Czy jest pani/pan za uchwaleniem nowej Konstytucji RP (tak/nie) lub zmian w obowiązującej Konstytucji RP (tak/nie) – tak brzmi pierwsze pytanie referendalne, jakie zaprezentował prezydencki minister Paweł Mucha. "Uważałem, że w referendum ws. konstytucji nie powinno być więcej niż 10 pytań, ale zdecydowałem, że zaprezentowany dziś projekt będzie obejmował 15 pytań i chcę, żeby Rada ten temat przedyskutowała" - powiedział prezydent Andrzej Duda. Konstytucjonalista Marek Chmaj uważa, że pytań jest zbyt wiele.

Pytania m.in. o uchwalenie nowej konstytucji, zagwarantowanie wprowadzenia nienaruszalności praw nabytych, takich jak 500 Plus oraz zagwarantowanie członkostwa Polski w UE - znalazły się wśród propozycji piętnastu pytań, które mogą zostać zadane w referendum konsultacyjnym ws. zmian w konstytucji.

Dziś odbywa się plenarne posiedzenia Narodowej Rady Rozwoju dotyczące przygotowań do referendum konsultacyjnego ws. zmian w konstytucji. Przedstawione zostały na nim propozycje 15 pytań referendalnych.

Osobiście do tej pory uważałem, że tych pytań w referendum nie powinno być więcej niż 10. Na dziś ten projekt obejmuje 15 pytań, ale ja doszedłem do wniosku, że jestem gotów zgodzić się, żeby 15 pytań zostało zaprezentowanych, dlatego że chcę, aby Rada ten problem przedyskutowała - powiedział prezydent Andrzej Duda na początku spotkania.

"Mamy jeszcze czas"

Mamy jeszcze czas - dodał. Przypomniał, że rozporządzenie zarządzające referendum publikuje się na co najwyżej 90 dni przed referendum, zaś Senat musi wyrazić zgodę na przeprowadzenie referendum i ma na to 14 dni. Biorąc także pod uwagę realia publikacji, powiedzmy sobie otwarcie, nie wyobrażam sobie złożenia wniosku wcześniej, niż po 20 lipca. To jest najwcześniejszy termin - zapowiedział Duda.

Według prezydenta najpóźniejszy termin złożenia wniosku "biorąc pod uwagę realia i zostawienie czasu dla Państwowej Komisji Wyborczej na przygotowanie", to początek września.

A więc chwila czasu jeszcze jest. I chciałbym, aby Wysoka Rada pochyliła się nad tymi propozycjami pytań, dlatego że ostateczne pytania będą wtedy, kiedy będzie składany wniosek. Do momentu składania wniosku jeszcze wszystkie propozycje co do modyfikacji, czy jakichś ewentualnie nawet innych pytań, mogą być rozpatrywane. Choć ja uważam, że wszystkie te najistotniejsze kwestie, obszary, które pojawiały się w dyskusjach, są poruszone w zakresie tych 15 pytań - mówił prezydent.

Propozycje pytań przedstawione podczas posiedzenia Narodowej Rady Rozwoju:

1. Czy jest Pani/Pan za uchwaleniem
a) nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej?
TAK - NIE

b) zmian w obowiązującej Konstytucji RP?
TAK - NIE

2. Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego, zatwierdzającego zmiany Konstytucji?

3. Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego w sprawach o istotnym znaczeniu dla Państwa i Narodu, jeśli z takim żądaniem wystąpi co najmniej 1.000.000 obywateli?

4. Czy jest Pani/Pan za odwołaniem się w preambule Konstytucji RP do ponadtysiącletniego chrześcijańskiego dziedzictwa Polski i Europy jako ważnego źródła naszej tradycji, kultury i narodowej tożsamości?

5. Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem szczególnego wsparcia dla rodziny, polegającego na wprowadzeniu zasady nienaruszalności praw nabytych (takich jak świadczenia „500+”)?

6. Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony prawa do emerytury dla kobiet od 60 roku życia, a dla mężczyzn od 65 roku życia?

7. Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej?

8. Czy jest Pani/Pan za zapisaniem w Konstytucji RP gwarancji suwerenności Polski w Unii Europejskiej oraz zasady wyższości Konstytucji nad prawem międzynarodowym i europejskim?

9. Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w NATO (Sojuszu Północnoatlantyckim)?

10. Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego Polski?

11. Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem w Konstytucji RP pozycji rodziny, z uwzględnieniem ochrony obok macierzyństwa także ojcostwa?

12. Czy jest Pani/Pan za konstytucyjną ochroną pracy, jako fundamentu społecznej gospodarki rynkowej?

13. Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem kompetencji wybieranego przez Naród Prezydenta w sferze polityki zagranicznej i zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej?

14. Czy jest Pani/Pan za przyznaniem w Konstytucji RP gwarancji szczególnej opieki zdrowotnej kobietom ciężarnym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku?

15. Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP podziału jednostek samorządu terytorialnego na gminy, powiaty i województwa?

Konstytucjonalista: Pytań jest zbyt wiele

Konstytucjonalista Marek Chmaj uważa, że pytań jest zbyt wiele, bo dla przeciętnego Polaka może być trudność w ich odbiorze. Zwraca także uwagę na to, że cześć z nich - jak twierdzi - ma charakter populistyczny. Cześć jest natomiast ciekawa - jak wpisanie do Konstytucji obowiązku referendum, gdy został zebrany milion podpisów.

Jego obawy budzą z kolei pytania o wpisanie do najważniejszej ustawy członkostwa w Unii Europejskiej czy NATO.

My możemy wpisać do konstytucji co chcemy, ale może nadejść dzień, kiedy wbraw naszej konstytucji zostaniemy z Unii Europejskiej czy też NATO usunięci - mówi Chmaj w rozmowie z RMF FM.

Wątpliwości budzi też fakt propozycji pytań, w których jest alternatywa, czyli odpowiadać mielibyśmy na kilka kwestii za jednym razem.

Rzeczniczka PiS Prezydent otwiera pole do dyskusji

W kwestii poparcia to musi być wspólna decyzja, którą zatwierdza Senat. Te propozycje są propozycjami wstępnymi - powiedziała rzeczniczka PiS Beata Mazurek.

Poznamy ostateczny kształt pytań w momencie, kiedy ta propozycja zostanie złożona do Senatu. Dzisiaj, zgłaszając te propozycje, tak naprawdę prezydent otwiera jeszcze pole do dyskusji, nie zamyka furtki co do możliwości zmian w pytaniach, które zaproponował - dodała.

Rzeczniczka partii na pytanie, kiedy poznamy stanowisko partii ws. referendum odpowiedziała, że wówczas, gdy prezydent wystąpi z wnioskiem o jego przeprowadzenie do marszałka Senatu.

(ł)