"Samosąd czy chęć odwetu". Były policjant skazany

To już trzeci proces dotyczący wydarzeń ze stycznia 2014 roku. Oskarżony mężczyzna, wówczas funkcjonariusz policji w jednym z białostockich komisariatów (obecnie jest na tzw. emeryturze mundurowej), był wtedy prywatnie z żoną na imprezie u znajomych. Gdy z niej wyszedł, został zaatakowany przed blokiem. Napastnicy byli przekonani (okazało się to pomyłką), że jest on jedną z osób, które wcześniej naśmiewały się z imienia psa jednego z tych mężczyzn.

Zaatakowany mężczyzna nie tylko obronił się, lecz także gonił napastników, którzy zaczęli uciekać, gdy usłyszeli sygnały nadjeżdżających radiowozów (policję zawiadomiła żona funkcjonariusza). Gdy ukryli się w mieszkaniu, napadnięty wyważył drzwi i wdarł się do środka. Tam, według aktu oskarżenia, użył gazu łzawiącego i zaatakował jednego z uciekających przed nim mężczyzn.

Oskarżony od początku nie przyznawał się do zarzutów. Status pokrzywdzonych mieli w tym procesie obaj mężczyźni, którzy go zaatakowali i ojciec jednego z nich, do którego formalnie należy mieszkanie. 

Prokuratura oskarżyła policjanta o "naruszenie czynności ciała lub rozstrój zdrowia" napastników i przekroczenie granic obrony koniecznej. Przed Sądem Rejonowym w Białymstoku zapadły wcześniej w tej sprawie dwa różne wyroki, oba były jednak w postępowaniu odwoławczym uchylane przez sąd okręgowy. W pierwszym sąd uznał, że był to przypadek obrony koniecznej i oskarżonego uniewinnił. W pozostałym zakresie postępowanie umorzył z powodu znikomej szkodliwości społecznej czynu. W drugim procesie sąd rejonowy ocenił, iż do przekroczenia granic obrony koniecznej doszło, ale warunkowo umorzył postępowanie, biorąc pod uwagę okoliczności zdarzenia oraz m.in. niekaralność oskarżonego i dobrą opinię o nim w miejscu pracy.

Orzekając w tej sprawie po raz trzeci Sąd Rejonowy w Białymstoku uznał, iż można mówić jedynie o naruszeniu nietykalności, co jest ścigane z oskarżenia prywatnego. Karalność za takie przestępstwo już się przedawniła; w tym wątku umorzył więc postępowanie. Warunkowo zaś, na dwuletni okres próby, umorzył sprawę dotyczącą uszkodzenia mienia (w czasie wtargnięcia do mieszkania). Oskarżony miał zapłacić 600 zł za szkody oraz koszty postępowania (ustanowienie pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych) sięgające blisko 7 tys. zł.

Apelacje złożyły wszystkie strony; białostocki sąd okręgowy za bezzasadną uznał w czwartek apelację obrony (chciała uniewinnienia), częściowo uwzględnił apelacje prokuratury i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych. Skazał oskarżonego na pół roku więzienia w zawieszeniu na 3 lata i obowiązek zapłaty 600 zł za zniszczone drzwi. Do ponownego rozpoznania wraca wątek dotyczący spowodowania obrażeń u jednego z mężczyzn.

Sąd okręgowy długo uzasadniał swoje orzeczenie. Sędzia Dariusz Niezabitowski podkreślał, że nie można w tej sprawie mówić ani o obronie koniecznej (a więc i przekroczeniu jej granic), ani o tzw. ujęciu obywatelskim. Sąd przyjął, że zdarzenie nie miał dwóch faz (na zewnątrz i w bloku), a powinno być rozpatrywane łącznie.

Początek zajścia - w ocenie sądu - to utarczka słowna, nieporozumienie zakończone tym, iż jeden z mężczyzn uderzył policjanta w twarz. Doszło do szarpaniny, policjant przewrócił agresora i zaczął go bić; tamtemu udało się uciec do mieszkania znajomego.

Oskarżony w tej sprawie kontynuował pościg, wyważył drzwi do mieszkania, użył gazu (wziął go od policjantki) i kontynuował atak fizyczny, mimo iż na miejscu była już wezwana policja. Zwykły samosąd czy chęć odwetu - mówił o tych działaniach sędzia Niezabitowski. Ocenił, że funkcjonariusz nie zapanował nad emocjami i "nie okiełznał" swojej agresji; przypomniał że mężczyzna wychodząc z imprezy był po spożyciu alkoholu.

Mimo że było poza służbą, to oskarżony wykonywał zawód policjanta, a więc osoby, od której - w zakresie reakcji na takie sytuacje - wydaje się, że należałoby wymagać bardziej stonowanych zachowań, bardziej stonowanej reakcji, niż to się odnosi do tzw. zwykłego obywatela - mówił sędzia.

Sąd ocenił też, że problemy z emocjami u oskarżonego "co najmniej podważają" jego kwalifikacje do dalszej służby w policji. Zaznaczył, że nie ma aprobaty dla zachowania napastników, a zwłaszcza tego z nich, który z błahego powodu wszczął awanturę, ale druga część zajścia, czyli pościg i wdarcie się do mieszkania "zasługuje na zdecydowaną dezaprobatę i negatywną ocenę ze strony sądu".