Dlaczego Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się na zapis ograniczający kompetencje Ministra Zdrowia ws. określania standardów medycznych - w tym standardów opieki okołoporodowej? Na jakim etapie są prace nad zorganizowaniem systemu standardów opieki okołoporodowej po 2018 r., gdy przestaną obowiązywać obecne? Jakie towarzystwa naukowe mają w przyszłości określać standardy postępowania medycznego? Na te pytania odpowiada Ministerstwo Zdrowia.
Interia: Dlaczego Ministerstwo Zdrowia zdecydowało się na zapis odbierający Ministrowi Zdrowia możliwość określania na drodze rozporządzeń standardów medycznych opieki zdrowotnej?
Zobacz również:
Ministerstwo Zdrowia: Nowelizacja ustawy o działalności leczniczej w żaden sposób nie zagraża jakości opieki na oddziałach położniczych. Wprowadza jedynie rozróżnienie między standardami organizacyjnymi a wytyczymy i zaleceniami postępowania medycznego - są to dwa różne obszary.
Nowelizacja zmienia zapis "standardy postępowania medycznego" na "standardy organizacyjne opieki zdrowotnej. Dzięki niej uporządkujemy kwestie dotyczące wydawania i stosowania wytycznych i zaleceń postępowania dotyczących diagnostyki i leczenia oraz organizacji opieki zdrowotnej. Zmiana dotyczy wszystkich standardów medycznych, nie tylko standardów opieki okołoporodowej
Dotychczasowe rozporządzenie będzie obowiązywało do czasu wejścia w życie nowego aktu wykonawczego, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2018 r. Do tego czasu resort przeanalizuje obecne przepisy i wykorzysta je przy tworzeniu nowego rozporządzenia, które określi standardy organizacyjne opieki zdrowotnej. Natomiast zalecenia postępowania medycznego będą przygotowywane przez towarzystwa naukowe. Minister zdrowia będzie je ogłaszał w obwieszczeniu. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który to umożliwi, został przekazany do Sejmu (druk nr 1098).
WIĘCEJ W TEMACIE CZYTAJ W SPECJALNYM RAPORCIE W INTERIA.PL >>>>
Interia: Ile i jakie organizacje społeczne brały udział w konsultacjach społecznych dot. projektu Ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw?
MZ: Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw był konsultowany z 59 organizacjami społecznymi (wykaz w załączeniu).
Interia: Z informacji przedstawionych przez MZ wynika, że zmiany dotyczące standardów opieki medycznej zostały wprowadzone w wyniku uwag zgłoszonych przez Naczelną Radę Lekarską. Czy poza Naczelną Radę Lekarską o zmiany wnioskowały inne instytucje lub organizacje?
MZ: Zmiana art. 22 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz.1638) została wprowadzona w wyniku propozycji zgłoszonej w ramach uzgodnień, konsultacji publicznych i opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw. Propozycję zgłosiła Naczelna Rada Lekarska, która postulowała wykreślenie upoważnienia ustawowego do określania jakichkolwiek standardów, podnosząc że stanowi ono "jaskrawe i nieuprawnione wkroczenie władzy ustawodawczej i administracyjnej w autonomiczny obszar nauki i wiedzy". Uwaga ta co do zasady została uwzględniona - wybrano jednak rozwiązanie kompromisowe. W ustawie pozostawiono fakultatywne upoważnienie dla ministra zdrowia do wydania standardów organizacyjnych.
Zobacz również:
Interia: Jak Ministerstwo Zdrowia skomentuje fakt, że maleje ranga przepisów określających standardy opieki okołoporodowej?
MZ: Standardy opieki okołoporodowej będą nadal obowiązywały - zmieni się jedynie forma, w której zostaną określone. Idea standardów opieki okołoporodowej zostanie zachowana. Nie zamierzamy likwidować tego, co jest osiągnięciem ostatnich lat, czyli poprawy opieki okołoporodowej. Wprowadzona zmiana ma charakter porządkujący. Została wprowadzona z uwagi na to, że standardy medyczne - jako zbiory rekomendacji (zaleceń), które odnoszą się do określonych działań w obszarze medycyny - nie powinny mieć charakteru prawnego, a co za tym idzie nie powinny stanowić bezwzględnie obowiązującego prawa. Standardy postępowania medycznego to zbiory rekomendacji, które odnoszą się w szczególności do działań diagnostyczno-terapeutycznych, zapobiegawczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych. Najczęściej opracowywane są w formie zaleceń, wytycznych lub rekomendacji przez towarzystwa naukowe oraz zespoły ekspertów w poszczególnych dziedzinach medycyny. Jako schematy postępowania oparte na aktualnej wiedzy medycznej i tworzone zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych (ang. Evidence Based Medicine) stanowią ważne wskazówki w codziennej praktyce medycznej, ale nie powinny stanowić bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa.
Interia: Na jakim etapie są prace nad zorganizowaniem systemu standardów opieki okołoporodowej po 2018 r.? Kto uczestniczy w tych pracach? Jaki jest udział Ministerstwa?
MZ: Obecnie pracujemy nad powołaniem Zespołu do spraw opracowania projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem.
Interia: Według uczestników styczniowego spotkania w MZ z przedstawicielami organizacji pozarządowych, które zajmują się prawami kobiet i opieką okołoporodową, obowiązujące obecnie standardy medyczne dot. opieki okołoporodowej mają być zawarte w standardach organizacyjnych. Czy Ministerstwo potwierdza te informacje? Jeśli tak, na jakiej podstawie prawnej to się stanie?
MZ: 4 stycznia minister Konstanty Radziwiłł spotkał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych, które zajmują się prawami kobiet i opieką okołoporodową.
Podczas tego spotkania minister wyjaśnił na czym będą polegały zmiany dotyczące standardów opieki medycznej i w jakim celu są wprowadzane (można o tym przeczytać w komunikacie "Standardy opieki okołoporodowej będą nadal obowiązywały"). W trakcie dyskusji rozwiał wątpliwości zgłaszane przez stronę społeczną. Zapewnił także, że docenia ich aktywność i liczy na dalszą, udaną współpracę w kwestii zapewnienia kobietom jak najlepszych warunków opieki okołoporodowej.
Nowe rozporządzenie w sprawie standardów organizacyjnych opieki zdrowotnej ma powstać we współpracy z przedstawicielami organizacji, które uczestniczyły w spotkaniu.
Interia: Jakie towarzystwa naukowe mają określać standardy postępowania medycznego? To ma być jedno towarzystwo (które?), czy różne organizacje? Co w momencie, gdy zapisy poszczególnych towarzystw będą niespójne albo będą się wykluczać?
MZ: Minister zdrowia będzie miał możliwość ogłaszania w formie obwieszczenia zaleceń postępowania medycznego przygotowywanych przez towarzystwa naukowe. Możliwość taką wprowadza rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk nr 1098). 10 lutego 2017 r. ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Zgodnie z proponowanymi zapisami art. 1 minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Agencji, będzie mógł ogłosić, w drodze obwieszczenia, zalecenia postępowania dotyczące diagnostyki i leczenia w zakresie świadczeń finansowanych ze środków publicznych, odrębnie dla poszczególnych dziedzin medycyny, opracowane przez odpowiednie stowarzyszenia będące zgodnie z postanowieniami ich statutów towarzystwami naukowymi o zasięgu krajowym, zrzeszające specjalistów w danej dziedzinie medycyny. Obwieszczenie będą ogłaszane w dzienniku urzędowym ministra zdrowia.
Interia: Co w sytuacji, gdy z końcem 2018 roku nie dojdzie do opracowania faktycznego systemu standardów opieki okołoporodowej?
MZ: Opieka okołoporodowa jest bardzo ważnym elementem świadczeń zdrowotnych realizowanych nad kobietą w ciąży. Zakres i jakość tej opieki mają bezpośredni wpływ na zdrowie zarówno kobiet w okresie porodu i połogu, jak i dzieci. Mając na uwadze, że określanie standardów w formie rozporządzeń buduje bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa, w tym matek i ich dzieci, wspiera poszanowanie ich praw oraz zwiększa jakość i satysfakcję pacjentów z udzielanych świadczeń zdrowotnych priorytetem jest opracowanie w drodze rozporządzenia Ministra Zdrowia nowych standardów organizacyjnych w tym zakresie. Będą one stanowiły kontynuację obowiązujących aktualnie regulacji z uwzględnieniem aktualnej wiedzy medycznej i potrzeb pacjentów. Dołożymy wszelkich starań, aby ta regulacja powstała do końca 2018 r., zapewniając ciągłość funkcjonowania standardów w opiece okołoporodowej.
