezpodstawnym poglądem, że polskie prawo nie daje gwarancji obiektywnego postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów z poszanowaniem fundamentów niezawisłości sędziowskiej - stwierdził.